| Giá điện, giá nhà ở thuê tăng kéo CPI tháng 11 tăng 0,13% Thủ tướng: Tập trung ưu tiên sắp xếp tổ chức bộ máy tinh gọn ADB nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam năm 2025 lên 6,6% |
 |
| 4 “biến số” đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm 2025. |
Tại hội thảo "Đầu tư 2025: Giải mã biến số - nhận diện cơ hội" do Báo Đầu tư tổ chức ngày 12/12, chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu, Viện trưởng Viện nghiên cứu và Phát triển thị trường tài chính và bất động sản toàn cầu, đã đưa ra những nhận định quan trọng về tình hình kinh tế Việt Nam trong năm 2024 và 2025.
Ông Hiếu cho rằng năm 2024 sẽ là một năm đầy thách thức đối với Việt Nam do những biến động về địa chính trị và kinh tế toàn cầu.
Những thách thức này còn tiếp tục năm 2025. Theo đó, những tác động từ năm 2024 sẽ tiếp tục kéo dài, kèm theo những biến cố mới, đặc biệt là trên mặt trận địa chính trị. Với nhiệm kỳ thứ hai của ông Donald Trump, thế giới sẽ phải đối mặt với những chính sách bảo hộ thương mại quyết liệt, trong đó Việt Nam cũng sẽ chịu tác động mạnh. Điều này đặt ra yêu cầu phải chuẩn bị kỹ lưỡng, vì năm 2025 có thể sẽ là một năm đầy thử thách cho nền kinh tế Việt Nam.
4 biến số trong năm 2025
Theo TS Nguyễn Trí Hiếu, có 4 “biến số” chính đối với nền kinh tế Việt Nam trong năm tới, bao gồm:
Thứ nhất, tỷ giá biến động mạnh, đến nay đã 4,5% và theo tôi đến cuối năm có thể tăng lên 5%. Tỷ giá tăng và sang năm sẽ biến động theo chiều hướng đi lên. Tỷ giá phụ thuộc nhiều vào chính sách tiền tệ của Mỹ. Năm 2025, tôi dự báo Fed xoay chuyển từ nới lỏng sang thắt chặt. Dù gần đây, ông Trump tuyên bố chưa thay đổi ghế Chủ tịch tại Fed. Tuy nhiên, Fed có thể đối diện với lạm phát tăng. Nguyên nhân bởi giá hàng hoá sau khi áp thuế sẽ tăng cao. Cùng đó, thị trường lao động của Mỹ sẽ bị thiếu hụt với chính sách nhập cư mới của Trump. Chính sách giảm thuế cho người giàu của ông Trump sẽ tăng thiếu hụt ngân sách cho Mỹ và có khả năng buộc Chính phủ Mỹ phát hành trái phiếu với lãi suất cao để cân đối ngân sách. Muốn đẩy trái phiếu, lãi suất phải tăng. Do đó, tôi dự báo lãi suất của Mỹ sẽ tăng, dẫn đến sự xoay trục chính sách tiền tệ của Fed. Khi đó, giá trị đồng đôla tăng, gây áp lực lên tỷ giá và khiến giá hàng hoá đắt hơn.
Thứ hai là về ngoại thương. Do kim ngạch xuất và nhập khẩu tại Việt Nam lớn, nên chịu ảnh hưởng nhiều. Dưới khẩu hiệu "Nước Mỹ trước tiên" (America First), ông Trump có thể sẽ áp thuế nhập khẩu cao với các quốc gia xuất siêu vào Mỹ, trong đó có Việt Nam (Việt Nam là một trong 10 quốc gia xuất siêu lớn nhất vào Mỹ). Nếu Mỹ tăng thuế lên đến 60% đối với Trung Quốc và mức thấp hơn với các nước khác (ít nhất 25%), xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ sẽ chịu tác động lớn, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Việt Nam phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ - đối tác xuất khẩu số một. Những chính sách bảo hộ mậu dịch của ông Trump nếu thực hiện sẽ rất bất lợi cho Việt Nam.
Theo phân tích của TS Hiếu, ngoại thương Việt Nam phát triển mạnh trong những năm qua, với kim ngạch xuất nhập khẩu gần gấp đôi GDP. Tuy nhiên, việc phụ thuộc lớn vào thị trường Mỹ cũng là một rủi ro. Các chính sách bảo hộ của ông Trump sẽ tạo ra thách thức lớn, đặc biệt nếu Việt Nam bị đưa vào danh sách thao túng tiền tệ như giai đoạn trước. “Một cách để cân bằng là tăng nhập khẩu từ Mỹ, nhằm giảm thặng dư thương mại. Đồng thời, cần đón nhận cơ hội từ các doanh nghiệp Mỹ di dời khỏi Trung Quốc sang Việt Nam, nhất là trong lĩnh vực công nghệ cao và sản xuất bán dẫn”, ông Hiếu khuyến nghị.
