 |
| Chỉ tính riêng trong tháng 5/2023, sầu riêng xuất khẩu của Việt Nam tăng gấp hơn 10 lần (1.082% ) so với tháng 4. |
Xuất khẩu dồn dập sầu riêng Việt Nam có ưu thế vượt trội
Sau khi được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc từ tháng 9/2022, sầu riêng Việt Nam nhanh chóng xâm nhập thị trường này. Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) hầu hết chủng loại rau quả xuất khẩu của nước ta đều ghi nhận tốc độ tăng trưởng tốt trong 4 tháng đầu năm 2023. Đặc biệt, giá trị xuất khẩu sầu riêng đạt 190,5 triệu USD, tăng đột biến 573,1% so với cùng kỳ năm 2022, trong đó thị trường Trung Quốc chiếm tới 84,5%.
Từ đầu năm đến nay, lực lượng chức năng tại Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị, tỉnh Lạng Sơn cũng đã làm thủ tục thông quan cho hơn 1.600 lô hàng sầu riêng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, tương đương gần 60.000 tấn. Trong đó, riêng tháng 5/2023 đã đạt trên 17.500 tấn.
Tính riêng trong tháng 5-2023, báo cáo của Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn (IPSARD) cho thấy sầu riêng xuất khẩu sang Trung Quốc mang về giá trị đến 319,8 triệu USD, tăng hơn 1.082% lần so với tháng 4 và tăng trên tăng 57.061% so với cùng kỳ năm trước (tức tăng hơn 10 lần và hơn 57 lần)
Điều này cũng được ghi nhận tại các cửa khẩu đường bộ của Trung Quốc, đặc biệt là Hữu Nghị Quan và Đông Hưng ở Khu tự trị dân tộc Choang Quảng Tây.
 |
| Thị trường Trung Quốc đang hút hàng sầu riêng Việt Nam, số lượng xuất khẩu tăng vọt. |
Theo đánh giá của ông Nông Úy Bằng, Phó Cục trưởng Cục Hợp tác xuyên biên giới thuộc Ban Quản lý Khu vực Sùng Tả của Khu Thương mại Tự do Thí điểm Quảng Tây Trung Quốc, nơi có cửa khẩu Hữu Nghị Quan, tình hình nhập khẩu sầu riêng Việt Nam năm nay tương đối khả quan.
“Theo thống kê, 95% sầu riêng nhập từ Việt Nam là qua cửa khẩu của chúng tôi. Với quy trình hẹn trước 24 giờ và dành riêng một số điểm kiểm tra chuyên dụng, chúng tôi có thể đảm bảo sầu riêng Việt Nam và các loại trái cây khác, như thanh long, dừa, nhãn, vải, dưa hấu được thông quan nhanh chóng” - ông Nông Úy Bằng nói.
Bà Trần Hiểu, Giám đốc Trung tâm dịch vụ cửa khẩu thành phố Đông Hưng, cũng có chung nhận xét: “Sầu riêng của Việt Nam mới được nhập khẩu qua cửa khẩu chúng tôi từ năm ngoái, chủ yếu ở cầu Bắc Luân 2, ngoài ra còn nhập qua chợ biên giới. Sầu riêng Thái Lan thì chỉ có thể qua cửa khẩu. Về lượng nhập khẩu, do mới nhập nên hiện nay tương đương với Thái Lan. Tuy nhiên, với xu thế này, tại Đông Hưng, sầu riêng Việt Nam có thể vượt Thái Lan, do nhu cầu trong nước tương đối lớn”.
Sầu riêng Việt chưa khai thác hiệu quả đường sắt và đường biển
Theo nhận định của các nhà nhập khẩu, hiện nay sầu riêng Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc chủ yếu từ đường bộ. Trong khi tuyền đường sắt và đường biển khá thuận lợi nhưng mới chỉ khai thác nhỏ giọt
Ngoài đường bộ, sầu riêng Việt còn được nhập vào Trung Quốc qua đường sắt và đường biển, dù số lượng khiêm tốn.
