Phát triển cây bơ trên vùng đất đỏ bazan

Việt Nam có hai vùng nông nghiệp lớn có thể trồng tốt cây bơ là Tây Nguyên và Tây Bắc. Tuy nhiên, hiện nay bơ đang phát triển mạnh mẽ ở Tây Nguyên, còn ở Tây Bắc thì chưa nhiều, chủ yếu là ở Mộc Châu (Sơn La).

Bơ quả ở Tây Nguyên xuất hiện hầu hết các thời điểm trong năm

Ở các tỉnh Tây Nguyên có tới hàng trăm ha bơ các loại, tập trung chủ yếu ở Đăk Lăk, Đăk Nông, Lâm Đồng và Gia Lai. Trong đó tỉnh Đắk Lắk được đánh giá là “thủ phủ” của cây bơ với trên 2.100 ha bơ quy chuẩn, sản lượng ước đạt trên gần 20 ngàn tấn, trong đó diện tích bơ tập trung nhiều nhất ở các huyện Cư M’gar, Krông Pắc, Krông Búk, Krông Năng, Cư Kuin, Ea H’Leo, Buôn Đôn… Cây bơ hầu hết được trồng xen canh trong các vườn cà phê, hồ tiêu, trung bình mỗi ha trồng xen canh thêm được 120 - 150 cây bơ, đã mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Theo các chuyên gia nông nghiệp, bơ là một loài cây ăn trái phù hợp khí hậu, thổ nhưỡng vùng Tây Nguyên, trước đây, nông dân các dân tộc ở Tây Nguyên trồng bơ để làm hàng rào, hoặc làm cây che bóng mát, bơ quả không tiêu thụ được, chỉ để ăn, làm quà tặng người thân… Đến nay người nông dân các dân tộc ở Tây Nguyên đã xem cây bơ là cây kinh tế hàng hóa, ngoài việc trồng xen trong các vườn cây còn trồng thuần trong vườn, mở trang trại trồng thuần các loại bơ chất lượng cao.

Trồng bơ quả quanh năm giúp nông dân Tây Nguyên thu nhập khá

Theo tính toán thì thu nhập của 1ha bơ tuổi 8 - 9 năm có năng suất 110 - 140 kg/cây và giá bán trung bình từ 20.000 đồng/kg sẽ đạt mức thấp là 407 triệu đồng/ha (chưa tính cà phê), các năm sau năng suất tiếp tục tăng cao. Ngoài ra, bơ rải vụ cho nguồn thu nhập ở nhiều thời điểm không trùng với cà phê, do vậy bà con nông dân Tây Nguyên có vốn để đầu tư, giảm thiểu vay cà phê non (giá thấp) ở nhiều hộ khó khăn.

Được biết, bơ là loại quả chứa nhiều chất dinh dưỡng bao gồm chất xơ và rất nhiều vitamin, khoáng chất như vitamin B, vitamin K, kali, đồng, vitamin E và vitamin C bơ mang lại nhiều lợi ích sức khỏe khác nhau, chẳng hạn như giảm nguy cơ bệnh tim mạch… Do vậy những năm gần đây bơ quả luôn được khách hàng ở các tỉnh Hà Nội, Hải Phòng, TPHCM, Bình Dương, Cần Thơ…đặt mua.

Từ một loài cây ăn chơi có nguồn gốc Trung Mỹ được người Pháp mang vào Việt Nam từ những năm 30-40 thế kỷ trước, bơ đến nay đã dần tìm được chỗ đứng trên vùng đất Tây Nguyên. Như nhiều người trồng cho biết, cây bơ cực kỳ dễ trồng, trồng đâu cũng được kể cả trên đất bạc màu, đất khô hạn, đất sườn đồi… Cây có tuổi thọ cao, cho trái đến vài mươi năm, ít cần chăm sóc, trái cực kỳ an toàn vì hầu như rất ít khi phải sử dụng đến hoá chất bảo vệ thực vật. Trái bơ nay đã trở nên quen thuộc với nhiều người trong cả nước.

Ở Việt Nam ta, bơ được trồng ở nhiều nơi nhưng nổi tiếng nhất vẫn là bơ sáp Tây Nguyên. Bơ ở đây phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng đất đỏ bazan nên bơ Tây Nguyên sớm trở thành đặc sản của vùng đất cao nguyên này. Ngon nhất là giống bơ sáp được trồng tại Đăk Lăk, quả bơ to bên trong là lớp cùi bơ dầy dặn, cơm dày, ruột vàng, ngon, béo nhẹ. Chính cái vị thanh nhẹ, mát lành đó đã hấp dẫn người ăn.

Mai Quỳnh