 |
| Con giống cá tầm đặc sản tăng cao, người dân áp dụng nhiều tuyệt chiêu để giữ ấm cho cá trong mùa Đông. |
Đủ cách giữ ấm cho cá tầm giống nghịch vụ
Có thể coi việc nhân nuôi cá tầm giống trong mùa Đông là nghịch vụ. Bởi thời điểm này nhiệt độ xuống thấp, cá sẽ chậm phát triển. Tuy nhiên, các trại cá tầm giống ở Ô Quý Hồ (Sa Pa, Lào Cai) đã tìm ra các tuyệt chiêu chống rét cho cá và đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Thống kê cho thấy, trên địa bàn thị xã Sa Pa hiện có hơn 300 cơ sở nuôi cá nước lạnh, trong đó có 8 cơ sở sản xuất cá giống quy mô lớn, mỗi năm cung cấp cho thị trường 5,7 triệu con giống.
Ô Quý Hồ là một trong những địa bàn lạnh nhất của Sa Pa nên ở đây rất ít hộ sản xuất thành công cá giống. Kỹ thuật cao, rủi ro lớn, trong 2 năm dừng sản xuất cá giống do dịch bệnh Covid - 19 diễn biến phức tạp, đến tháng 7/2022, nhận thấy thị trường đã hồi phục, nhiều gia đình đã tiếp tục sản xuất giống cá tầm.
 |
| Hệ thống ống dẫn nước sau khi được cân bằng nhiệt dẫn vào các bể nuôi cá tầm giống. |
Mùa đông năm 2022, thời điểm nhiệt độ ở Ô Quý Hồ xuống thấp nhất là -1 độ C, xuất hiện băng giá. Trong điều kiện thời tiết như vậy, gia đình anh Hưng phải vận hành hệ thống điều hòa cân bằng nhiệt độ nguồn nước, những ngày nhiệt độ giảm sâu, phải kết hợp cả biện pháp thổi khí nóng để đảm bảo nhiệt độ ổn định cho nguồn nước.
Trại cá giống của anh Nguyễn Đức Thuận ở độ cao tương đương 3.000 m so với mực nước biển, thuộc tổ 4, phường Sa Pả. Từ đầu mùa đông đến nay, nhiệt độ thấp nhất ở trại cá là 1 độ C, trong khi nhiệt độ lý tưởng để ương cá giống là 14 - 15 độ C. Để đảm bảo nước duy trì ở nhiệt độ này, trại cá của anh Nguyễn Đức Thuận phải vận hành hệ thống bể điều hòa với hai điều hòa tổng cân bằng nhiệt độ mặt nước sau đó dẫn bằng đường ống tới các bể, có thời điểm còn phải sử dụng sục làm ấm nước những ngày giá rét.
Đặc biệt, một trong những kỹ thuật phức tạp nhất là người nuôi phải chú ý cân nhiệt để trứng chuẩn bị ấp và nước có nhiệt độ bằng nhau. Mỗi tháng, riêng chi phí cho hệ thống điều hòa nguồn nước là 20 triệu đồng. Mỗi năm, trại cá của anh Thuận xuất 2 triệu con cá tầm giống ra thị trường với giá bán bình quân 10.000 đồng/con. Lợi nhuận sản xuất cá tầm giống lớn, do vậy, nhiều người muốn làm chủ kỹ thuật sản xuất cá giống nhưng không phải ai cũng thành công.
 |
| Kiểm tra chất lượng cá tầm giống để loại bỏ những con không đạt chất lượng. |
Anh Nguyễn Đức Thuận cho biết: Người sản xuất cá giống luôn phải chú ý đến nhiệt độ nguồn nước, nhất là thời điểm mùa đông. Sa Pa đang trong thời điểm giá lạnh, do vậy tôi và công nhân của trại cá nhiều đêm không ngủ để canh nhiệt độ và có biện pháp xử lý kịp thời, đảm bảo tỷ lệ trứng nở, hạn chế thấp nhất tình trạng con giống không đạt chất lượng.
Năm 2022, những người nuôi cá hồi, cá tầm ở thị xã Sa Pa thắng lớn. Du lịch hồi phục nên thị trường tiêu thụ cá nước lạnh ổn định, nhiều hộ đầu tư nuôi cá nước lạnh, kéo theo nhu cầu về con giống tăng cao. Giá cá giống bình quân 5.000 đồng/con đối với cá hồi, 10.000 đồng/con đối với cá tầm.
Bí quyết giữ ấm cho cá trong mùa Đông
Thời điểm này, miền Bắc và miền Trung đang trong đợt rét đậm, rét hại đã ảnh hưởng tới các trại nuôi cá. Tại tỉnh Thừa Thiên - Huế vẫn còn một lượng cá nuôi lồng, ao hồ chưa đến kỳ thu hoạch, hoặc người dân “om nuôi” để bán dịp Tết được giá hơn. Các biện pháp kỹ thuật chống rét cho cá được người dân áp dụng để tránh thiệt hại.