Thứ ba là tình hình địa chính trị. Các điểm nóng tại Ukraine, Trung Đông, và mới đây là bán đảo Triều Tiên, sẽ tạo ra những diễn biến khó lường, ảnh hưởng đến tiền tệ toàn cầu và chính sách kinh tế Việt Nam. Chính phủ mới tại Syria cùng tình hình tại Hàn Quốc sẽ tạo ra biến động toàn cầu, do đó chắc chắn ảnh hưởng đến tình hình Việt Nam.
Hiện tại, nhiều doanh nghiệp vẫn đang chật vật phục hồi sau dịch Covid-19, nhất là các DNNVV. Nhiều doanh nghiệp cho biết không vay được, nợ xấu tăng lên. Sự hỗ trợ từ Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước chưa đủ để giúp doanh nghiệp phục hồi hoàn toàn. Năm 2025 có thể chứng kiến số lượng doanh nghiệp phá sản gia tăng nếu không có biện pháp hỗ trợ mạnh mẽ hơn.
Dù đối diện nhiều thách thức, song theo ông Hiếu, Việt Nam có cơ hội đón nhận dòng vốn đầu tư từ các công ty Mỹ, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ cao và bán dẫn. Điều này có thể thúc đẩy quá trình hiện đại hóa công nghiệp. Gần đây công ty công nghệ bán dẫn hàng đầu của Mỹ, Nvidia, đã quyết định chọn Việt Nam làm địa điểm đặt trung tâm R&D đầu tiên của Nvidia tại ASEAN. Đáng chú ý, nếu cuộc thương chiến giữa Mỹ và Trung bùng nổ thì có khả năng một số công ty Mỹ đang hoạt động tại Trung Quốc sẽ lại tìm đường dịch chuyển hoạt động sản xuất kinh doanh sang các nước lân cận, trong đó có Việt Nam.
Cũng trong bối cảnh Mỹ áp thuế cao lên hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, hàng hóa Việt Nam có thể hưởng lợi từ mức thuế thấp hơn so với Trung Quốc khi xuất khẩu vào Mỹ. Tuy nhiên, học hỏi từ bài học của những năm trước trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump, nếu Việt Nam không cẩn thận và trở thành trạm trung chuyển hàng hóa từ TQ vào Mỹ vì hàng hóa nhập khẩu trực tiếp vào Mỹ từ TQ sẽ chịu mức thuế rất cao, thì khả năng Việt Nam bị theo dõi và trừng phạt.
Châu Âu, thị trường xuất khẩu lớn thứ hai của Việt Nam cũng mang lại cơ hội lớn, dù tình hình chiến sự tại Ukraine có thể ảnh hưởng tiêu cực đến nhu cầu hàng hóa tại Châu Âu. Nhưng nhiều hàng hóa tiêu dùng của Việt Nam đáp ứng thị hiếu và nhu cầu của người dân Châu Âu và giá rẻ so với hàng sản xuất nội địa tại Châu Âu và do đó Châu Âu vẫn là thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam sau Hoa Kỳ.
Thứ tư, về nội tại nền kinh tế, Việt Nam đang trong giai đoạn tái cơ cấu nền kinh tế, tạo nền tảng để cho một giai đoạn phát triển mới. Dẫu vậy, những chuyển động của kinh tế thế giới đòi hỏi Việt Nam phải tiếp tục thích ứng với điều kiện và môi trường toàn cầu luôn biến động để khai thác tối đa lợi ích từ hội nhập quốc tế, đồng thời ứng phó hiệu quả với các rủi ro và rào cản.
Năm 2025 Việt Nam vẫn có nhiều động lực để tăng trưởng
 |
| Năm 2025 Việt Nam vẫn có nhiều động lực để thúc đẩy tăng trưởng. |
Ở góc nhìn lạc quan hơn, Tiến sĩ Lương Văn Khôi, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), cho rằng năm 2025 Việt Nam vẫn có nhiều động lực để thúc đẩy tăng trưởng.
Bên cạnh yếu tố lạm phát vẫn trong tầm kiểm soát, thì các khu vực kinh tế vẫn tăng trưởng ổn định, trong đó khu vực công nghiệp và dịch vụ tăng trưởng tốt hơn.
