Thú vị Tết Nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai

Tết Nguyên đán với người Jrai không phải vào đầu năm, cũng không có đêm giao thừa cố định, mỗi làng, mỗi nhà lại chọn một ngày riêng để tổ chức. Dù vậy, đây luôn là thời điểm người dân nghỉ ngơi, chia sẻ mâm cỗ và cầu chúc cho một năm mới no đủ, an lành.
Thủ tướng yêu cầu đảo đảm an toàn thực phẩm dịp Tết Nguyên đán và Lễ hội xuân năm 2025 Thời tiết 3 miền diễn biến thế nào trong dịp Tết Nguyên đán? Những loại thuốc nên chuẩn bị trong dịp Tết Nguyên đán

Tết Nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai

Thú vị Tết nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai
Người Jrai không thống nhất ngày Tết Nguyên đán, mà chỉ thống nhất tháng Tết Nguyên đán là tháng 4.

Tết Nguyên đán là cái Tết được biết đến rộng rãi nhất. Dọc theo chiều dài đất nước, từ Bắc chí Nam, từ Đông sang Tây, ở đâu trên dải đất hình chữ S cũng đều có những ngày Tết. Tuy nhiên, mỗi nơi lại đón Tết theo những cách khác nhau. Có nơi đón Tết theo lịch Mặt Trăng, nơi khác lại theo lịch Mặt Trời, hoặc dựa trên mùa vụ, con nước.

Tết Nguyên đán thấm đượm nét đẹp truyền thống của dân tộc, mang trong mình hơi thở tâm linh và tín ngưỡng. Mỗi khi Tết đến, niềm vui lan tỏa khắp nơi, cùng những hy vọng về những điều tốt lành cho năm mới. Nếu ở đồng bằng, Tết đến khi mùa xuân gõ cửa, với những hạt mưa phùn nhẹ nhàng lất phất giữa màn sương sớm, tia nắng đầu tiên rọi qua những đám mây mang theo ánh vàng của năm mới, thì với người Jrai, Tết lại có một phong vị hoàn toàn khác. Người Jrai là một trong những dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng núi Tây Nguyên.

Ở Việt Nam, theo kết quả Tổng điều tra dân số năm 2019, dân số người Jrai là 513.930 người, chiếm 0,53% dân số cả nước, bao gồm 252.234 nam và 261.696 nữ. Người Jrai chủ yếu sinh sống ở khu vực Tây Nguyên, đặc biệt là các tỉnh Gia Lai, Kon Tum và một phần ở Đắk Lắk. Họ là một trong các dân tộc thiểu số lớn tại khu vực này và có một nền văn hóa phong phú, đặc biệt là trong các hoạt động văn hóa, lễ hội và tín ngưỡng.

Dân tộc Jrai là một dân tộc có bề dày văn hóa truyền thống. Trong bức khảm văn hóa Jrai, Tết Nguyên đán là một nét đậm tươi sáng. Lịch của người Jrai theo nông lịch, 1 năm có 12 tháng.

Hằng năm, qua mùa khô hanh, khi có hạt mưa đầu tiên rơi xuống là lúc bắt đầu tháng 1 của người Jrai. Người Jrai gọi cơn mưa này là lệ rah. Hằng năm, cơn mưa đầu tiên trên rẻo đất Tây nguyên thường trúng vào tháng 4 dương lịch. Trong mười hai tháng theo lịch của người Jrai thì 10 tháng đầu tiên được gọi tên bằng số từ 1 đến 10, còn hai tháng cuối thì có tên riêng lần lượt là tháng Ning Nung và tháng Wor.

Ning Nung là hình tượng con cá dưới nước, con thú trên rừng. Tháng Ning Nung có thể xem là tháng săn bắt. Wor nghĩa đen của từ này là “quên”. Sau một năm vất vả con người ta cũng cần quên: quên rìu rựa, quên lo toan đời thường để ăn chơi để chăm lo những việc tinh thần. Như vậy tháng 4 dương lịch thường trúng với cái tết của người Jrai.

“Tháng 3 mùa con ong đi lấy mật” chính là tháng cuối cùng trong năm, cũng là tháng người Jrai chuẩn bị đón Tết Nguyên đán. Đất trời Tây Nguyên tháng tư, lúc có cơn mưa đầu mùa, trên rừng thì lá cây đã được gột rửa, dưới đất thì bụi đỏ bazan đã chịu nằm yên, thời tiết khô ráo, mát mẻ. Lúc này mà tổ chức các cuộc vui đón Tết cũng có thể nói là đã hội đủ 3 yếu tố: thiên thời, địa lợi, nhân hòa.

