 |
| Cây dành dành vốn mọc hoang ven suối là cây thuốc quý và cũng là cây cảnh rất đẹp. |
Cây dành dành cho hoa đẹp và ý nghĩa
Cây dành dành có hoa đẹp và từ lâu đã được nhiều người trồng để làm đẹp quang cảnh, phong thủy nhà cửa.
Cây dành dành hay còn được gọi là chi tử, bạch thiên hương, thuỷ hoàng chi hay mác làng cương (tiếng Tày). Hoa dành dành là giống Gardenia, thuộc họ Thiến Thảo (Rubiaceae). Cây dành dành có nguồn gốc từ các nước cận nhiệt đới như châu Phi, khu vực châu Á và Đông Nam Á. Hoa dành dành cũng khá phổ biến tại Việt Nam.
 |
| Hoa dành dành trắng tinh khôi và có hương thơm nhẹ. |
Cây dành dành là loại cây thân gỗ, dạng bụi nhỏ và sống khá lâu năm. Cây dành dành có thể cao từ 1m đến 2m. Lá cây thường có màu xanh sẫm, nhẵn bóng và mọc đối từ 3 đến 4 lá. Lá cây dành dành khá lớn, thường mọc dày đặc bao quanh thân và lá có thể thu hoạch quanh năm.
Hoa dành dành có kích thước khá to, thường có hai loại là hoa đơn và hoa kép mọc đơn lẻ ở đầu cành. Hoa dành dành thường có màu trắng hoặc màu vàng nhạt. Hoa dành dành thường nở vào tháng 3 cho đến tháng 5, hoa có hương thơm nồng nàn.
Quả dành dành thường có hình trứng, cạnh lồi với 5 đến 8 đường gờ chạy dọc theo quả làm cho quả nhìn có góc cạnh dài. Quả dành dành thường có vỏ màu cam cho tới màu đỏ nâu, bóng, thịt quả màu vàng và chứa nhiều hạt. Cây dành dành thường ra quả vào độ khoảng tháng 6 cho đến tháng 10. Quả dành dành vị hơi chua, đắng nhẹ và mùi hương thơm thoang thoảng, chúng thường được sấy hoặc phơi khô để làm thuốc.
 |
| Quả dành dành được dùng làm thuốc hoặc chế biến món ăn. |
Trong ẩm thực, hạt của cây dành dành thường được phơi khô rồi chế tạo làm nguyên liệu biến để tạo màu thực phẩm trong làm bánh hoặc đồ xôi. Trong mỹ phẩm và làm đẹp, hoa dành dành có hương thơm nhẹ nhàng, dễ chịu và lưu mùi lâu nên thường được sử dụng để làm hương liệu cho các sản phẩm mỹ phẩm.
Trong đời sống, hoa dành dành tỏa mùi thơm dễ chịu và cây có khả năng giúp thanh lọc không khí, giúp không gian nhà cửa trong lành hơn nên thích hợp trồng trước nhà và sân vườn nhé.
Bí quyết tạo dáng bon sai độc lạ thu tiền triệu
Không chỉ mang nhiều giá trị về dược liệu, cây dành dành cũng là cây cảnh được ưa chuộng. Đặc biệt gần đây xu hướng sưu tầm cây dành dành bonsai để trưng bày đang được quan tâm.
Một trong những người khá nổi tiếng trong việc sưu tầm và tạo dáng bonsai cây dành dành ở Quảng Ninh là anh Trường Và Mành. Anh Mành cho biết bắt đầu sưu tầm cây mành mành về tạo dáng bonsai từ năm 2019. Theo kinh nghiệm của anh Mành, cây dành dành thường ưa nước nên mọc nhiều ở suối.
 |
| Cây dành dành dễ thuần hóa và tạo dáng bonsai. |
Trong rừng sâu những cây dành dành cổ thụ được mọc tự nhiên, người dân thường hái lá và quả về làm thực phẩm hoặc làm thuốc. Anh Mành thường sưu tầm những cây dành dành non về thuần hóa và tạo dáng bonsai. Bốn năm qua, anh Mành đã xuất bán hàng vạn cây mành mành. Với những cây bình thường có giá bán khoảng 30.000 đồng, còn có những câu lớn đã có hoa thì giá bán tới vài triệu đồng.
Cây dành dành có khả năng thích nghi tốt, tốc độ sinh trưởng nhanh nên việc trồng cây dành dành bonsai làm cảnh cũng không quá khó. Có thể trồng bằng cây con hoặc ươm từ hạt.
 |
| Cây dành dành bonsai dáng cổ thụ rất đẹp mắt. |
Cách thực hiện như sau: Ngâm hạt dành dành (mua từ các cửa hàng giống cây trồng) trong nước ấm (2 sôi 3 lạnh) trong vòng 8 – 12 giờ, vớt hạt ra cho vào túi vải ẩm ủ hạt trong 1 – 2 ngày trước khi gieo (cần tiến hành rửa chua 2 lần/ngày) hoặc có thể gieo hạt vào cát ẩm và tưới phun sương hàng ngày để giữ ẩm.
Khi cây nẩy mầm cao khoảng 2 – 3cm, có từ 2 – 3 cặp lá thì tiến hành cấy cây vào bầu đất, đặt trong chậu làm cảnh (thường chọn những chiếc chậu đẹp). Tưới đẫm luống cát. Lấy que chọc 1 lỗ sâu khoảng 2 – 4cm giữa bầu rồi đặt phần rễ cây vào. Nén chặt đất vào rễ, nếu rễ dài quá có thể cắt bớt trước khi cấy. Tưới đẫm nước cho cây con sau khi cấy xong.
Khi cây đã cứng cáp hơn thì có thể cắt tỉa tạo hình để tạo thế cho cây dành dành bonsai đẹp. Tỉa bỏ những cành xấu hoặc những bông hoa tàn, héo. Khi chăm sóc cây dành dành cảnh cổ thụ, cần chú ý tưới đủ nước, tránh để đất khô. Tuy nhiên, tránh tưới quá nhiều gây ngập úng, rễ thiếu không khí.
Cứ 3 – 4 tuần, có thể hòa tan phân NPK hoặc phân trùn quế, phân chuồng hoai mục để bón cho cây dành dành. Muốn cho cây dành dành cổ thụ sống lâu, nên cắt tỉa vào đầu mùa xuân để tạo dáng. Nhặt bỏ các bông hoa héo để kích thích hoa tiếp tục nở. Những cành cây mọc xô lệch, dáng xấu cũng cần tỉa bỏ.
 |
| Có thể tạo nhiều dáng thế bonsai với cây dành dành và giá trị kinh tế cũng rất cao. |
Dành dành là loài cây bụi thân gỗ, vì vậy cắt bỏ những cành gỗ già sẽ kích thích cho cành mới mọc ra. Cắt tỉa những nhánh cây thấp nhất có nguy cơ chạm xuống đất vốn có thể khiến cây bị nhiễm bệnh.
Cây dành dành là loại dược liệu khá phổ biến trong đời sống. Tuy nhiên đây cũng là loại cây cảnh có hoa đẹp và dễ thuần hóa phù hợp để tạo dáng bonsai. Việc sưu tầm và uốn tạo loại cây này vừa là thú vui, tạo nên không gian trong lành còn tạo cơ hội để giao lưu với những người cùng đam mê, nhiều người còn tạo ra nguồn thu nhập cao từ thú chơi dành dành bonsai./.
