Kỳ vọng xuất khẩu nửa triệu tấn, "thủ phủ" chuối Đồng Nai quy mô khủng cỡ nào?

Thu hoạch và sơ chế chuối chuẩn bị xuất khẩu tại Đồng Nai.

"Thủ phủ" chuối dự kiến xuất khẩu nửa triệu tấn

Sáng 22/2, UBND tỉnh Đồng Nai đã phối hợp cùng Sở NNPTNT Đồng Nai tổ chức lễ xuất khẩu chuối tươi đầu năm Quý Mão 2023. Theo thống kê, Đồng Nai là địa phương có diện tích chuối lớn nhất cả nước với diện tích 13.149 ha, chiếm tỷ lệ 8,53%. Còn với khu vực Đông Nam bộ, Đồng Nai cũng là tỉnh chiếm đến trên 70% diện tích chuối khu vực này.

Chuối hiện là một trong 24 cây trồng chủ lực của tỉnh Đồng Nai. Đây là một trong số ít các loại cây ăn quả có khả năng phát triển thành những vùng sản xuất tập trung quy mô 400 - 500 ha.

Diện tích chuối ở Đồng Nai phân bố trên khắp các địa bàn trong tỉnh, nhưng tập trung nhiều ở huyện Trảng Bom, Thống Nhất, Định Quán. Năng suất trung bình khoảng 40-45 tấn/ha. Sản lượng ước tính 450.000 tấn/năm, trong số này, trên 80% là để xuất khẩu.

Sơ chế chuối xuất khẩu trong nhà máy.

Giống chuối được trồng phổ biến là giống chuối già Nam Mỹ, kế đến chuối sứ, chuối cau. Ngoài ra còn một số giống chuối khác. Hiện nay thu nhập bình quân 1 ha trồng chuối sau khi trừ các chi phí vào khoảng 200 triệu đồng/ha/năm.

Năm 2022, tỉnh Đồng Nai đã xuất khẩu hơn 400.000 tấn chuối. Dự kiến, năm 2023, Đồng Nai xuất khẩu hơn 500.000 tấn. Chuối tươi trên địa bàn tỉnh Đồng Nai được xuất khẩu sang các nước Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Malaysia, trong đó chủ yếu là thị trường Trung Quốc.

Gần đây, việc xuất khẩu chuối sang Trung Quốc ngày càng thuận lợi hơn, sau khi có Nghị định thư về xuất khẩu chuối. Điều này càng tạo động lực để "thủ phủ" chuối nâng cao chất lượng hoàn thiện các công đoạn trong sản xuất đạt chuẩn xuất khẩu.

Các đại biểu tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm chuối Đồng Nai tại buổi lễ phát động xuất khẩu.

Theo ông Lê Trung Hòa, Giám đốc Công ty TNHH Real Farm, từ sau khi có Nghị định thư việc xuất khẩu chuối ngày càng thuận lợi. Để chuối đạt chuẩn xuất khẩu, phía công ty đã cung cấp cho nông dân các thông tin liên quan đến tiêu chuẩn chuối xuất khẩu và yêu cầu từ đối tác.

"Giá chuối từ đầu năm 2023 đến nay khá ổn định. Hiện giá chuối loại 1 đang ở mức 14.000 đồng/kg, loại 2 khoảng 12.000 đồng/kg. Do nhu cầu ăn chuối tươi cao nên việc tiêu thụ chuối thuận lợi. Giờ dịch bệnh đã cơ bản được kiểm soát tốt, nên trung bình mỗi tháng doanh nghiệp xuất khoảng trên 200 container (tương đương 4.000 tấn chuối)", ông Hòa nói.

Vùng trồng chuối chất lượng cao lớn nhất cả nước

Đồng Nai có diện tích trồng chuối xuất khẩu đứng đầu cả nước. Đặc biệt, đây là cây trồng đã hình thành được những vùng chuyên canh tập trung quy mô lớn, ứng dụng kỹ thuật, công nghệ mới vào sản xuất và cho năng suất, chất lượng cao.

Theo báo cáo của Chi cục Trồng trọt, bảo vệ thực vật và thủy lợi (Sở NN-PTNT), chuối là cây trồng chủ lực của tỉnh với diện tích tăng rất nhanh trong vài năm trở lại đây. Cụ thể, trong 5 năm qua, diện tích trồng chuối ở tỉnh tăng lên gần gấp đôi, từ hơn 7,3 ngàn ha vào năm 2016 tăng lên hơn 13,1 ngàn ha vào năm 2021.

Cây chuối ở Đồng Nai được thu hoạch quanh năm, tập trung vụ chính từ tháng 9 đến tháng 5 năm sau. Tổng sản lượng chuối thu hoạch ước đạt khoảng 450 ngàn tấn; trong đó, tỷ lệ quả tươi tiêu thụ nội địa 15%, đưa vào chế biến 5%, xuất khẩu 80-85%.