Người Jrai không thống nhất ngày Tết Nguyên đán, mà chỉ thống nhất tháng Tết Nguyên đán là tháng 4. Trong phạm vi tháng 4, ngày Tết tùy theo gia đình, tùy theo làng lựa chọn mà thành. Vì không có ngày đón Tết thống nhất chung cho cả cộng đồng nên người Jrai không quan tâm đến đêm giao thừa.

Bước vào năm mới, người Jrai không đón Tết Nguyên đán riêng. Đón mừng năm mới, các gia đình Jrai thường tổ chức kèm theo một Lễ nào đó như : Lih (lễ tạ ơn), hay lễ Pơ- thi (lễ bỏ mả), hay Đị tố sang (lễ mừng nhà mới). Gia đình nào không có Lễ kèm theo Tết Nguyên đán thì việc tổ chức đón Tết nguyên đán có phần tùng tiệm hơn.

Phong tục đón Tết của của người Jrai

Thú vị Tết nguyên đán “độc nhất vô nhị” của người Jrai
Men rượu cần là thứ không thể thiếu trong ngày lễ, Tết của người Jrai.

Theo phong tục Jrai, con vật nào định mổ để cầu cúng trong ngày Tết thì cần có sự chăm sóc đặc biệt. Thường thì khi nuôi nó, chủ nhà có làm một lễ nhỏ cầu xin các thần phù hộ cho nó hay ăn chóng lớn. Khi nuôi, nếu không may con vật này chết đi, muốn nuôi con vật khác để dùng trong ngày Tết thì lại phải cúng nữa. Ngày Tết, người Jrai dùng nhiều rượu. Rượu uống ngày Tết là rượu cần ủ sẵn trong ghè.

Có nơi ủ cả năm, nếu là men tự làm bằng nguyên liệu lấy trong rừng thì để càng lâu càng tốt. Tinh bột dùng để nấu rượu là thóc chỉ trật vỏ trấu, còn ngô thì chỉ giã dập chứ không xay nhỏ. Nhờ khéo tay, cơm ráo, men rượu lại tốt nên rượu cần của người Jrai thường rất ngọt và không có vị chua. Rượu cần của đồng bào thường không có nồng độ cao, lại dễ uống nên uống được nhiều, nhưng xem chừng đấy, đã say rượu ghè Jrai thì say ngất say ngư.

Ngày Tết người Jrai không làm bánh, họ chỉ dùng cơm và chế biến thức ăn nhiều hơn ngày ngày thường. Thay vì làm bánh, người Jrai làm rất nhiều cơm lam. Cơm lam được nấu trong ống lồ ô to bằng cán dao. Thức ăn ngày Tết của người Jrai thường là món thịt nướng, mòn phèo, món canh bí nấu với xương trong nồi to.

Người Jrai ưa thích món thịt lợn luộc thái miếng trộn với thính làm từ bột ngô rang, họ thường chọn những con lợn béo để chế biến món ăn này. Người Jrai còn ưa thích món ăn có tên là nhăm tơ-pung, gần giống như món cháo. Gạo giã nhỏ như bột trộn với thịt với rau, có nơi không có rau thì lấy xơ mít xé nhỏ rồi nấu nhuyễn lên. Có thể nói, nón ăn này là món phổ biến nhất của nhiều làng Jrai. Mâm cỗ nào không có món nhăm tơ-pung này là cảm thấy thiếu thiếu.

Trong tháng Tết, khi một nhà tổ chức ăn uống, chỉ cần được thông báo, không cần biết gia chủ có mời hay không, người nhà khác cứ đến ăn. Khi đến, họ mang thức ăn hoặc gạo đến để góp. Ai góp gì, góp bao nhiêu cũng được. Chủ khách chẳng ai so đo tính toán. Tập tính cộng đồng và sự hồn nhiên trong đời sống của người Jrai là thế. Ăn uống xong, ai ra về cũng được gia chủ biếu một miếng thịt, dù là rất nhỏ.

Trong những ngày Tết, trước khi ăn uống, người Jrai thường mời thầy cúng, nhờ thầy cúng gọi các thần núi, thần sông, thần suối gần đó và gọi tổ tiên về ăn chung. Khi cúng, thầy cúng đặt một ngón tay vào ghè rượu rồi kể lể vân vi. Lúc kết thúc lời cúng, thầy lấy nước trong bát đồng đổ vào ghè rượu. Ai là nhân vật chính trong lễ thì được ưu tiên cầm cần uống trước.