Động lực tiêu dùng nội địa dù phục hồi chưa như kỳ vọng nhưng mức sống của người dân đang có sự chuyển biến và lượng khách du lịch quốc tế dự kiến vẫn tiếp tục tăng trưởng tốt, giúp thúc đẩy tăng trưởng thị trường trong nước.
Cùng với đó, cơ sở hạ tầng ngày một hoàn thiện, nhất là đường bộ cao tốc được kéo dài và mở rộng ra nhiều địa phương giúp tăng kết nối liên vùng… Thu ngân sách Nhà nước năm 2024 tăng mạnh cũng là cơ sở để Nhà nước tiếp tục tăng chi đầu tư công và chi thực hiện chính sách hỗ trợ phát triển.
Đồng thời, một số chính sách mới được ban hành sẽ giúp hình thành khung thể chế tốt hơn cho phát triển kinh tế, nhất là các luật mới được ban hành trong năm 2023 và năm 2024 như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật kinh doanh bất động sản, Luật Đấu thầu có hiệu lực và được thể chế chi tiết…
Ông Khôi còn đánh giá, nếu trong quý cuối năm, các động lực đóng góp lớn vào tăng trưởng kinh tế đều diễn biến tốt thì GDP cả năm có thể tăng tới 7,25%.
Tuy nhiên, để nắm bắt được các cơ hội, ông Lương Văn Khôi nhấn mạnh cần các cơ quan cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, khai thác hiệu quả nguồn vốn cho phát triển, tăng cường hoàn thiện thể chế để định hướng hiệu quả nguồn vốn FDI, hoàn thiện hạ tầng cho phát triển thông qua tăng đầu tư công để phát triển hạ tầng giao thông, nhất là phát triển đường bộ cao tốc và các sân bay, hỗ trợ cho sản xuất, kinh doanh…
"Bên cạnh cơ hội, sẽ còn có những thách thức. Với sự quyết tâm của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, tôi tin rằng sẽ tạo những tác động tích cực đối với kinh tế Việt Nam năm 2025", ông Khôi nhấn mạnh.
Từ góc nhìn kinh doanh, ông Hoàng Xuân Trung, Trưởng Phòng Khách hàng Doanh nghiệp -Khối Nguồn Vốn, Ngân hàng Citi Việt Nam nhận định nhìn về trung và dài hạn, tăng trưởng của Việt Nam có nhiều tiềm năng. Ngoài các động lực tăng trưởng như phân tích của đại diện Ciem, theo ông Trung, Việt Nam còn nhiều dư địa tăng trưởng từ các FTA. “Với 16 hiệp định FTA đã ký kết, đây có thể coi là “của để dành” để Việt Nam tiếp tục đào sâu tăng trưởng trong năm 2025 và thời gian tới”, đại diện Citi Bank nhìn nhận. Theo dự báo của Citi Bank, trong năm 2025 tốc độ tăng trưởng kinh tế tiếp nối đà phục hồi tăng tốc với mức tăng trưởng dự báo đạt 6,6%, cao hơn dự báo của IMF.
Một yếu tố thuận lợi được ông Trung phân tích là động lực lớn cho tăng trưởng kinh tế năm 2025 của Việt Nam, đó là sự tăng trưởng rất tích cực của nhu cầu tiêu dùng và thị trường trong nước cùng với địa chính trị ổn định. Với dân số trên 100 triệu dân, GDP đầu người trên 4.700 USD/người, dự kiến đến cuối 2025 là 5.000 USD/người, theo ông Trung, chi tiêu nội địa gia tăng sẽ là yếu tố hỗ trợ nhiều cho tăng trưởng kinh tế. Bên cạnh đó, năm 2025 dự báo cũng sẽ có nhiểu chuyển đổi. Trước đây, Việt Nam được hưởng lợi nhiều trong chuỗi cung ứng phát triển, với những bước tiến về quy mô và trình độ sản xuất, sự cải thiện tích cực về cơ sở hạ tầng hiện nay, Việt Nam được coi là một trong những hub sản xuất của thế giới.
Đặc biệt, từ cuối năm 2024 và đầu năm 2025, việc sáp nhập, tinh giản bộ máy được triển khai rất nhanh và mạnh, tạo sự chuyển biến lớn trong cải tổ thể chế, tạo điều kiện tốt cho toàn bộ môi trường, tăng trưởng kinh tế có tài chính mạnh ứng phó với các cú sốc.
