Xót xa nhìn những cây cà phê 20 năm tuổi bị đốn bỏ vì chết cháy ở Sơn La

Những cây cà phê 20 năm tuổi bị cháy khô do sương muối phải đốn bỏ.

Vừa phục hồi sau đợt sương muối trước nay cà phê lại cháy khô

Những ngày gần đây, người trồng cà phê trên địa bàn 2 xã Chiềng Cọ và Chiềng Cơi (TP Sơn La), đang khẩn trương khắc phục tình trạng hơn chục ha cà phê bị cháy khô do ảnh hưởng của rét đậm, rét hại và sương muối.

Đang khắc phục diện tích cà phê bị sương muối cháy khô, chị Lò Thị Tâm buồn bã: Nhà tôi có 5.000 m2 cà phê là nguồn thu nhập chính của gia đình. Năm 2019, vườn cà phê cũng bị sương muối và phải đốn tỉa toàn bộ diện tích. Đến năm 2022 mới tái thu hoạch. Bây giờ lại thiệt hại do sương muối.

Với 2,4 ha cà phê, nhà anh Lò Văn Út, bản Hôm, bị ảnh hưởng sương muối, cũng phải cưa bỏ tận gốc khoảng một nửa diện tích. Nhìn nương cà phê bị cháy hết lá, anh Út xót xa: Sau 3 năm chăm sóc, phục hồi, niên vụ 2022 vừa thu được 8 tấn quả tươi. Vậy mà, vừa bước sang năm nay, cây cà phê đang chuẩn bị ra hoa lại bị sương muối, lá vàng hết và khô héo, nhiều chùm hoa đang chuẩn bị nở bị cháy đen.

Có khoảng 10ha cà phê tại TP Sơn La bị cháy khô vì sường muối trong những ngày qua.

Theo thống kê sơ bộ của Phòng Kinh tế Thành phố, đợt sương muối vừa qua, gây ảnh hưởng hơn 10 ha cà phê tại các bản của xã Chiềng Cọ, trong đó, hơn 3 ha bị ảnh hưởng trên 70% phải cưa đốn, còn lại bị ảnh hưởng từ 30% - 70% với hiện trạng cây đang bị táp lá. Những diện tích cây cà phê bị ảnh hưởng có điểm chung đều ở vùng trũng, thấp, hầu hết có gần 20 năm tuổi trở lên.

Theo bà Tòng Thị Bó - Chủ tịch UBND xã Chiềng Cọ (TP Sơn La) cho biết, tình trạng sương muối xuất hiện đêm 30, rạng sáng ngày 31.1 trên địa bàn đã gây hư hại cho cây cà phê tại bản Hôm và bản Muông Yên. UBND xã đang phối hợp với cán bộ của Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP Sơn La hướng dẫn người dẫn nông dân cách xử lý, khắc phục diện tích cà phê bị hại.

Những vườn cà phê gần 20 năm tuổi bị sương muối cháy đen.

Lý giải nguyên nhân, bà Bó cho biết: Ở khu vực xã Chiềng Cọ, đặc biệt 2 bản Hôm và Muông Yên thuộc vùng trũng của TP Sơn La, khi sương muối xuống không tan được nên gây xót cho lá cây. Từ đó, lá cây cứ thế có đốm và cháy lan ra. hiện nay, tổng diện tích cà phê trên địa bàn xã Chiềng Cọ khoảng 987ha, trong đó diện tích thiệt hại đợt này là 11ha. Tình trạng sương muối ảnh hưởng đến cây cây cà phê thường xuyên xảy ra, nhưng đợt này thiệt hại nặng nề nhất trong vòng 3 năm trở lại đây.

Khẩn trương khắc phục diện tích cà phê bị cháy

Ông Nguyễn Thế Phương, Phó Chủ tịch UBND thành phố Sơn La, thông tin: UBND Thành phố chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị chuyên môn và UBND các xã, phường rà soát, thống kê diện tích, đánh giá mức độ cây trồng bị thiệt hại, kịp thời hỗ trợ nông dân. Chỉ đạo Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Thành phố phối hợp với UBND các xã, phường phân công cán bộ xuống cơ sở hướng dẫn nhân dân thực hiện các biện pháp khắc phục thiệt hại do sương muối gây ra đối với cây trồng; vận động nhân dân đưa giống cà phê mới THA1, TN1, TN6, TN7, TN9 là những giống cà phê cho năng suất cao, có khả năng chịu được sương muối vào ghép thay thế giống cũ.

Theo ông Nguyễn Xuân Ước - Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP Sơn La cho biết: Với những diện tích thiệt hại trên 70% thì buộc phải đốn bỏ hoàn toàn, còn với khu vực chỉ thiệt hại dưới 70%, hiện đang táp lá thì Trung tâm hướng dẫn người dân cắt tỉa những cành hư hỏng.

Nhiều cây cà phê lá không bị cháy nhưng chồi hoa khô héo.

Ông Ước cho biết, với cây cà phê giống mới, sau khi trồng chỉ khoảng 3-4 năm đã có thể thu hoạch và khi cây có tuổi đời trên 20 năm thì phải đốn bỏ và thay thế.

Bên cạnh đó, đại diện Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp TP Sơn La cũng khuyến cáo, với tình hình thời tiết đặc thù ở khu vực Sơn La vào cuối đông và đầu xuân thường xuất hiện băng giá và sương muối, đặc biệt ở các vùng trũng thấp, sương khó tan gây ảnh hưởng đến cây trồng. Người dân cần chủ động các biện pháp thích hợp để bảo vệ cây trồng nhằm giảm thiểu thiệt hại.

Cán bộ kỹ thuật hướng dẫn nông dân bản Muông Yên khắc phục cây cà phê bị ảnh hưởng sương muối.

Những ngày rét đậm, rét hại cần che phủ cây bằng nilon trong suốt, tưới nước đủ ẩm và ủ gốc bằng mùn cưa, rơm rạ để giữ ấm cho cây. Khi có hiện tượng sương muối, cần nhanh chóng phun nước hoặc hun khói để hạn chế ảnh hưởng đến cây. Khi bị ảnh hưởng bởi sương muối, với diện tích bị táp đen lá và trên ngọn cây, cần nhanh chóng cắt bỏ bộ phận hư hỏng. Với diện tích vườn bị hư hại nặng, cần tiến hành cưa đốn và chăm sóc để cây sớm ra mầm trở lại.

Trên địa bàn Thành phố Sơn La có gần 5.000ha cà phê, khoảng 4.520 ha cà phê kinh doanh, sản lượng quả tươi niên vụ 2022-2023 ước đạt trên 40.700 tấn, chiếm 46% tổng giá trị các loại cây trồng trên địa bàn, là cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập chính cho hàng nghìn hộ dân. Tuy nhiên, từ năm 1999 đến nay, người trồng cà phê ở Sơn La nói chung và Thành phố nói riêng phải gánh chịu thiệt hại do xảy ra nhiều đợt sương muối, khiến hàng ngàn ha cà phê phải đốn bỏ./.