Sau khi đón Tết Nguyên đán, người Jrai bước vào vụ mới. Trước khi lên nương, tha pơ-lơi hay tha bôn (già làng) là người tổ chức lễ cúng để cầu mong mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, con chuột, con chim không đến quấy phá.

Người Jrai cũng như một số dân tộc thiểu số anh em khác có ngày Tết Nguyên đán truyền thống không trùng với Tết Nguyên đán của người Việt, nhưng ngày Tết Nguyên đán của người Việt được đồng bào các dân tộc coi là cái Tết chung của đại gia đình Việt Nam. Và như thế, đồng bào dân tộc có hai Tết Nguyên đán, hai niềm vui đón xuân, niềm hạnh phúc của đồng bào như được nhân đôi.

5 địa chỉ mua bánh chưng ăn Tết ngon 5 địa chỉ mua bánh chưng ăn Tết ngon "nức nở" ở Hà Nội
Mẹo giúp bạn không còn lo say xe dịp Tết Mẹo giúp bạn không còn lo say xe dịp Tết
Chuyên gia khuyến cáo về thói quen tích trữ thực phẩm, đồ ăn trong dịp Tết Chuyên gia khuyến cáo về thói quen tích trữ thực phẩm, đồ ăn trong dịp Tết
Màn đọ sắc của Màn đọ sắc của "bé Na" trong cuộc đua linh vật rắn 2025
Những món ăn ngày Tết không dành cho người mỡ máu cao Những món ăn ngày Tết không dành cho người mỡ máu cao
Những loại thuốc nên chuẩn bị trong dịp Tết Nguyên đán Những loại thuốc nên chuẩn bị trong dịp Tết Nguyên đán
Trúc Mai

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Chiêm ngưỡng hoa ngô đồng khoe sắc giữa chốn Hoàng cung Huế

Chiêm ngưỡng hoa ngô đồng khoe sắc giữa chốn Hoàng cung Huế

Trong cái nắng đầu hạ, những cây ngô đồng đang độ trổ hoa đua nhau khoe sắc giữa chốn Kinh Thành Huế mang nét thanh cao, nhẹ nhàng không rực rỡ, nhưng hoa ngô đồng đủ sắc đẹp để quyến rũ tâm hồn các du khách đến với Kinh thành Huế.
Đến làng Nôm tìm về ký ức Việt xưa

Đến làng Nôm tìm về ký ức Việt xưa

Làng Nôm (Hưng Yên) là một trong những làng cổ Bắc Bộ đẹp nhất còn được bảo tồn nguyên vẹn. Điểm nhấn của làng là những công trình cổ kính, lễ hội truyền thống và cảnh sắc làng quê thơ mộng. Du khách có thể tìm về ký ức Việt xưa, tận hưởng sự yên ả sau những ngày sống bận rộn nơi phố thị.
Cá nướng sông Đà - một lần nếm thử là khó lòng quên

Cá nướng sông Đà - một lần nếm thử là khó lòng quên

Dòng sông Đà chảy qua Hòa Bình mang đến nguồn thủy sản phong phú, nhất là cá. Bởi thế nên người nơi đây có một món ngon nổi tiếng khác là cá nướng sông Đà.
Du khách ráo riết săn tour lễ 30/4: "Cơn sốt" du lịch mạnh mẽ

Du khách ráo riết săn tour lễ 30/4: "Cơn sốt" du lịch mạnh mẽ

Ngày hội Du lịch TP.HCM từ 3-6/4, vừa khép lại đã "châm ngòi" cho mùa du lịch hè, đặc biệt là dịp Giỗ Tổ Hùng Vương và tour lễ 30/4. Du khách đổ xô "săn" tour ưu đãi, từ khám phá văn hóa lịch sử đến những chuyến đi nước ngoài xa xôi, mang về niềm vui "bội thu" cho các doanh nghiệp lữ hành.
Du lịch lập kỷ lục đón khách quốc tế: Cơ hội để bước vào vận hội mới

Du lịch lập kỷ lục đón khách quốc tế: Cơ hội để bước vào vận hội mới

Với chính sách visa thuận lợi và các chương trình xúc tiến hiệu quả, du lịch Việt Nam đang trải qua một mùa xuân rực rỡ, khi lượng khách quốc tế trong quý I/2025 đạt con số kỷ lục, mở ra triển vọng tươi sáng cho cả năm.
Du lịch cả nước dịp lễ giỗ Tổ nơi đông đúc, nơi ế khách

