Nguồn lực đầu tư cho "tài sản" quý giá nhất
Theo Tờ trình của Chính phủ, sức khỏe thể chất, tinh thần và tầm vóc của người dân là yếu tố cốt lõi để xây dựng đất nước phồn vinh. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Chính phủ đề xuất triển khai chương trình trong 10 năm, chia làm 2 giai đoạn với tổng mức đầu tư dự kiến là 125.478 tỷ đồng.
Giai đoạn 1 (2026 - 2030): Tổng vốn 88.635 tỷ đồng. Trong đó, ngân sách Trung ương đóng vai trò chủ đạo với 68.000 tỷ đồng; ngân sách địa phương đối ứng 20.041 tỷ đồng và 600 tỷ đồng từ các nguồn huy động hợp pháp khác.
Giai đoạn 2 (2031 - 2035): Tổng vốn dự kiến là 36.843 tỷ đồng.
 |
| Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: Như Ý |
Đây là cam kết mạnh mẽ của Chính phủ nhằm khắc phục các hạn chế hiện tại của hệ thống y tế cơ sở, y tế dự phòng, đồng thời thể chế hóa chủ trương của Đảng về nâng cao chất lượng dân số.
Các chỉ tiêu "vàng" về sức khỏe và dân số đến năm 2035
Chương trình không chỉ dừng lại ở việc đầu tư hạ tầng mà còn đặt ra các chỉ số đo lường cụ thể (KPI) nhằm thay đổi về chất trong công tác chăm sóc sức khỏe:
Hiện đại hóa và số hóa y tế cơ sở:
Đến năm 2030, phấn đấu 100% người dân có sổ sức khỏe điện tử và được quản lý sức khỏe theo vòng đời (duy trì đến 2035).
Tỷ lệ xã, phường, đặc khu đạt Bộ tiêu chí quốc gia về y tế xã đạt 90% vào năm 2030 và tăng lên 95% vào năm 2035.
100% Trạm y tế xã quản lý, điều trị các bệnh không lây nhiễm theo đúng quy trình chuẩn.
Nâng cao chất lượng dân số và giống nòi:
Sàng lọc trước sinh và sơ sinh: Đến năm 2030, 70% phụ nữ mang thai được tầm soát ít nhất 4 bệnh bẩm sinh phổ biến (tăng lên 90% năm 2035); 90-95% trẻ sơ sinh được tầm soát ít nhất 5 bệnh bẩm sinh.
Khám sức khỏe tiền hôn nhân: Đạt tỷ lệ 90% cặp nam nữ được tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn vào năm 2030 và 95% vào năm 2035.
Cân bằng giới tính: Kiểm soát tỷ số giới tính khi sinh dưới mức 109 bé trai/100 bé gái (năm 2030) và dưới 107 (năm 2035).
Cải thiện mức sinh: Phấn đấu tăng tỷ suất sinh thô thêm 0,5‰ vào năm 2030 và tiếp tục đà tăng vào năm 2035, khuyến khích mỗi gia đình sinh đủ hai con.
Phòng bệnh từ xa và an ninh y tế:
 |
| 100% Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh, thành phố đủ năng lực xét nghiệm tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. |
100% Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) các tỉnh, thành phố đủ năng lực xét nghiệm tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, cũng như kiểm định chất lượng nước sạch và vệ sinh trường học.
Giảm tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới 5 tuổi xuống dưới 15%.
Giải pháp trọng tâm và đối tượng thụ hưởng
Để đạt được các mục tiêu tham vọng trên, Chính phủ thiết kế chương trình gồm 5 dự án thành phần, bao gồm: Nâng cao năng lực mạng lưới y tế cơ sở; Tăng hiệu quả hệ thống phòng bệnh; Dân số và phát triển; Chăm sóc xã hội cho người yếu thế; và Truyền thông - Quản lý - Giám sát.
Đối tượng thụ hưởng là toàn bộ người dân Việt Nam, nhưng chương trình sẽ dành nguồn lực ưu tiên đặc biệt cho:
Người dân tại khu vực khó khăn, miền núi, biên giới, hải đảo.
Nhóm người yếu thế, người cao tuổi, người khuyết tật.
Công nhân lao động tại các khu công nghiệp và người di cư.
Chương trình đặt mục tiêu tăng độ bao phủ dịch vụ chăm sóc xã hội cho người yếu thế thêm 70% vào năm 2030 và 90% vào năm 2035.
Về công tác tổ chức thực hiện, Bộ Y tế được Chính phủ giao vai trò là cơ quan chủ trì, chịu trách nhiệm quản lý chung và điều phối toàn bộ chương trình. Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành liên quan như Bộ Quốc phòng, Bộ Công an, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội để triển khai từng dự án thành phần. Sự phân công này nhằm đảm bảo các mục tiêu về y tế dự phòng, an toàn thực phẩm và dân số được thực hiện đồng bộ, xuyên suốt từ trung ương đến cơ sở.
Cần cơ chế vốn linh hoạt cho địa phương khó khăn
Thẩm tra Tờ trình của Chính phủ, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh bày tỏ sự tán thành cao với sự cần thiết của Chương trình. Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng đưa ra một số khuyến nghị quan trọng để đảm bảo tính khả thi:
Thứ nhất, về nguồn vốn, Ủy ban đề nghị Chính phủ tính toán kỹ khả năng huy động của ngân sách địa phương. Thực tế, nhiều địa phương còn khó khăn sẽ gặp trở ngại lớn trong việc bố trí vốn đối ứng. Do đó, cần có cơ chế đặc thù hoặc xem xét cho phép các địa phương này không phải bố trí vốn đối ứng để đảm bảo tiến độ.
Thứ hai, về cân đối nguồn lực, Ủy ban lưu ý mức đầu tư cho nội dung "Dân số và phát triển" hiện chỉ chiếm khoảng 15,5% tổng vốn giai đoạn 1. Chính phủ cần cân đối lại để đảm bảo tương xứng với tầm quan trọng của chiến lược dân số trong tình hình mới.
Thứ ba, về đối tượng, cơ quan thẩm tra đề nghị nghiên cứu bổ sung "người khuyết tật" vào nhóm đối tượng ưu tiên, đồng thời rà soát kỹ để tránh trùng lặp với các chương trình mục tiêu quốc gia khác đang triển khai.
Theo kế hoạch, Quốc hội sẽ thảo luận tại hội trường về chủ trương này vào ngày 2/12 và dự kiến biểu quyết thông qua vào ngày 11/12 tới đây.
 Người bệnh sắp không phải xét nghiệm lại khi chuyển viện |
 Người bệnh hưởng lợi gì khi y tế Việt Nam hút mạnh vốn ngoại? |
 Bộ Y tế dồn lực giảm tỷ lệ tử vong do sinh non |
