| "Sát thủ" mang tên nắng nóng: Nguy cơ đột quỵ tăng vọt mỗi độ CNhững sai lầm khi tắm ngày nắng nóng có thể gây đột quỵCông suất tiêu thụ điện toàn quốc phá vỡ kỷ lục lịch sử do nắng nóng |
Để hiểu rõ hơn về vai trò của nước, hãy cùng lắng nghe giải đáp từ TS. BS Trương Hồng Sơn – Phó Tổng Thư ký Tổng Hội Y học Việt Nam – Viện trưởng Viện Y học Ứng dụng Việt Nam. Theo ông, nước có vai trò tối quan trọng bởi 70-80% cơ thể chúng ta là nước. Nó tham gia vào nhiều quá trình sống còn như hấp thu, chuyển hóa và đặc biệt là đào thải các chất độc ra khỏi cơ thể.
TS. Sơn nhấn mạnh, mức độ nguy hiểm của việc thiếu nước được thể hiện rất rõ: cơ thể nếu bị thiếu khoảng 2% nước sẽ thấy mệt mỏi, nếu thiếu khoảng 10% nước thì sẽ dẫn tới tình trạng nguy hiểm, và nếu thiếu 20% lượng nước trong cơ thể thì có thể dẫn tới tử vong.
 |
| Cơ thể mất nước nhiều trong những ngày nắng nóng, đặc biệt khi vận động, dễ dẫn đến say nắng và sốc nhiệt nếu không bù nước kịp thời. |
Mối nguy hiểm này trở nên đặc biệt hiện hữu trong những ngày nắng nóng gay gắt. Lý giải về cơ chế mất nước lúc này, Bác sĩ Nguyễn Huy Hoàng, Trung tâm Oxy cao áp Việt Nga, Bộ Quốc phòng, cho biết khi nhiệt độ môi trường tăng cao, cơ thể sẽ bị mất nước qua da (tăng tiết mồ hôi) và qua phổi (tăng nhịp thở).
Quá trình này kéo theo cả các chất điện giải quan trọng, có thể dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng như say nắng, sốc nhiệt, và suy giảm chức năng các cơ quan.
Hiểu được điều này, hầu hết chúng ta đều cố gắng uống nhiều nước hơn. Thế nhưng, hành động "uống nước" liệu đã đủ và đúng? Thực tế cho thấy, việc bù nước không đơn giản là nạp thật nhiều nước lọc. Thời điểm, nhiệt độ, tốc độ và loại nước bạn chọn đều đóng vai trò quyết định.
Nhận diện những sai lầm 'chết người' khi uống nước giải nhiệt mùa hè
Nhiều người cho rằng chỉ cần uống nước là đủ, nhưng chính những quan niệm sai lầm trong cách thực hành đã vô tình làm giảm hiệu quả giải nhiệt, thậm chí gây hại ngược lại cho cơ thể. Dưới đây là những thói quen phổ biến nhưng cực kỳ tai hại mà bạn cần nhận diện và thay đổi ngay lập tức.
Đợi đến khi cảm thấy khát mới uống
Đây là sai lầm phổ biến nhất. Cảm giác khát là một tín hiệu báo động muộn, khi đó cơ thể đã mất đi khoảng 1-2% lượng nước. Lúc này, hiệu suất hoạt động của các cơ quan, đặc biệt là não bộ, đã suy giảm. Việc chờ khát mới uống khiến cơ thể luôn mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và tăng nguy cơ say nắng.
Uống nước quá lạnh hoặc nước đá
Trong cơn nóng, một ly nước đá lạnh mang lại cảm giác sảng khoái tức thì, nhưng lại là "kẻ thù" của hệ tiêu hóa. Nước quá lạnh gây co thắt các mạch máu trong dạ dày, làm giảm khả năng hấp thụ và có thể gây ra các vấn đề về tiêu hóa, viêm họng.