Đồng Nai có diện tích chuối lớn nhất cả nước với những vùng chuyên canh quy mô lớn.

Diện tích chuối cấy mô xuất khẩu tăng nhanh do có nhiều lợi thế như: cho lợi nhuận cao hơn nhiều cây trồng khác; là cây trồng hàng năm nên nông dân dễ dàng điều chỉnh mùa vụ thu hoạch; trường hợp loại cây này không phù hợp hoặc giá xuống quá thấp thì có thể dễ dàng chuyển sang mô hình sản xuất khác…

Tỉnh có nhiều vùng chuyên canh cây chuối có truyền thống trồng lâu năm, nông dân giàu kinh nghiệm trồng, chăm sóc. Đặc biệt, một số địa phương có diện tích chuối lớn của tỉnh như: H.Trảng Bom, H.Thống Nhất là vùng đất đồi, đất đá nhưng lại rất phù hợp cho cây chuối sinh trưởng và phát triển. Nông dân trồng chuối cũng mạnh dạn đầu tư về cây giống, lắp đặt hệ thống tưới tiết kiệm cũng như đầu tư cơ giới hóa vào sản xuất… Đến nay, 95% diện tích chuối trên địa bàn tỉnh được lắp đặt hệ thống tưới nước tiết kiệm; 100% diện tích chuối xuất khẩu được bao buồng.

Ông Hoàng Văn Lập, nông dân tại xã Thanh Bình (H.Trảng Bom) nhận xét, trước đây vùng này có nhiều loại cây trồng khác nhau như: hồ tiêu, cà phê nhưng hiện nay chủ yếu trồng chuối cấy mô vì cây trồng này cho lợi nhuận cao. Giá thuê đất trồng chuối tại địa phương hiện tăng lên cả trăm triệu đồng/ha/năm.

“Điều khiến nông dân ở đây yên tâm mở rộng diện tích cây chuối là vì địa phương thu hút hàng loạt thương lái, doanh nghiệp về đầu tư kho bãi đóng hàng xuất khẩu” - ông Lập nói.

Chuối là một trong số ít cây trồng phát triển thành những vùng sản xuất tập trung quy mô 400-500ha trên địa bàn tỉnh. Nhiều địa phương cũng đang triển khai nhân rộng những vùng chuyên canh chuối xuất khẩu theo chuỗi liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ.

Đơn cử, H.Trảng Bom đã xây dựng được các chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm chuối cấy mô giữa Tổ hợp tác trồng chuối cấy mô xã Bàu Hàm và Tổ hợp tác trồng chuối cấy mô xã Sông Thao với Công ty TNHH Nông nghiệp Sông Thao có quy mô gần 800ha. Chuỗi liên kết chuối cấy mô của HTX Sản xuất và tiêu thụ nông sản sạch Thanh Bình với diện tích khoảng 120ha xuất khẩu đi Trung Quốc, Hàn Quốc.

Đa số diện tích chuối trên địa bàn tỉnh là cung cấp cho thị trường xuất khẩu nên nông dân trồng chuối đầu tư bài bản, cải tiến quy trình canh tác, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất để cây trồng đạt năng suất cao, mẫu mã đẹp và chất lượng theo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Đồng Nai là tỉnh đứng đầu cả nước về số lượng mã số vùng trồng chuối xuất khẩu được Cục Bảo vệ thực vật cấp.

Hiện cả nước có 35 tỉnh với 286 mã số vùng trồng chuối xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Trong đó, Đồng Nai là tỉnh đứng đầu cả nước về số lượng mã số vùng trồng được Cục Bảo vệ thực vật cấp mã số và Tổng cục Hải quan Trung Quốc phê duyệt. Toàn tỉnh, hiện có 30 vùng trồng với diện tích gần 5,7 ngàn ha được cấp mã số, chiếm tỷ lệ 43% diện tích trồng chuối trên địa bàn. Tỉnh cũng có 39 cơ sở đóng gói chuối được cấp mã số.

Phát biểu tại lễ xuất khẩu chuối, bà Nguyễn Thị Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai nói rằng rất vui khi tình hình xuất khẩu chuối ngày càng khởi sắc.Theo bà Hoàng, nhiều năm qua trái cây tươi của Đồng Nai, đặc biệt là chuối đang dần có vị thế, được thị trường các nước trên thế giới đón nhận. Gần đây nhất, Trung Quốc chính thức nhập khẩu chính ngạch trái chuối tươi của Việt Nam, đó là niềm vui của cả nước nói chung và Đồng Nai nói riêng; là tín hiệu tốt cho xuất khẩu chuối trong tương lai, ổn định, phát triển kinh tế người trồng chuối./.