 |
| Cây thị trên 600 tuổi ở Làng cổ Phước Tích. |
Làng Phước Tích thuộc xã Phong Hòa (huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế) cùng với làng Đường Lâm, thị xã Sơn Tây, TP Hà Nội là hai ngôi làng cổ nhất Việt Nam. Tại làng cổ Phước Tích có cây thị trên 600 tuổi chu vi 6m, chiều cao 25m thuộc hàng hiếm ở Việt Nam.
Với giá trị và ý nghĩa của cây thị cổ thụ, cách đây 8 năm, UBND huyện Phong Điền (tỉnh Thừa Thiên - Huế) đón nhận Bằng công nhận Cây Di sản Việt Nam.
 |
| Nhiều người ngạc nhiên khi cây thị đã trên 600 năm mà vẫn phát triển xanh tốt. |
Có mặt tại đây, anh Nguyễn Văn Hiền (30 tuổi, ở tại TP Huế, tỉnh Thừa Thiên - Huế) cho biết, dù đi nhiều nơi, gặp nhiều cây cổ thụ, nhưng cây đã có hơn 600 năm sinh trưởng và phát triển mà đến nay vẫn còn sum suê bóng mát như thế này thì quả là hiếm thấy.
Đi một vòng quanh cây thị, anh Hiền và những người bạn của mình vô cùng bất ngờ khi phát hiện bên trong thân cây cách mặt đất chừng 40cm cho đến ngọn đã bị rỗng, tạo ra một “giếng trời” lớn.
 |
| Cây thị bị rỗng bên trong tạo thành giếng trời có thể chứa được trên chục người lớn. |
Về việc này, nhiều vị cao niên trong làng cổ Phước Tích cho hay, “giếng trời” của cây thị đã có từ xa xưa và được dùng làm căn cứ bí mật cho lực lượng cách mạng của ta hoạt động trong 2 cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.
Ông Đoàn Quyết Thắng - Giám đốc Ban Quản lý Di tích kiến trúc nghệ thuật làng cổ Phước Tích, cũng cho biết thêm, phần rỗng bên trong cây thị đủ rộng để chứa đến hàng chục người trưởng thành.
 |
| Suốt chiều dài thân cây đều bị rỗng ruột tạo nên "hang động" kỳ lạ bên trong lớp vỏ xù xì. |
Miệng giếng trời có độ rộng vừa đủ một người lớn chui lọt, nằm cách mặt đất khoảng 40 cm. Từ vị trí "cửa hang", chúng tôi thử chui vào quan sát thì thấy, bên trong là lõi cây nhô ra nhiều phần gỗ xỉn màu dường như đã bị mủn mục. Suốt dọc thân cây bị rỗng là hệ thống "thạch nhũ" trông rất đẹp mắt.
Từ phần cửa giếng lên đến phần ngọn có nhiều "cửa sổ" nhỏ có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Phía cuối phần thân cây bị rỗng có một cửa lớn. Trải qua hơn 600 năm sinh trưởng và phát triển, đến nay, thân của “cụ thị” được phủ thêm nhiều u sần.
 |
| Thân cây rất lớn với nhiều người ôm mới xuể nhưng cây thị 600 tuổi chỉ có những cành, nhánh nhỏ. |
Cung cấp thêm thông tin về cơ sở khẳng định cây thị đã hơn 600 năm tuổi, ông Đoàn Quyết Thắng cho hay, trong khuôn viên này, ngoài cây thị còn có Miếu Cây thị được xây dựng ngay bên cạnh.
Ngôi miếu này được xây bằng gạch; có tường bao quanh khuôn viên. Miếu và cây được xây dựng, trồng cùng thời điểm với nhau. Cây thị và miếu có giá trị rất lớn về văn hóa và tín ngưỡng dân gian của người dân ở đây.
 |
| Cây thị cổ thụ được công nhận Cây Di sản Việt Nam từ năm 2015. |
Chia sẻ về việc chăm sóc, bảo vệ Cây Di sản Việt Nam này, ông Thắng cho hay, do cây đã lâu năm nên Ban Quản lý Di tích kiến trúc nghệ thuật làng cổ Phước Tích phải dùng thanh sắt chắc chắn để nâng đỡ cành to, nặng.
Đồng thời, đơn vị cũng luôn cử cán bộ theo dõi tình trạng của cây, nếu phát hiện sâu bệnh hay các dấu hiệu phát triển bất thường khác Ban Quản lý Di tích kiến trúc nghệ thuật làng cổ Phước Tích sẽ mời lực lượng chuyên môn đến đánh giá, tiến hành điều trị cho cây.
“Cây thị có giá trị rất lớn về mặt tinh thần với người dân trong làng cổ Phước Tích. Họ xem đây là một trong những “báu vật” của làng nên rất tích cực trong việc cùng với chúng tôi chăm sóc, bảo vệ”, ông Đoàn Quyết Thắng cho hay.
 |
| Cây thị có giá trị rất lớn về mặt tinh thần với người dân trong làng cổ Phước Tích. |
Theo ông Nguyễn Thế, Hội Khoa học Lịch sử Thừa Thiên - Huế, trong thời kì kháng chiến chống Pháp, lòng rỗng của cây đã từng là căn cứ bí mật của các chiến sĩ cách mạng. Trong trận đánh đồn Ba Se năm 1949, một tiểu đội bộ đội dùng ván gỗ đóng thành bậc thang trong lòng cây và từ gốc đến ngọn phục kích địch. Sau vụ này dân làng gọi là hầm bí mật trên không. Cây thị trên 600 năm tuổi này không chỉ là di sản của địa phương, nó còn là linh hồn của ngôi làng cổ Phước Tích bao đời nay./.
