 |
| Làng gốm Bát Tràng - Hà Nội. |
Nơi tập trung số lượng làng nghề lớn cả nước
Hà Nội từ lâu được biết đến là nơi hội tụ tinh hoa làng nghề Việt Nam. Theo Hiệp hội Làng nghề Việt Nam, Hà Nội là nơi tập trung số lượng làng nghề lớn nhất trong cả nước. Toàn thành phố có hơn 1.350 làng nghề và làng có nghề, hội tụ 47/52 nghề trong tổng số nghề truyền thống của cả nước.
Thành phố hiện có 322 làng nghề, làng nghề truyền thống đã được công nhận thuộc địa bàn 24 quận, huyện, thị xã. Trong đó, có 274 làng được công nhận danh hiệu làng nghề, 48 làng được công nhận danh hiệu làng nghề truyền thống.
Nhóm nghề chính của các làng nghề là: Chế biến, bảo quản nông, lâm, thủy sản có 69 làng nghề; sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ có 22 làng nghề; sản xuất đồ gỗ, mây tre đan, gốm sứ, thủy tinh, dệt may, sợi, thêu ren, đan lát, cơ khí nhỏ có 197 làng nghề; sản xuất và kinh doanh sinh vật cảnh có 13 làng nghề; xử lý chế biến, nguyên, vật liệu phục vụ sản xuất ngành, nghề nông thôn có 16 làng nghề; các dịch vụ phục vụ sản xuất, đời sống dân cư nông thôn có 5 làng nghề.
“Sản phẩm của làng nghề đa dạng chủng loại, mẫu mã đẹp, chất lượng tốt; một số có thế mạnh cạnh tranh trên thị trường trong và ngoài nước, bao gồm: Sản phẩm may mặc, gốm sứ, dệt và thêu ren truyền thống; mây tre đan; đồ gỗ phục vụ tiêu dùng và xây dựng; sản phẩm cơ khí; chế biến nông sản, thực phẩm. Sản phẩm làng nghề Hà Nội đã xuất khẩu tới hơn 40 quốc gia và vùng lãnh thổ”, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) Hà Nội Nguyễn Xuân Đại chia sẻ.
Không chỉ có thế mạnh về nghề và sản phẩm làng nghề, các làng nghề còn là nguồn lực kinh tế lớn tại các địa phương. Theo tổng hợp báo cáo từ các quận, huyện, thị xã, tổng doanh thu của làng nghề, làng nghề truyền thống và các làng có nghề đạt trên 22.000 tỷ đồng/năm.
Những năm qua, các làng nghề đã có sự tăng trưởng cả về doanh thu, giá trị sản xuất và giá trị xuất khẩu. Trong đó, khoảng 100 làng nghề đạt doanh thu từ 10-20 tỷ đồng/năm, gần 70 làng nghề đạt từ 20 đến 50 tỷ đồng/năm và khoảng 20 làng nghề đạt trên 50 tỷ đồng/năm, đóng góp đáng kể vào ngân sách địa phương. Một số làng nghề có doanh thu đạt hơn 1.000 tỷ đồng/năm…
Đưa sản phẩm làng nghề ra thị trường thế giới
 |
| Bà Barbara Ebbli, đại diện Công ty MILAIKA, nghe giới thiệu về lụa Vạn Phúc, quận Hà Đông. |
Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại khẳng định, dư địa phát triển của làng nghề, làng nghề truyền thống của Hà Nội là rất lớn. Để thúc đẩy các làng nghề phát triển, Hà Nội thực hiện hiệu quả Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP), đẩy mạnh phát triển kinh tế làng nghề, mở rộng thị trường xuất khẩu.
“Mặc dù có thế mạnh nhưng hạn chế lớn nhất của làng nghề truyền thống Hà Nội nói riêng và làng nghề Việt Nam nói chung là chưa cải tiến mạnh về mẫu mã, thiết kế; có nơi chưa đạt tiêu chuẩn về môi trường, số lượng, nguồn gốc, thương hiệu sản phẩm”, Giám đốc Sở Nguyễn Xuân Đại chỉ rõ.
Để thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh, giá trị gia tăng cho sản phẩm làng nghề, đồng thời, giữ gìn, phát huy giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống làng nghề Hà Nội, thành phố đã ban hành Nghị quyết số 11/2019/NQ-HĐND ngày 4-12-2019 về một số chính sách khuyến khích phát triển ngành nghề nông thôn và làng nghề thành phố Hà Nội làm cơ sở triển khai thực hiện hỗ trợ phát triển làng nghề; ban hành Kế hoạch số 67/KH-UBND ngày 3-3-2022 về bảo tồn, phát triển làng nghề, ngành nghề nông thôn trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2022-2025; tiếp tục xem xét ban hành một số nội dung, mức hỗ trợ phát triển ngành nghề nông thôn và làng nghề thành phố Hà Nội.
