Trồng chuối xuất khẩu, nông dân tìm thấy 'mỏ vàng' từ bẹ chuối sấy khô

Ông Lý Minh Hùng đã phát hiện ra 'mỏ vàng' từ bẹ chuối sấy khô.

Tìm ra 'mỏ vàng' từ bẹ chuối sấy

Ông Lý Minh Hùng, Giám đốc HTX Liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình (huyện Trảng Bom), người nông dân có thâm niên làm chuối hơn 10 năm cho biết, trên thế giới nhiều nước đã sử dụng bẹ chuối làm nguyên liệu sản xuất ra các sản phẩm có ích. Tại Việt Nam, một số cá nhân cũng học cách tái chế bẹ chuối thành sản phẩm thô để xuất khẩu. Nhưng riêng Đồng Nai, “thủ phủ” chuối cấy mô chưa có ai làm. Ông trăn trở mãi rồi quyết định học cách làm bẹ biến bẹ chuối thành tiền.

Năm 2020, ông Hùng bắt tay làm những mẻ bẹ chuối đầu tiên. Lần đầu tiên ông làm 1 cây, 5 cây, sau đó 10 cây. Mọi công đoạn đều làm thủ công bằng tay, không có sự hỗ trợ của máy móc. Khoảng chục mẻ bẹ chuối phơi khô đầu tiên thất bại do độ dẻo, giòn không đạt. Ông Hùng nghĩ, phơi bẹ chuối ngoài đồng nếu không gặp mưa làm ẩm mốc, xấu màu thì nắng to quá cũng khiến bẹ không được dẻo dai như mong muốn.

Ông quyết định đầu tư nhà kính lắp pin năng lượng mặt trời trên mái để sấy bẹ chuối. Cùng với đó, ông đầu tư thêm máy tách bẹ, cắt cây để giảm sức lao động. Sau nhiều lần thất bại, đầu năm 2021 ông Hùng cũng thuận lợi xuất khẩu lô bẹ chuối sấy khô đầu tiên. Đối tác ưng ý và tiếp tục đặt hàng.

Ông Hùng kiểm tra bẹ chuối sấy khô trước khi xuất bán.

Ông Hùng hướng dẫn xã viên và nông dân trồng chuối quanh khu vực cách phơi sấy bẹ chuối bán cho HTX giá 8 nghìn đồng/kg. Trường hợp không có điều kiện phơi sấy ông thu mua chuối tươi giá 4 nghìn đồng/cây. Theo tính toán của ông Hùng, mỗi thân chuối khi tách phơi khô sẽ đạt từ 1,3 đến 1,7 kg thành phẩm, trung bình 1 héc ta chuối người dân có thể thu nhập thêm được trên 20 triệu đồng từ thân chuối.

Ông Nguyễn Văn Lai, xã Thanh Bình (huyện Trảng Bom) chia sẻ, trước đây cây chuối thu hoạch xong chúng tôi phải thuê người chặt cây. Giờ bẹ chuối cũng kiếm ra tiền nên ai nấy đều rất phấn khởi. Những lúc nhàn rỗi, nông dân phơi bẹ chuối kiếm thêm thu nhập lấy tiền mua mắm muối.

Hiện tại, ngoài bẹ chuối sấy khô, ông Hùng cũng đã đầu tư máy móc để sản xuất xơ, sợi chuối. Đây là nguyên liệu được dùng để làm ra những mặt hàng thủ công mỹ nghệ thân thiện với môi trường như dép, túi xách, dây trang trí… Hiện mặt hàng này đã được xuất khẩu đi châu Âu và sắp tới sẽ mở rộng sang thị trường Trung Đông, Đông Nam Á… Theo ông Hùng, những bẹ chuối to, đẹp được đưa đi sấy khô, còn lại những bẹ nhỏ, xấu hơn thì sẽ dùng máy để sản xuất thành xơ, sợi.

