“Bão giá” rau xanh và nỗi lo của bà nội trợ
Thời gian gần đây, ảnh hưởng của thời tiết mưa lớn kéo dài khiến các vùng trồng rau bị ngập úng, nguồn cung giảm mạnh đẩy giá rau xanh tăng phi mã.
 |
| Giá cả leo thang khiến nhiều gia đình phải thắt chặt chi tiêu, nhiều người chọn ăn trái cây thay thế để tiết kiệm. |
Theo ghi nhận thị trường, nhiều loại rau thông dụng đã thiết lập mặt bằng giá mới: rau muống, mồng tơi dao động 20.000 – 25.000 đồng/mớ; cải ngọt chạm mức 50.000 đồng/kg; cá biệt hành lá lên tới 65.000 đồng/kg và cà chua là 70.000 đồng/kg.
Giá cả leo thang khiến nhiều gia đình phải thắt chặt chi tiêu. Chị Hương Vũ (Hà Nội) chia sẻ lo ngại: "Rau xanh vừa đắt vừa sợ phun thuốc kích thích, nên tôi chỉ nấu ít nước canh, còn lại chuyển sang ăn trái cây để bổ sung chất xơ". Thậm chí, không ít người tiêu dùng còn có tư tưởng "bỏ rau ăn thịt cho rẻ".
Sai lầm khi “đánh đồng” dinh dưỡng giữa rau và quả
Giải đáp thắc mắc về việc dùng trái cây thay rau, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng – Giám đốc Trung tâm Tư vấn, Phục hồi dinh dưỡng và Kiểm soát béo phì (Viện Dinh dưỡng Quốc gia) khẳng định: Dù cùng cung cấp vitamin và khoáng chất, nhưng rau xanh và trái cây có giá trị dinh dưỡng khác biệt, không thể thay thế hoàn toàn cho nhau.
Sự khác biệt về chất xơ và vi chất
Rau xanh, đặc biệt là các loại rau lá, chứa hàm lượng chất xơ cao với cấu trúc mịn, giúp làm mềm phân, chống táo bón và hỗ trợ hấp thu dinh dưỡng (đạm, bột, béo) tốt hơn hẳn trái cây. Ngoài ra, rau xanh là "kho" cung cấp vitamin K, folate, magie, kali – những vi chất mà trái cây thường có rất ít hoặc không có.
Đáng chú ý, các loại rau gia vị (tía tô, kinh giới, húng, hành, tỏi...) còn chứa tinh dầu và kháng sinh thực vật, giúp tăng đề kháng, hỗ trợ điều trị cảm cúm và kích thích tiêu hóa.
"Bẫy" đường trong trái cây
Theo bác sĩ, đa số trái cây chín chứa 10-15% đường đơn (fructose, glucose). Nếu ăn quá 200g trái cây/ngày để thay rau sẽ dẫn đến dư thừa năng lượng, gây tăng cân, rối loạn đường huyết và gan nhiễm mỡ.
 |
| Theo bác sĩ, đa số trái cây chín chứa 10-15% đường đơn (fructose, glucose). Nếu ăn quá 200g trái cây/ngày để thay rau sẽ dẫn đến dư thừa năng lượng, gây tăng cân, rối loạn đường huyết và gan nhiễm mỡ. |
"Nhiều trường hợp ăn 400-500g trái cây mỗi ngày thay rau dẫn tới các chỉ số xấu trong cơ thể tăng cao. Người bị tiểu đường, béo phì càng cần hạn chế các loại quả ngọt như mít, xoài, sầu riêng", bác sĩ Hưng cảnh báo.
Nếu cắt bỏ rau xanh, cơ thể sẽ đối mặt với nguy cơ táo bón kéo dài (đặc biệt ở trẻ em), hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng, làm tăng nguy cơ viêm đại tràng, trĩ và ung thư đại trực tràng.
Giải pháp "đi chợ" thông minh: Vừa tiết kiệm, vừa đủ chất
Thay vì loại bỏ rau xanh cực đoan, BS Trần Thị Bích Nga và các chuyên gia khuyến nghị người tiêu dùng nên linh hoạt điều chỉnh thực đơn để thích nghi với bão giá mà vẫn đảm bảo sức khỏe.
Ưu tiên nhóm củ, quả có giá bình ổn
Khi rau lá bị dập nát và tăng giá do mưa bão, hãy chuyển sang các loại củ quả ít chịu ảnh hưởng của thời tiết và bảo quản được lâu như: Bí đỏ, bí đao, bầu, khoai tây, khoai lang, cà rốt, củ cải trắng, su hào, bắp cải... Nhóm này thường có giá ổn định hơn và vẫn cung cấp nguồn chất xơ, vitamin dồi dào.
Thay đổi cách chế biến
Thay vì các món xào, luộc cần số lượng rau lớn, bà nội trợ có thể chuyển sang nấu canh, hầm hoặc làm nộm. Cách này giúp tiết kiệm nguyên liệu nhưng vẫn đảm bảo gia đình có rau xanh trong bữa ăn.
Công thức dinh dưỡng chuẩn
Viện Dinh dưỡng Quốc gia khuyến cáo người trưởng thành cần duy trì tỷ lệ Rau : Quả là 3 : 1 hoặc 4 : 1. Cụ thể:
Rau xanh: 400 – 500g/ngày (tương đương 1 bát tô đầy mỗi bữa).
Trái cây: 100 – 150g/ngày (khoảng 1 quả táo hoặc 2 quả ổi nhỏ).
Nên chọn các loại quả có chỉ số đường huyết (GI) thấp như ổi, táo, lê, bưởi, cam, thanh long... và ăn nguyên miếng thay vì ép nước để giữ lại chất xơ.
Tóm lại, trong bối cảnh giá cả leo thang, chìa khóa cho sức khỏe không phải là cắt bỏ rau xanh, mà là sự đa dạng hóa. Việc kết hợp khéo léo giữa rau lá (khi giá giảm), các loại củ (khi giá ổn định) và một lượng trái cây vừa phải sẽ giúp người tiêu dùng vừa bảo vệ túi tiền, vừa bảo vệ sức khỏe gia đình.
