Dấu hiệu cảnh báo có thể bạn đang bị men gan cao

Men gan là các enzym do gan sản xuất, giữ vai trò xúc tác các phản ứng sinh hóa quan trọng trong cơ thể. Những phản ứng này góp phần vào quá trình sản xuất mật, tổng hợp các yếu tố đông máu, hỗ trợ tiêu hóa thức ăn và tham gia tạo ra các tế bào của hệ miễn dịch.

Tình trạng men gan cao xảy ra khi nồng độ các enzym gan vượt mức bình thườ.ng

Tình trạng men gan cao xảy ra khi nồng độ các enzym gan vượt mức bình thường, cảnh báo nguy cơ tiềm ẩn của nhiều bệnh lý về gan, từ viêm gan, xơ gan đến ung thư gan.

Theo Tiến sĩ Melissa Palmer – chuyên gia gan mật tại Hoa Kỳ: “Khi gan hoạt động kém hiệu quả, quá trình thải độc bị trì trệ khiến cơ thể luôn trong trạng thái uể oải, thiếu năng lượng. Đây là dấu hiệu sớm nhưng dễ bị bỏ qua vì thường bị nhầm với stress hoặc thiếu ngủ”.

Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, tình trạng men gan cao kéo dài có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan, suy gan cấp, hôn mê gan và thậm chí tử vong – đặc biệt khi nguyên nhân do nhiễm độc gan từ rượu bia, thuốc hoặc hóa chất.

Những dấu hiệu cảnh báo thường gặp:

Tiêu hóa kém

Người có men gan cao thường chán ăn, buồn nôn, nhất là sau các bữa ăn nhiều dầu mỡ. Bác sĩ Palmer cho biết, gan tham gia quá trình tiêu hóa thông qua việc tiết mật, hỗ trợ phân giải chất béo. Khi chức năng này bị suy giảm, tiêu hóa trở nên khó khăn.

Đau bụng

Tăng men gan có thể là hệ quả của tổn thương cấu trúc gan dẫn đến viêm. Khi gan viêm, các dây thần kinh cảm giác đau bị kích thích và gửi tín hiệu lên não, gây cảm giác đau tức ở vùng dưới sườn phải.

Vàng da, vàng mắt

Vàng da, vàng mắt là biểu hiện rõ rệt nhất khi men gan tăng cao.

Đây là biểu hiện rõ rệt nhất khi men gan tăng cao, do bilirubin trong máu vượt ngưỡng. Vàng da thường bắt đầu ở lòng trắng mắt, sau đó lan ra toàn thân. Theo Mayo Clinic (Hoa Kỳ), dấu hiệu này cho thấy gan không còn khả năng xử lý và đào thải sắc tố mật, cần can thiệp y tế ngay.

Nước tiểu sẫm màu, phân bạc màu

Khi gan bị tổn thương, bilirubin không được chuyển hóa đúng cách, dẫn đến thải qua đường tiết niệu, khiến nước tiểu sẫm màu (vàng đậm hoặc nâu). Đồng thời, phân có thể bạc màu do thiếu dịch mật – dấu hiệu thường bị bỏ qua.

Mệt mỏi kéo dài

Tổn thương gan ảnh hưởng đến nhiều chức năng thiết yếu như tổng hợp protein, vận chuyển dịch mật, cung cấp năng lượng, loại bỏ độc tố. Khi những chức năng này suy yếu, người bệnh dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi triền miên, suy nhược không rõ nguyên nhân.

Ngứa da không rõ nguyên nhân

Gan không kịp bài tiết axit mật khiến chúng tích tụ dưới da, gây ngứa lan tỏa, không kèm tổn thương da. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), nếu ngứa da kéo dài kèm theo vàng da hoặc mệt mỏi, cần kiểm tra chức năng gan.

Chán ăn

Gan bị tổn thương khiến dịch tiêu hóa có thể thẩm thấu vào máu, dẫn tới đầy hơi, chướng bụng.

Gan bị tổn thương khiến dịch tiêu hóa có thể thẩm thấu vào máu, dẫn tới đầy hơi, chướng bụng. Đồng thời, khả năng hấp thụ chất béo và vitamin tan trong dầu bị ảnh hưởng, làm người bệnh chán ăn kéo dài.

Phù nề

Khi chức năng gan suy giảm, quá trình tổng hợp albumin – một loại protein quan trọng – cũng bị ảnh hưởng. Albumin giảm khiến dịch thoát ra khỏi lòng mạch và tích tụ tại mô, gây phù nề ở chân, mắt cá, mi mắt…

Buồn nôn và nôn

Tình trạng đầy hơi, khó tiêu do rối loạn chức năng gan có thể dẫn đến buồn nôn, nôn ói kéo dài, nhất là sau bữa ăn.

Làm gì để phòng ngừa men gan cao?

Chế độ ăn uống khoa học: Tăng cường các loại thực phẩm giàu vitamin A, B1, B2, B6 như sữa tươi, lòng đỏ trứng, gan động vật, ngũ cốc, thịt nạc, rau xanh, trái cây tươi… giúp hạ men gan và bảo vệ tế bào gan. Hạn chế tối đa rượu, bia, thuốc lá và các chất kích thích.

Sinh hoạt điều độ: Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, hạn chế căng thẳng tâm lý giúp gan phục hồi và tái tạo tốt hơn.

Uống đủ nước: Tối thiểu 1,5 lít nước mỗi ngày giúp cải thiện tuần hoàn máu, tăng cường khả năng thải độc của gan.

Kiểm tra định kỳ: Người có nguy cơ cao như nhiễm virus viêm gan, gan nhiễm mỡ, dùng thuốc dài ngày hoặc có tiền sử bệnh gan nên xét nghiệm chức năng gan ít nhất 6 tháng một lần.

Thận trọng với thuốc và thực phẩm chức năng: Không tự ý dùng thuốc điều trị hoặc thực phẩm bổ sung khi chưa có chỉ định từ bác sĩ. Một số hoạt chất có thể gây độc cho gan nếu dùng sai cách hoặc quá liều.

Tập luyện thường xuyên và duy trì cân nặng hợp lý: Giúp giảm mỡ nội tạng, cải thiện chuyển hóa và giảm áp lực cho gan.

Tình trạng men gan cao có thể diễn ra âm thầm trong thời gian dài mà không có triệu chứng rõ rệt. Cách đơn giản và chính xác nhất để phát hiện là thực hiện xét nghiệm men gan định kỳ, đặc biệt với người có nguy cơ cao hoặc có biểu hiện bất thường về sức khỏe.

Những món nên dùng lúc đói giúp làm sạch đường ruột

12 trường hợp không được hưởng BHYT dù khám đúng tuyến

Thịt ướp để lâu thấm vị, nhưng liệu có an toàn?