Bẹ chuối tách phơi khô làm ra sản phẩm xơ, sợi xuất khẩu.

Nâng tầm bẹ chuối khô thành sản phẩm mỹ nghệ

Theo chia sẻ của ông Hùng, thị trường sản phẩm bẹ chuối, sơ, sợi chuối rất có tiềm năng. Không chỉ các đối tác nước ngoài, nhiều doanh nghiệp trong nước cũng liên hệ thu mua bẹ chuối sấy khô để làm ra các sản phẩm thủ công mỹ nghệ và đồ gia dụng thân thiện với môi trường. Do đó, ông đã đặt hàng thêm thiết bị máy móc, mở rộng quy mô nhà xưởng đẩy mạnh sản xuất bẹ chuối, sơ, sợi chuối. Lên kế hoạch mở thêm cơ sở làm bẹ chuối sấy khô ở miền Trung và tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.

Ông Hùng và các thành viên HTX còn ấp ủ dự định sẽ mở làng nghề sản xuất sơ, sợi chuối ngay tại địa phương để tận dụng hết những phụ phẩm từ thân cây chuối nhằm nâng cao thu nhập, tạo thêm việc làm mới cho lao động lớn tuổi địa phương và xây dựng làng nghề làm chuối.

Ngoài việc chế biến bẹ chuối, ông Hùng cũng là nông dân đầu tiên của Đồng Nai tự tìm kiếm đối tác xuất khẩu chuối tươi sang Nga, Nhật Bản, Ấn độ; chế biến chuối sấy khô bán trong nước và xuất khẩu. Điều ít người biết ở người nông dân này là ông Hùng có thể giao tiếp bằng tiếng Anh với đối tác nước ngoài, tự học hỏi cách làm của người nước ngoài thông qua internet.

Một số sản phẩm thủ công mỹ nghệ làm từ bẹ chuối khô của HTX Thanh Bình.

Ông Lý Minh Hùng nhận định: Hiện nay mùa vụ chuối ở Trung Quốc sắp kết thúc, trong khi tại Đồng Nai và nhiều địa phương ở VN đang vào vụ. Nghị định thư được ký kết vào thời điểm này rơi đúng thời điểm vàng của cả hai phía.

“Với tín hiệu lạc quan về mặt chính sách, tôi tin rằng giá cả vụ chuối năm nay có thể duy trì mức cao và kéo dài hơn bình thường. Hiện nay giá chuối XK đang tốt và cao hơn trung bình mọi năm khoảng 2.000 đồng/kg. Trung Quốc là thị trường lớn nên có sức bật rất mạnh, gần đây các khách hàng từ các thị trường như Malaysia hay các nước Trung Đông cũng tích cực mua hàng hơn. Chính vì vậy mà thời điểm này thị trường XK chuối của VN khá nhộn nhịp, khách hàng tìm đến cũng nhiều hơn”, ông Hùng thông tin.

Ông Hùng cho biết, từ cây chuối bỏ đi chuyển thành bẹ chuối sấy khô của HTX Thanh Bình thì giá trị mang về chưa cao. Nhưng sau khi được sản xuất, gia công thành những mặt hàng thủ công mỹ nghệ, thì giá trị mang về tăng lên rất nhiều. Do đó, ông Hùng cũng đang ấp ủ dự định sẽ phát triển lực lượng lao động làm hàng thủ công mỹ nghệ từ bẹ chuối sấy khô ngay tại HTX Thanh Bình để gia tăng thu nhập cho các xã viên.

Hiện nay, khi chuối Việt Nam đã được xuất khẩu sang Trung Quốc nên hiệu quả kinh tế tăng cao. Đặc biệt với việc khai thác hiệu quả phụ phẩm bẹ chuối sẽ đem lại lợi ích kép. Những sản phẩm bẹ chuối sấy khô vừa phục vụ xuất khẩu đồng thời hình thành làng nghề thủ công mỹ nghệ từ bẹ chuối góp phần tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân./.