Theo anh Hoàng Văn Hàn, cán bộ Phòng kinh doanh Bằng Tường thuộc Trung tâm vận chuyển hàng hóa Nam Ninh của Tập đoàn Đường sắt Trung Quốc chi nhánh Nam Ninh, thời kỳ đầu mới xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, lượng sầu riêng của Việt Nam và Thái Lan là tương đương, mỗi nước chiếm khoảng 50%. Tuy nhiên, nay con số này đã giảm đáng kể.
“Hiện tại, trái cây nhập khẩu qua cửa khẩu đường sắt Bằng Tường chủ yếu là từ Thái Lan với hơn 90%, chỉ có khoảng 5% từ Việt Nam” - anh Hoàng Văn Hàn nói.
Được mệnh danh là loại trái cây vua ở Trung Quốc. Dù đã thu hoạch được một lượng nhỏ tầm 50 tấn ở đảo Hải Nam trong tháng 6 và đang trồng hàng loạt ở Quảng Tây, Hải Nam… song Trung Quốc vẫn xem xét tiếp tục mở rộng thị trường nhập khẩu sang cả Philippines, Campuchia và có thể cả Indonesia trong tương lai.
 |
| Công tác kiểm dịch quả sầu riêng tươi khi xuất khẩu qua Cửa khẩu Hữu Nghị. |
Trước nhu cầu nhập khẩu sầu riêng tươi hiện vẫn khá lớn, theo tiết lộ của ông Lưu Nghiệp Khoa, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Cải cách và Phát triển thành phố Sùng Tả, Trung Quốc đang tập trung xây dựng một khu kho lạnh kết hợp chế biến tại đây, nơi chỉ cách biên giới với Việt Nam gần 100km.
Ông nhấn mạnh, thương mại hoa quả, đặc biệt là sầu riêng, là một mảng rất quan trọng trong các loại hàng hóa xuất nhập khẩu của Sùng Tả: “Để tăng thương mại xuất nhập khẩu trái cây, thành phố Bằng Tường thuộc Sùng Tả đang xây dựng một khu công nghiệp hậu cần. Trong đó, chúng tôi sẽ thiết lập một số cơ sở chuỗi lạnh, kho chứa, bán buôn bán lẻ. Ngoài cơ sở này, còn có các khu chế biến để nâng cao giá trị và chất lượng đầu ra”.
Theo quan chức này, đầu tư trong giai đoạn I cho cơ sở này sẽ vào khoảng 1,8 tỷ nhân dân tệ (254 triệu USD) và thời điểm đưa vào sử dụng dự kiến là khoảng năm 2025. Hiện chính quyền Sùng Tả và Quảng Tây đang cùng phía Việt Nam bàn bạc cùng nhau phát triển cơ sở này.
Với kỳ vọng tiêu thụ sầu riêng sẽ tiếp tục tăng, các quan chức địa phương và thương nhân Trung Quốc cho biết, các cải tiến trong phương thức vận tải và thông quan hàng hóa sẽ cho phép sầu riêng Việt Nam đến tất cả các vùng ở nước này trong vòng từ một đến ba ngày.
Sầu riêng Việt Nam đang được người tiêu dùng Trung Quốc ưa chuộng bởi giá cạnh tranh, con đường vận chuyển ngăn nên vẫn giữ được độ tươi ngon. Nhận thấy nhu cầu tăng cao nên phía đối tác Trung Quốc cũng tạo mọi thuận lợi cho xuất khẩu nhằm rút ngắn thời gian đưa trái sầu riêng sang thị trường tỷ dân chỉ còn 3 ngày. Hiện các ngành chức năng và địa phương trong nước đang nỗ lực đẩy mạnh việc cấp mã số vùng trồng sầu riêng nhằm gia tăng diện tích sầu riêng đạt chuẩn xuất khẩu chính ngạch. Với nhu cầu tăng cao hiện nay, xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam dự báo sẽ xô đổ mọi kỷ lục trước đó./.
