Vì sao bệnh gút ngày càng “trẻ hóa”?

Vì sao bệnh gút 'gõ cửa' người trẻ ngày càng sớm?

Quan niệm cho rằng gút chỉ xuất hiện ở nam giới trung niên đã trở nên lỗi thời. Thực tế, căn bệnh rối loạn chuyển hóa này đang có xu hướng tấn công người trẻ tuổi với tốc độ đáng báo động, bắt nguồn từ chính những thói quen trong lối sống hiện đại.

Người trẻ có nguy cơ cao bị cơn gút cấp nếu duy trì lối sống không lành mạnh.

Nền tảng của bệnh gút là sự gia tăng nồng độ axit uric trong máu, sinh ra từ quá trình chuyển hóa purin. Những bữa tiệc với thịt đỏ, nội tạng động vật, hải sản, cùng với việc lạm dụng rượu bia và các loại nước ngọt có đường fructose, đã tạo ra một "cơn bão" axit uric trong cơ thể, khiến hệ bài tiết quá tải. Rượu bia không chỉ kích thích gan sản xuất axit uric mà còn làm giảm khả năng đào thải của thận, tạo ra một tác động kép vô cùng nguy hiểm.

Lối sống hiện đại cũng là một trong những nguyên nhân hàng đầu. Tiến sĩ - bác sĩ chuyên khoa 2 Kiều Xuân Thy, Phó trưởng cơ sở 3, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết một trong những nguyên nhân chính khiến người trẻ dễ mắc gút là do lối sống hiện đại thiếu lành mạnh.

“Khi ít vận động, chức năng chuyển hóa và đào thải axit uric qua thận giảm sút. Cộng với thói quen ngồi lâu, stress kéo dài và giấc ngủ không đảm bảo, toàn bộ hệ thống chuyển hóa của cơ thể bị rối loạn. Gout không chỉ còn là hệ quả của tuổi tác mà trở thành biểu hiện của một hệ lụy do lối sống công nghiệp hóa”, bác sĩ Xuân Thy giải thích.

Bên cạnh đó, yếu tố di truyền hoặc các bệnh lý nền như suy thận, tăng huyết áp, tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ mắc gút thứ phát ở người trẻ.

Từ cơn đau khớp dữ dội đến biến chứng khôn lường

Sự nguy hiểm của bệnh gút không chỉ nằm ở nguyên nhân gây ra nó, mà còn ở chính những biểu hiện và hậu quả lâu dài.

Theo Tiến sĩ - bác sĩ Xuân Thy, cơn gút cấp là biểu hiện điển hình với các đợt đau khớp dữ dội, sưng nóng đỏ tại một hoặc nhiều khớp; thường xảy ra đột ngột, nhất là vào ban đêm. Việc phòng ngừa cơn gút cấp không chỉ giúp giảm đau đớn mà còn phòng tránh được những tổn thương khớp mạn tính và biến chứng tại thận.

Gốc rễ của vấn đề, như giải thích của Bác sỹ Lê Viết Anh – Trưởng khoa Nội thận tiết niệu, cơ xương khớp, là do "rối loạn chuyển hóa nhân purin trong thận, khiến thận không thể lọc axit uric từ trong máu". Sự chủ quan, xem nhẹ những cơn đau ban đầu chính là thái độ mở đường cho các biến chứng tàn khốc.

Chế độ ăn giàu purin và lạm dụng rượu bia là nguyên nhân hàng đầu làm tăng axit uric trong máu.

Khi bệnh chuyển sang giai đoạn mạn tính, các tinh thể urat sẽ lắng đọng tạo thành các khối u nổi dưới da gọi là hạt tophi. Chúng thường xuất hiện ở vành tai, khuỷu tay, ngón tay, ngón chân. Khi phát triển lớn, hạt tophi sẽ gây biến dạng khớp, xói mòn xương và sụn, hạn chế nghiêm trọng khả năng vận động. Nguy hiểm hơn, hạt tophi có thể bị vỡ, loét, gây nhiễm trùng, hoại tử, dẫn đến nguy cơ phải cắt cụt chi.

Thận là cơ quan chịu hậu quả nặng nề nhất khi nồng độ axit uric liên tục ở mức cao. Các tinh thể urat có thể kết tủa tạo thành sỏi thận, gây những cơn đau quặn thận dữ dội, hoặc lắng đọng trực tiếp vào nhu mô thận gây viêm thận kẽ.

Tình trạng này kéo dài sẽ phá hủy dần các đơn vị chức năng của thận, dẫn đến hậu quả cuối cùng là suy thận mạn tính. Lúc này, bệnh nhân phải đối mặt với việc chạy thận nhân tạo hoặc ghép thận để duy trì sự sống.

Chủ động phòng ngừa và kiểm soát: Lời khuyên từ chuyên gia

Bệnh gút ở người trẻ là một lời cảnh tỉnh đanh thép. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và kiểm soát tốt, người bệnh hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh.

Chìa khóa quan trọng nhất nằm ở việc điều chỉnh lối sống. Bác sĩ Kiều Xuân Thy đưa ra lời khuyên cụ thể:

“Người bệnh nên hạn chế các thực phẩm giàu purin như nội tạng động vật, thịt đỏ, hải sản, đặc biệt là cá mòi, cá cơm. Ngoài ra, cần tránh rượu bia và các loại nước ngọt có đường fructose, vì đây là các yếu tố làm tăng sản xuất axit uric. Ngược lại, nên tăng cường rau xanh, trái cây tươi, sản phẩm từ sữa ít béo và uống đủ khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày để tăng đào thải axit uric qua thận.”

Để không phải hối hận khi tuổi còn trẻ, mỗi người cần chủ động xây dựng một lối sống lành mạnh. Quan trọng nhất, khi có bất kỳ dấu hiệu nào của bệnh, cần đến ngay các cơ sở y tế uy tín để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Say nắng dễ dẫn đến suy thận cấp

Những sai lầm phổ biến khi uống nước ngày nắng nóng

Tại sao vị cay lại khiến ta mê mẩn như vậy?