Du lịch cả nước dịp lễ giỗ Tổ nơi đông đúc, nơi ế khách

Trong 10 ngày diễn ra Lễ Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm Ất Tỵ 2025, tỉnh Phú Thọ đã đón khoảng 5,5 triệu lượt khách. Ngoài ra, nhiều điểm du lịch trên cả nước như Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Thuận... cũng đón lượng khách đông đúc dịp lễ giỗ Tổ.
Ninh Bình bảo tồn không gian linh thiêng Lễ hội Hoa Lư

Ninh Bình bảo tồn không gian linh thiêng Lễ hội Hoa Lư

Không chỉ là một lễ hội cổ truyền, hướng về cội nguồn dựng nước và giữ nước của dân tộc, Lễ hội Hoa Lư còn là một Di sản Văn hóa phi vật thể của quốc gia. Lễ hội không ngừng được nâng tầm về quy mô, cách thức tổ chức với nhiều đổi mới, sáng tạo, nội dung phong phú, đa dạng, ngày càng có sức lan tỏa mạnh mẽ ở cả tầm quốc gia, khu vực và trên thế giới.
Phú Thọ: Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Phú Thọ: Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Với mục tiêu phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, Phú Thọ chú trọng các dòng sản phẩm đặc thù gồm du lịch văn hóa tâm linh, nghỉ dưỡng, cộng đồng, sinh thái, học đường. Nhiều tour tuyến du lịch đa dạng, từ tour trong ngày đến tour 5 ngày liên tỉnh đã được triển khai, kết nối các điểm đến tiêu biểu trên địa bàn.
Đặc sản Phú Thọ không thể bỏ qua khi đến Đền Hùng

Đặc sản Phú Thọ không thể bỏ qua khi đến Đền Hùng

Về Phú Thọ dịp Giỗ Tổ Hùng Vương, du khách có thể thưởng thức các món đặc sản như cơm lam, thịt chua, bánh tai…
Đến Bắc Giang thưởng thức bánh đúc Đồng Quan - món quà quê đậm đà

Đến Bắc Giang thưởng thức bánh đúc Đồng Quan - món quà quê đậm đà

Bánh đúc Đồng Quan là món ăn đặc sản nổi tiếng của Bắc Giang, với hương vị dân dã và cách chế biến tỉ mỉ từ nguyên liệu đơn giản.
Tái hiện nhiều lễ hội đặc sắc trong Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Tái hiện nhiều lễ hội đặc sắc trong Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam

Ngày Văn hóa các dân tộc Việt Nam (19/4) năm 2025 sẽ có sự tham gia của hơn 300 đồng bào thuộc 54 thành phần dân tộc của 63 tỉnh, thành phố. Trong đó, khoảng hơn 100 nghệ nhân, đồng bào các dân tộc của 16 nhóm đồng bào đang hoạt động hằng ngày tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam.
Hội diều làng Bá Dương Nội sắp đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Hội diều làng Bá Dương Nội sắp đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia

Ngày 12/4 tới (tức 15 tháng 3 Âm lịch), huyện Đan Phượng sẽ tổ chức Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Hội diều làng Bá Dương Nội và Bằng công nhận danh hiệu nghề truyền thống Hà Nội - nghề làm diều sáo làng Bá Dương Nội, xã Hồng Hà.
Vĩnh Phúc: Thị trấn Tam Đảo khởi sắc nhờ phát triển du lịch, dịch vụ

Vĩnh Phúc: Thị trấn Tam Đảo khởi sắc nhờ phát triển du lịch, dịch vụ

Nắm bắt được thị hiếu của du khách, người dân Tam Đảo (Vĩnh Phúc) đã có nhiều thay đổi trong cách phát triển du lịch, dịch vụ, thực hiện cải tạo, trang trí cảnh quan để dựng nên những khu tham quan, chụp ảnh, quán cà phê với tầm nhìn ấn tượng giữa rừng cây, đất trời.
Món xôi độc lạ chỉ có vào tháng hai âm lịch ở Ninh Bình

Món xôi độc lạ chỉ có vào tháng hai âm lịch ở Ninh Bình

Món xôi độc đáo chỉ có vào tháng hai âm lịch ở Ninh Bình chính là xôi trứng kiến. Đây là một đặc sản nổi tiếng của vùng đất cố đô, đặc biệt là huyện Nho Quan.
Giải pháp phát triển du lịch văn hóa tỉnh Cà Mau

Giải pháp phát triển du lịch văn hóa tỉnh Cà Mau

Để phát triển du lịch, tỉnh Cà Mau cần phát triển các sản phẩm du lịch đa dạng, đặc biệt là du lịch sinh thái, cộng đồng và văn hoá lịch sử; tạo điểm nhấn các làng nghề truyền thống, nơi du khách không chỉ tham quan mà còn có thể tham gia vào các hoạt động thực tế.
Đánh thức giá trị di sản, bứt phá trở thành điểm đến hàng đầu châu Á

