Ốc gạo Tân Phong – Đặc sản "trời ban" giữa lòng sông Tiền

Nằm ở thượng lưu sông Tiền, cù lao Tân Phong – nay là xã Tân Phong, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang – quanh năm được phù sa vun bồi, tạo nên lớp đất màu mỡ lý tưởng cho hàng loạt giống cây ăn trái đặc sản giá trị cao. Không chỉ vậy, phù sa lắng đọng còn hình thành những bãi cát pha bùn quanh cù lao, trở thành “thủ phủ” lý tưởng của loài ốc gạo trứ danh miền Tây.

Từ lâu, ốc gạo Tân Phong đã vang danh khắp vùng sông nước.

Từ lâu, ốc gạo Tân Phong đã vang danh khắp vùng sông nước, chinh phục cả người dân địa phương lẫn du khách tứ phương. Cù lao nằm bên hữu ngạn chợ nổi Cái Bè là một trong những cái nôi của đặc sản này; riêng khu vực Cồn Tre được giới sành ăn đánh giá sở hữu ốc gạo ngon nhất. Vỏ ốc lấp lánh màu xanh ngọc, thịt chắc, đầy đặn, tỏa mùi thơm khó cưỡng khi vừa mới luộc.

Người dân cù lao Tân Phong truyền miệng rằng nguồn gốc ốc gạo gắn liền với một truyền thuyết xa xưa: thấy cảnh dân nghèo lam lũ, ông Trời thương tình ban tặng loài ốc ngon để người dân đánh bắt, bán lấy tiền đổi gạo qua ngày. Từ đó, tên gọi “ốc gạo Tân Phong” ra đời.

Với những lão nông sống lâu năm, ốc gạo từng là đặc sản dành riêng cho giới điền chủ, chỉ hiện diện trên mâm cỗ Tết Đoan Ngọ (mùng 5 tháng 5 âm lịch), thời điểm ốc đạt độ béo, săn chắc ngon nhất.

Ốc gạo bước vào mùa sinh sản khoảng tháng 7 âm lịch năm trước và được thu hoạch rộ vào tháng 3 – 4 âm lịch năm sau. Theo bản năng, ốc cái bò vào bờ đào hang để đẻ con; ốc non chừng một tháng tuổi lại tản ra giữa sông sinh sống. Lúc nước chảy xiết, chúng vùi mình dưới lớp đất; nước đứng, ốc ngoi lên kiếm phiêu sinh vật làm thức ăn.

Ốc gạo bước vào mùa sinh sản khoảng tháng 7 âm lịch.

Muốn có một rổ ốc gạo chất lượng, người dân phải dong thuyền ra giữa dòng, cắm sào, lặn xuống đáy sông cào bắt. Mùa ốc đến, khắp mặt sông quanh cù lao nhộn nhịp ghe xuồng tấp nập.

Vỏ ốc gạo trắng xanh, xoáy tròn với chóp nhọn phía đuôi; ốc lớn cỡ đầu ngón tay, trưởng thành chừng bằng hột mít. Những con nhỏ bằng ngón tay út mang lớp vỏ ngũ sắc óng ánh. Khi nấu chín, dưới yếm ốc lộ ra hạt mỡ nhỏ tựa hạt gạo. Điểm khác biệt là ốc gạo hoàn toàn không nhớt; thịt trắng đục, béo thơm, giòn ngọt.

Luộc ốc gạo tuy không khó nhưng đòi hỏi cẩn thận để tránh cát sót trong ruột. Khi chín, ốc khoác lớp áo vàng ươm, cắn vào giòn sần sật, vị béo ngậy pha ngọt thanh. Chấm cùng chén mắm chanh ớt dậy hương gừng, món ăn càng thêm tròn vị.

Dưới bàn tay khéo léo của đầu bếp địa phương, ốc gạo Tân Phong còn biến hóa thành nhiều món hấp dẫn: ốc gạo xào tỏi ớt, ốc gạo cháy tỏi, ốc gạo luộc lá ổi…

Giữa miệt vườn trù phú, ốc gạo Tân Phong không chỉ là sản vật thiên nhiên ban tặng mà còn là niềm tự hào, góp phần làm nên thương hiệu ẩm thực độc đáo của vùng đất hữu ngạn sông Tiền.

4 quán chay gần chùa Tam Chúc dành cho Phật tử hành hương chiêm bái xá lợi

Cháo lòng Việt Nam: Từ tranh cãi đến tinh hoa ẩm thực

Lẩu tôm Biên Hòa – đậm đà hương vị miền Đông