Thành phố cũng đã chỉ đạo cơ quan chuyên môn hoàn thiện, phê duyệt Quy hoạch chi tiết 1/500 bảo tồn, phát triển làng nghề truyền thống kết hợp du lịch đối với 2 làng nghề: Dệt lụa Vạn Phúc (quận Hà Đông) và Gốm sứ Bát Tràng (huyện Gia Lâm). Theo kế hoạch của UBND thành phố, trước mắt, thành phố phát triển 9 trung tâm thiết kế sáng tạo, giới thiệu, quảng bá và bán sản phẩm OCOP, làng nghề gắn với du lịch. Thành phố cũng ban hành Kế hoạch số 73/KH-UBND ngày 4-3-2022, trong đó xây dựng thí điểm 6 mô hình du lịch nông thôn, du lịch làng nghề tại các huyện: Thường Tín, Đan Phượng, Thanh Trì, Mỹ Đức, Thạch Thất và thị xã Sơn Tây.
UBND thành phố cũng đã thống nhất chủ trương xây dựng Đề án phát triển tổng thể làng nghề trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2024-2030, định hướng đến năm 2050 nhằm đánh giá thực trạng, phân tích lợi thế, nguồn lực và khó khăn, thách thức, đưa ra mục tiêu, giải pháp, kế hoạch, đề án đầu tư phát triển làng nghề bền vững của thành phố, phù hợp quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội chung của Thủ đô.
Đáng chú ý, thời gian qua, thành phố rất quan tâm tổ chức các sự kiện, hội chợ, hội thảo, tuần hàng nhằm thúc đẩy phục hồi, phát triển hoạt động dịch vụ thương mại, kết nối giao thương, xúc tiến thương mại, kích cầu tiêu dùng, hỗ trợ chủ thể sản phẩm OCOP nói chung và sản phẩm OCOP làng nghề nói riêng; đẩy mạnh sản xuất sản phẩm có chất lượng, khuyến khích phát triển sản phẩm hàng hóa gắn với thương mại, dịch vụ điện tử, văn minh, hiện đại...
Bà Đặng Hương Giang - Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội cho biết, với mong muốn du lịch Hà Nội cũng như các địa phương trong cả nước cùng bảo tồn và phát huy giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của làng nghề, đưa những sản phẩm thủ công truyền thống trở thành sản phẩm quà tặng mang giá trị nghệ thuật, có câu chuyện và ý nghĩa riêng đến với du khách, ngành du lịch Thủ đô xây dựng lễ hội thành sự kiện thường niên, tổ chức nhiều hoạt động đưa sản phẩm làng nghề đến với du khách.
Bên cạnh tổ chức các lễ hội để quảng bá sản phẩm thì việc kể câu chuyện văn hóa làng nghề cho du khách cũng là cách làm hay, sáng tạo. Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại, Du lịch Hà Nội (HPA) cũng đã tổ chức Lễ hội Du lịch Hà Nội 2023 với chủ đề "Kết nối di sản phát triển du lịch", các địa phương, đơn vị tham gia đã chào hàng nhiều tour mới, trong đó ấn tượng là tour Hoàng thành Thăng Long - Bát Tràng.
Sau khi tham quan Hoàng Thành Thăng Long, tìm hiểu các cổ vật nghìn năm, du khách được lên xe buýt hai tầng, đi qua nhiều con phố nổi tiếng của Hà Nội tham quan tìm hiểu về đình Bát Tràng, chợ gốm Bát Tràng, Trung tâm Tinh hoa Làng nghề Việt.
Bà Barbara Ebbli, đại diện Công ty MILAIKA, cho biết, tại buổi khai mạc Khu gian hàng của thành phố Hà Nội tại Pavilion 10, Hội chợ thủ công mỹ nghệ quốc tế (AF L'ARTIGIANO 2023) Milan, Italia ngày 2-12-2023 do Sở NN&PTNT Hà Nội tổ chức, 8 doanh nghiệp sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ uy tín của Hà Nội đã mang tới Hội chợ nhiều sản phẩm trưng bày, thu hút nhiều doanh nghiệp nước ngoài muốn liên kết. Thời gian tới, Công ty MILAIKA sẽ chủ động liên kết với Sở NN&PTNT Hà Nội, các làng nghề để lựa chọn sản phẩm xuất khẩu, thiết kế và xây dựng thị trường quốc tế.