Uống một lượng lớn nước trong thời gian ngắn
Hành động này không những không hiệu quả mà còn tạo áp lực nặng nề cho thận, khiến phần lớn lượng nước sẽ bị bài tiết nhanh chóng. Trong trường hợp nghiêm trọng hơn, nó có thể gây ngộ độc nước, làm loãng nồng độ natri trong máu, dẫn đến đau đầu, buồn nôn, và thậm chí là co giật.
Chỉ uống nước lọc và bỏ qua điện giải
Khi đổ nhiều mồ hôi, cơ thể mất đi cả nước và các chất điện giải quan trọng như Natri, Kali... Việc chỉ bù lại nước mà không bù điện giải sẽ làm mất cân bằng trong cơ thể, gây ra các triệu chứng như chuột rút, mệt mỏi, tim đập nhanh.
 |
| Không chỉ uống nước lọc, cơ thể còn cần bổ sung điện giải từ thực phẩm và dung dịch chuyên dụng để bù nước hiệu quả và an toàn. |
Dùng nước ngọt có ga, cà phê để "giải khát"
Các loại nước ngọt chứa hàm lượng đường cao và đồ uống chứa caffeine (cà phê, trà đặc) có tác dụng lợi tiểu, kích thích cơ thể bài tiết nước nhiều hơn, đi ngược lại với mục đích bù nước và khiến tình trạng mất nước thêm trầm trọng.
Bí quyết bù nước và điện giải đúng cách
Hiểu rõ những sai lầm trên là bước đầu tiên. Bước tiếp theo và quan trọng hơn cả là xây dựng một chiến lược bù nước khoa học và hiệu quả. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết được tổng hợp từ các chuyên gia y tế.
Uống nước chủ động và đúng thời điểm
Đừng chờ đợi tín hiệu khát. Hãy biến việc uống nước thành một thói quen chủ động trong suốt cả ngày. Một số "thời điểm vàng" được khuyến nghị bao gồm: ngay sau khi thức dậy, trước mỗi bữa ăn 30 phút, trước và sau khi vận động, và trước khi đi ngủ.
Uống từ từ, từng ngụm nhỏ và nhiệt độ lý tưởng
Hãy uống chậm rãi từng ngụm để nước có thời gian thẩm thấu vào cơ thể. Việc này giúp tối đa hóa khả năng hấp thụ. Nhiệt độ nước lý tưởng nhất là nước mát, khoảng 10-15°C, vừa đủ sảng khoái mà không gây sốc nhiệt cục bộ.
Đa dạng hóa nguồn cung cấp nước và bổ sung điện giải
Nước không chỉ đến từ chai nước lọc. Hãy làm phong phú chế độ ăn uống của bạn bằng các loại thực phẩm mọng nước như dưa hấu, dưa chuột, cam, bưởi...
Để bù điện giải hiệu quả, bạn có thể lựa chọn các giải pháp sau:
Dung dịch bù điện giải (Oresol): Lựa chọn tối ưu khi cơ thể mất nước nhiều. Cần pha và sử dụng theo đúng chỉ dẫn.
Nước dừa tươi: Nguồn cung cấp Kali và các chất điện giải khác một cách tự nhiên.
Nước ép trái cây (không thêm đường): Nước cam, nước chanh... cung cấp vitamin và khoáng chất.
Các món canh trong bữa ăn: Canh rau đay, canh mồng tơi, canh bí... là cách bù nước và chất xơ tuyệt vời.
Bằng cách nhận diện các sai lầm phổ biến và áp dụng một phương pháp bù nước khoa học, bạn không chỉ vượt qua những ngày nắng nóng một cách an toàn mà còn đang đầu tư vào sức khỏe lâu dài của chính mình. Hãy nhớ rằng, bù nước đúng cách là một trong những hành động chăm sóc bản thân đơn giản nhưng mang lại hiệu quả to lớn nhất.