Ông Võ Kha ở xã Phong Hải (Phong Điền, TP. Huế) chia sẻ, trong khi nuôi tôm chân trắng trên cát đang gặp khó khăn, dịch bệnh thì ông và một số hộ chuyển sang nuôi cá kình nước lợ trên ao nuôi tôm. Loài cá này thích nghi với môi trường vùng ven biển nên phát triển khá tốt, nhưng thời điểm này lại gặp mưa rét đe doạ. Cá có hiện tượng kém ăn, chậm lớn. Tình trạng này nếu kéo dài có nguy cơ cá bị yếu, dẫn đến chết.
 |
| Những hộ nuôi cá lồng bè trên sông hay trong đầm phá cũng khẩn trương áp dụng biện pháp kỹ thuật giữ ấm cho cá trong mùa Đông. |
Theo kinh nghiệm của ông Kha, không riêng cá kình mà cả tôm chân trắng cũng thường bị ảnh hưởng do mưa rét kéo dài, nhiệt độ xuống thấp. Điều này đòi hỏi phải vận hành máy quạt ô xy thường xuyên hơn làm tăng chi phí đầu tư. Trong khi đó, điều kiện bắt buộc là phải hạn chế lượng thức ăn phù hợp nhằm tránh dư thừa có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, tạo khí độc trong ao nuôi. Thông thường, nhiệt độ trong ao giảm xuống ở mức từ 18-22 độ C thì giảm lượng thức ăn khoảng 20-30% so với bình thường.
Trong điều kiện mưa rét kéo dài, các hộ nuôi phải kiểm tra vệ sinh, tiêu độc khử trùng khu vực nuôi và thường xuyên theo dõi, kiểm tra sức khoẻ thuỷ sản để có biện pháp xử lý, ứng phó kịp thời. Thức ăn cho tôm, cá phải được pha trộn thêm các chất dinh dưỡng, vitamin C. Môi trường, mực nước trong ao được theo dõi để có sự điều chỉnh, bổ sung một cách hợp lý. Nguồn nước mặn phải chuẩn bị sẵn sàng, kỹ lưỡng để hòa vào ao hồ khi có mưa lớn, kéo dài làm giảm độ mặn, độ pH…
Giữ ấm môi trường được xem là một trong những biện pháp giúp bảo vệ an toàn cho thuỷ sản nuôi trong mùa mưa rét, kéo dài. Biện pháp “sưởi ấm” cho cá, tôm là đưa nước vào ao đảm bảo độ sâu, duy trì mực nước tối thiểu lớn hơn hoặc bằng 1,5m trong suốt mùa đông và tạo hang cho cá trú rét.
Các loại cá sống tầng đáy, như chép, chạch, lóc… thường trú đông vào các hang dưới đáy ao. Vì vậy, phải có biện pháp tạo hang cho cá trú đông bằng cách xếp các bó tre nứa, xếp gạch, đặt ống nhựa ở các góc đáy ao cho cá trú. Các ống này theo quy định dài từ 0,5 - 0,6m, đường kính 15 - 16cm, bó thành từng bó.
 |
| Để giữ ấm cho cá cần chú trọng cân đối nguồn thức ăn, bảo đảm đủ dinh dưỡng để tăng sức đề kháng cho đàn cá trong mùa Đông. |
Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh, ông Châu Ngọc Phi khuyến cáo, với các lồng bè, ao hồ nuôi cá cần thả thêm bèo tây trên mặt ao, hoặc che chắn bằng lưới bạt, giàn cây trên mặt ao để giảm tác động của giá rét. Mùa này nên thả nuôi thêm các loài cá tầng đáy có khả năng chịu rét và khuấy động đáy ao như chép, chạch…Đồng thời kết hợp bổ sung vitamin C và các loại thức ăn giàu dinh dưỡng nhằm tăng đề kháng cho tôm, cá.
Máy sục khí phải vận hành thường xuyên nhằm đảm bảo dòng chảy và nguồn ô xy giúp thuỷ sản sinh trưởng tốt. Người dân tuyệt đối không đánh bắt thủy sản khi nhiệt độ dưới 18oC nhằm tránh khuấy động môi trường nước trong ao và thủy sản bị xây xát, dễ nhiễm bệnh, các loại nấm.
Mùa Đông là thời điểm khắc nghiệt với vật nuôi, đặc biệt là thủy sản. Tuy nhiên, nhờ những biện pháp giữ ấm cho cá nên người dân vẫn không bị thiệt hại. Những tuyệt chiêu chống rét cho cá đã giúp những người nuôi cá tầm giống ở Ô Quý Hồ tăng cao lợi nhuận. Tuy nhiên với những người nuôi cá lồng, bè, cá trong ao các biện pháp giữ ấm cho cá được thực hiện khá đa dạng và đòi hỏi sự sát sao của người nuôi./.
