Mặc dù được giới thiệu là loại cây mang lại hiệu quả kinh tế cao nhưng để đưa vào trồng với quy mô lớn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, thay thế cho các loại cây chủ lực khác như cà phê, cao su,… thì người dân rất cần phải cẩn trọng.
Sachi là cây trồng mới, không thể trồng một cách ồ ạt
Sachi là loại cây trồng mới chỉ vừa được trồng thử nghiệm ở nước ta năm vào 2014
Cây Sachi hiện nay được nhiều người lượt tìm kiếm bởi hạt của loại cây này có giá trị dinh dưỡng cao, hiện có giá bán trên thị trường cao hơn cả hạt macca. Hiện nay cây sachi đã bắt đầu được trồng tại Việt Nam với mục tiêu đáp ứng nhu cầu trong nước và xuất khẩu ra nước ngoài.
Dù sachi được đánh giá cao nhưng nó vẫn là loại cây trồng mới được thử nghiệm ở Việt Nam cách đây chỉ mới vài năm. Khi được trồng thử nghiệm, Sachi có tỷ lệ sống cao trên 95%, cho kết quả khảo nghiệm khả quan nhưng người dân không nên tự phát trồng với mục đích phát triển kinh tế.
Hơn nữa việc trồng thử nghiệm nghiên cứu chủ yếu đánh giá ban đầu với quy mô nhỏ. Những nghiên cứu trên diện tích lớn ở các vùng khí hậu khác nhau chưa nhiều. Thực tế, cây sachi chưa có quy trình sản xuất, chưa có công nghệ chế biến sau thu hoạch và chưa có thị trường ổn định nên việc người nông dân trồng loại cây này còn tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Tại Đắk Lắk, cây sachi đã được người dân trồng phổ biến từ năm 2017. Đặc biệt cây được trồng nhiều tại các huyện Krông Búk, Krông Pắk, Krông Năng, Ea Kar, thị xã Buôn Hồ… với tổng diện tích hơn 200 hecta. Riêng các huyện Krông Năng đã có hơn 100 hecta cây Sachi do người dân trồng tự phát. Dù không biết rõ hiệu quả kinh tế cũng như đầu ra cho hạt sachi nhưng nhiều người vẫn ồ ạt trồng, thậm chí có hộ chặt bỏ vườn cà phê để thay thế bằng loại cây này.
Trồng Sachi cần phải rất cẩn trọng, có kế hoạch bài bản
Trồng sachi người dân cần liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp và nghiên cứu kỹ thị trường, chậm rãi và chắc chắn
Để chắc chắn đưa Sachi là loại cây kinh tế chủ lực thì phải có một kế hoạch bài bản. Việc trồng Sachi thành công hay không thì khâu đánh giá và dự báo thị trường là quan trọng nhất.
Cụ thể, giá hạt trên thị trường thế giới bao gồm cả bán buôn, bán lẻ cho người tiêu dùng hay giá nông trại mua của người dân, giá hạt theo tiêu chuẩn nào về tỷ nhân và trọng lượng hạt. Giá nhân theo tiêu chuẩn nào về tỷ lệ nhân cấp 1. Giá cả biến động ở các châu lục như thế nào? Ở khu vực nào cao, khu vực nào thấp?...Năng suất hạt khô bình quân bao nhiêu/ha thì người dân mới có lãi ở khâu nông nghiệp.
Chính những điều này thực sự quan trọng là một trong những yếu tố không thể bỏ qua khi đưa cây Sachi vào trồng với quy mô lớn ở nước ta. Bài học về cây macca mà nhiều nơi phát triển ồ ạt một cách tự phát vừa qua cần được lưu ý.
Mặt khác, cần nghiên cứu kỹ một hệ thống về cây trồng, chế biến và tiêu thụ sachi để mở ra một hướng đi mới có triển vọng, góp phần chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng hiệu quả, có kế hoạch sản xuất, chế biến bản, xây dựng vùng chuyên canh Sachi gắn với thị trường tiêu thụ.
Nhằm tránh rủi ro cho người dân, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã ban hành văn bản chỉ đạo các địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động người dân không nên trồng cây sachi khi chưa có đánh giá của cơ quan chuyên môn, chưa có thị trường tiêu thụ. Khẩn trương kiểm tra, thống kê diện tích, đánh giá hiệu quả trồng cây sachi và báo cáo về Sở để tổng hợp báo cáo, tham mưu, đề xuất kịp thời cho UBND các tỉnh.
Đồng thời, đề nghị chính quyền các địa phương tăng cường công tác quản lý nhà nước về hoạt động mua bán, kinh doanh, sản xuất cây trồng trên địa bàn; kịp thời ngăn chặn việc người dân tự phát đưa các giống cây trồng ngoại lai, cây trồng lạ chưa được phép sản xuất, kinh doanh theo quy định hiện hành vào sản xuất; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định của pháp luật.
Lê Thoa
