Đối với người Việt Nam, ngải cứu là loại cây không hề xa lạ, không chỉ được dùng để ăn kèm cùng nhiều món ăn với mùi hương đặc trưng. Nó còn được dùng như một loại thuốc nam để chữa bệnh cực kỳ tốt.
Đây là một loại cây thân thảo, mọc thẳng đứng. Với đặc điểm thân cây màu trắng bạc hoặc xanh bạc, lá hình lông chim có màu vàng - xanh và hoa dạng búp có màu sáng hoặc vàng nhạt, do đó bạn có thể dễ dàng nhận ra loại cây này. Có thể bạn chưa biết, nhưng tất cả những phần của cây đều được sử dụng làm thuốc trong y học cổ truyền trong hàng trăm năm nay, nhất là ngải cứu phơi khô lâu năm lại càng tốt hơn.
Cây ngải cứu có nhiều tác dụng như an thần, lợi mật, có thể kháng khuẩn, cầm máu... Theo kinh nghiệm dân gian, ăn rau ngải cứu có tác dụng trong điều trị kinh nguyệt không đều, đại tiểu tiện ra máu, chống đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy, táo bón...
Có nhiều cách sử dụng rau ngải cứu khác nhau, tùy vào mục đích của người sử dụng, ngải cứu có thể sao khô để sử dụng lâu dài hoặc ăn trực tiếp ngải cứu tươi.
Theo Tiến sĩ Lê Thị Kim Loan - Nguyên trưởng khoa bào chế - Viện dược liệu - Bộ y tế cho biết Ngải cứu có tính ấm, vị đắng, quy vào 3 kinh Can, Tỳ, Thận được sử dụng để điều hòa khí huyết, giúp cầm máu, giảm đau. Chính vì vậy mà công dụng phổ biến nhất của ngải cứu đó là điều hòa kinh nguyệt của phụ nữ, nhất là với những người gặp vấn đề về kinh nguyệt không đều, máu kinh ra nhiều, đau bụng kinh.
Cũng theo Tiến sĩ, trong những trường hợp ho ra máu, nôn ra máu, trĩ ra máu mà đặc biệt là các trường hợp có thai mà ra máu thì nên dùng ngải cứu để cầm máu. Ngoài ra, vì có tác dụng giảm đau nên ngải cứu có thể được dùng để giảm những cơn đau đối với các bệnh phong tê thấp, đau nhức xương khớp.
Một hợp chất đáng chú ý trong ngải cứu là chamazulene hoạt động như một chất chống oxy hóa có thể chống lại stress oxy hóa trong cơ thể, đây có thể là nguyên nhân đưa đến ung thư, các bệnh lý tim mạch, bệnh Alzheimer và một số bệnh lý khác.
Cách dùng
Ngải cứu cũng có thể trị các bệnh mụn nhọt, lở ngứa, vàng da nhờ tinh dầu trong lá của loại cây này có tính kháng viêm. Lấy lá ngải cứu tươi, trần với nước sôi rồi vớt ra thái nhỏ, tiếp tục đun với 500ml nước trong khoảng 20 phút. Lọc lấy nước rồi cho vào bình thủy tinh. Bảo quản trong tủ lạnh dùng dần. Mỗi ngày dùng lấy một lượng vừa đủ thoa đều lên mặt, thực hiện 3 lần mỗi ngày sẽ giúp cung cấp độ ẩm, giúp sáng mịn làn da.
Với những ai đang bị rối loạn kinh nguyệt, hoặc đau bụng mỗi khi hành kinh thì có thể áp dụng bài thuốc từ ngải cứu bằng cách sắc 500gr ngải cứu cùng hương phụ và 1 lít nước. Uống 2 lần mỗi ngày trước khi ăn sáng và tối 1 tiếng.
Những trường hợp ra nhiều máu trong kỳ kinh nguyệt thì áp dụng bài thuốc gồm lá ngải cứu 12gr, đương quy 10gr, xuyên khung 3gr, sinh địa 10gr, bạch thược 5gr. Cho tất cả nguyên liệu trên đã rửa sạch cùng khoảng 800ml nước và đun sôi đến khi thuốc cạn còn khoảng 300ml thì dừng, chắt lấy nước. Chia thuốc và uống 3 lần trong ngày.
Lưu ý
Trên đây là những công dụng của ngải cứu đối với sức khỏe, tuy nhiên hãy lưu ý không nên sử dụng đối với người bị dị ứng với ngải cứu, những người bị suy gan, suy thận vì tinh dầu trong ngải cứu có thể gây độc đến gan, thận.
Người bị rối loạn đường ruột không nên dùng do ngải cứu có thể gây khó khăn trong kiểm soát các triệu chứng của bệnh. Đặc biệt phụ nữ có thai muốn dùng cần hỏi ý kiến bác sĩ, nhất là trong 3 tháng đầu do ngải cứu có thể làm ảnh hưởng tới sức khỏe của thai nhi.