Đánh thức giá trị di sản, bứt phá trở thành điểm đến hàng đầu châu Á

Để hiện thực hóa khát vọng trở thành điểm đến hàng đầu châu Á, Ninh Bình cần tiếp tục đầu tư chiều sâu vào sản phẩm đặc trưng, không ngừng nâng cấp tour “Mùa vàng Tam Cốc”, phát triển thêm các sản phẩm theo mùa khác như: Mùa sen, mùa lễ hội; khai thác các di sản văn hoá, di tích lịch sử…
"Cơ hội vàng" đón khách du lịch dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

"Cơ hội vàng" đón khách du lịch dịp Giỗ Tổ Hùng Vương

Lễ hội Đền Hùng và Tuần Văn hóa - Du lịch Đất Tổ năm 2025 là cơ hội "vàng" để Phú Thọ lan tỏa bản sắc văn hóa độc đáo vùng Đất Tổ, tăng cường các hoạt động quảng bá, xúc tiến thúc đẩy hoạt động du lịch phát triển, thu hút du khách nội địa và quốc tế.
Khám phá nét đẹp văn hóa Phú Thọ tại chương trình “Sắc màu du lịch Đất Tổ”

Khám phá nét đẹp văn hóa Phú Thọ tại chương trình “Sắc màu du lịch Đất Tổ”

Chương trình “Sắc màu du lịch Đất Tổ” và hoạt động phát động hưởng ứng Chương trình kích cầu du lịch “Phú Thọ - đi để yêu” sẽ góp phần quảng bá xúc tiến sâu rộng hình ảnh du lịch Phú Thọ với những sản phẩm du lịch, dịch vụ phong phú.
Thăm làng gốm của người Chăm ở Ninh Thuận

Thăm làng gốm của người Chăm ở Ninh Thuận

Gốm Chăm là nét văn hóa độc đáo còn được gìn giữ đến ngày nay. Hiện nghề làm gốm Chăm còn lưu giữ tại 2 địa phương là Ninh Thuận và Bình Thuận. Tuy vậy, nổi tiếng hơn cả vẫn là làng gốm Bàu Trúc (Ninh Thuận).
Thanh Hoá kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng Chiến thắng

Thanh Hoá kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng Chiến thắng

Tối ngày 3/4, Tỉnh ủy - Hội đồng nhân dân - Ủy ban nhân dân - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Thanh Hoá long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng Chiến thắng (03, 04/4/1965 - 03, 04/4/2025).
Quảng Ninh từng bước nâng cao vị thế trên bản đồ du lịch Việt Nam

Quảng Ninh từng bước nâng cao vị thế trên bản đồ du lịch Việt Nam

Nhờ những chiến lược phát triển toàn diện, Quảng Ninh đang từng bước nâng cao vị thế trên bản đồ du lịch Việt Nam, không ngừng đổi mới để mang đến những trải nghiệm đa dạng, hấp dẫn, đáp ứng nhu cầu của du khách trong nước và quốc tế.
Chiêm ngưỡng bảo vật Quốc gia thời đại Hùng Vương trên Đất Tổ

Chiêm ngưỡng bảo vật Quốc gia thời đại Hùng Vương trên Đất Tổ

Hiện nay, tỉnh Phú Thọ đang lưu giữ 4 bảo vật Quốc gia gắn với thời đại Hùng Vương gồm: Tượng Mẫu Âu Cơ, Trống đồng Đền Hùng, Bộ khóa lưng bằng đồng và Sưu tập Nha Chương. Những bảo vật này là các di sản vô cùng quý hiếm trên đất nước Việt Nam.
Bảo tồn, phát triển kho tàng di sản văn hóa

Bảo tồn, phát triển kho tàng di sản văn hóa

Các loại hình di tích của Thái Bình phong phú, đa dạng, trải dài từ thời tiền sử đến các di tích cách mạng kháng chiến ở thời hiện đại là những di tích kiến trúc nghệ thuật, di tích lịch sử các danh nhân. Đó là những di sản văn hóa vô giá về người Thái Bình - đất Thái Bình.
Ẩm thực làng cổ Đường Lâm hấp dẫn du khách thập phương

Ẩm thực làng cổ Đường Lâm hấp dẫn du khách thập phương

Làng cổ Đường Lâm không chỉ được biết đến với các công trình tôn giáo, tín ngưỡng, di tích và nhà cổ mà nơi đây còn sở hữu những tri thức dân gian truyền thống lâu đời, đặc biệt là ẩm thực.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
Phiên bản di động