Nếp hương Bảo Lạc tỏa hương OCOP Cao Bằng

Sản phẩm nếp hương Bảo Lạc được chứng nhận đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.

Hương nếp thảo thơm từ đồng ruộng

Xã Xuân Trường là cái nôi sản xuất ra nếp hương Bảo Lạc. Từ xa xưa, thiên nhiên đã ban tặng cho vùng đất này cánh đồng Đồng Mu màu mỡ và nguồn nước dồi dào quanh năm chảy qua giữa cánh đồng, rất thích hợp cho các loại cây ôn đới phát triển.

Từ những lợi thế đó, Xuân Trường không chỉ nổi tiếng với các giống lê vàng, lê xanh… mà còn có gạo nếp hương hay còn gọi là nếp Đồng Mu, “khẩu nua hom” nổi tiếng cả một vùng. Gạo nếp hương ở Xuân Trường khác biệt bởi mùi thơm đặc trưng hòa quyện từ chất đất, nguồn nước, phảng phất sự thơm nồng từ khi còn là hạt thóc trên những đồng ruộng.

Những bậc cao niên nơi đây kể lại rằng, giống nếp hương đặc sản này đã có từ rất lâu. Từ đời ông đời cha của những người lớn tuổi trong bản làng đã gắn bó với những hạt nếp tròn mẩy này. Trước đây, nếp Đồng Mu cũng kén đất nên chỉ trồng được trên các rẻo ruộng cao, tưới bằng nguồn nước mưa, bởi vậy năng suất thường rất thấp.

Nguồn giống chủ yếu do người dân tự giữ từ năm nay dùng sang cho năm sau. Trong vùng, nhà ai cũng trồng giống nếp này nhưng chủ yếu chỉ để dùng trong gia đình vào những dịp lễ, tết hoặc làm quà biếu cho khách quý. Giống nếp này hạt to và tròn, trăm hạt đều tăm tắp như nhau và có mùi thơm rất lạ.

Đến khi xát thành gạo, mùi thơm quyến rũ vẫn đọng lại trong từng hạt gạo trắng ngần. Xôi nấu bằng thứ gạo quý hiếm này để đến 2 - 3 ngày vẫn dẻo, thơm. Đặc biệt, xôi nấu bằng nếp hương thì khách đi thoáng qua đã ngửi thấy mùi thơm rất đặc trưng.

Kiểm tra chất lượng lúa nếp tại Bảo Lạc.

Hiện nay, gạo nếp hương của huyện Bảo Lạc được trồng nhiều tại các xã Xuân Trường, Khánh Xuân, Phan Thanh, với diện tích trồng lúa trên 70ha, năng suất trung bình đạt trên 40 tạ/ha. Nếp hương là loại gạo nếp thơm ngon, hạt to, tròn, có mùi thơm đặc trưng và hàm lượng dinh dưỡng cao so với gạo nếp của một số địa phương khác nên được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

Ông Lãnh Trọng Huyến, xóm Nà Đoỏng (xã Xuân Trường) chia sẻ: Vài năm gần đây, nhiều doanh nghiệp vào đăng ký bao tiêu sản phẩm nếp hương đặc sản nên tôi chuyển hơn 7.000m2 sang trồng lúa nếp hương. Mỗi năm tôi trồng 1 vụ, thu hơn 3 tấn thóc, trừ chi phí thu khoảng 50 triệu đồng.

Nâng tầm thương hiệu nông sản

Để khẳng định và phát huy giá trị của sản phẩm trên thị trường, Sở KH&CN tỉnh đã xây dựng thành công nhãn hiệu tập thể “Nếp hương Bảo Lạc” cho sản phẩm gạo nếp hương của huyện Bảo Lạc. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để người dân và chính quyền địa phương quảng bá, giới thiệu sản phẩm và bảo vệ quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng, nâng cao giá trị kinh tế, thị phần trên thị trường trong và ngoài tỉnh, đưa sản phẩm gạo nếp hương trở thành một trong những sản phẩm đặc sản của tỉnh.

Để hỗ trợ Bảo Lạc bảo tồn, phục tráng và phát triển loại cây đặc sản này, từ năm 2014 đến nay, từ nguồn kinh phí sự nghiệp khoa học Trung ương và địa phương, một số nhiệm vụ KH&CN đã được triển khai thực hiện, như: Đề tài “Nghiên cứu, bảo tồn và phục tráng giống lúa Nếp hương Bảo Lạc và Nếp Pì Pất Cao Bằng”; Dự án: “Ứng dụng khoa học kỹ thuật xây dựng mô hình liên kết sản xuất gạo đặc sản nếp hương tại huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng”.

Qua kết quả thực tế việc sản xuất giống lúa nếp hương Bảo Lạc đã được phục tráng thành công trên địa bàn xã Xuân Trường trong những năm gần đây cho thấy, giống lúa nếp hương Bảo Lạc đã được phục tráng có năng suất, chất lượng cao, khả năng chống chịu sâu, bệnh tốt hơn giống lúa nếp hương khi chưa được phục tráng. Nhờ đó đã mở ra hướng phát triển kinh tế hộ gia đình hiệu quả, bền vững. Chính quyền huyện Bảo Lạc cũng đã kết hợp lồng ghép nhiều chương trình phát triển kinh tế - xã hội để thực hiện hỗ trợ người dân về phân bón, tập huấn kỹ thuật để phát triển sản xuất lúa nếp hương theo hướng sản xuất hàng hóa, quy mô lớn.

Bên cạnh đó để phát triển nếp hương Bảo Lạc bền vững, trong thời gian qua, chính quyền huyện Bảo Lạc đã và đang nghiên cứu việc quy hoạch vùng sản xuất một cách hợp lý, đồng thời quan tâm đề xuất với Sở KH&CN về việc tiến hành đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm này để thuận lợi cho việc quảng bá, phát triển thương hiệu sản phẩm, cũng như đưa sản phẩm tiếp cận được với các thị trường lớn, nhiều tiềm năng như Hà Nội và các thành phố lớn trong nước.

Những hạt nếp tròn mẩy, thơm nồng.

Đặc biệt, từ năm 2020, Cục Sở hữu trí tuệ cấp Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm gạo nếp Hương huyện Bảo Lạc do Hội nếp Hương Bảo Lạc làm chủ sở hữu. Sản phẩm được chứng nhận đạt sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh năm 2020.

Ông Tô Đức Bình, Trưởng Phòng NN-PTNT huyện Bảo Lạc cho biết: Việc sản phẩm gạo nếp hương của huyện Bảo Lạc được cấp chứng nhận đăng ký nhãn hiệu tập thể góp phần bảo vệ quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng, nâng cao giá trị kinh tế, thị phần trên thị trường trong và ngoài tỉnh. Sản phẩm nếp hương Bảo Lạc vẫn luôn đảm bảo đầu ra ổn định.

Thời gian tới, bà con nông dân huyện Bảo Lạc cần tuân thủ đúng quy trình kỹ thuật trong sản xuất để có sản phẩm đạt chất lượng tốt; quy hoạch, phát triển vùng trồng lúa nếp hương, đưa sản phẩm trở thành cây trồng mũi nhọn của địa phương.

Chính quyền địa phương cần quan tâm thực hiện tốt vai trò cầu nối, đẩy mạnh sự liên kết giữa doanh nghiệp với bà con nông dân từ khâu sản xuất, chế biến, đến tiêu thụ sản phẩm. Góp phần lan tỏa thương hiệu nếp hương Bảo Lạc, đồng thời tạo dấu ấn trong OCOP của tỉnh Cao Bằng./.

Mùa thu hoạch lúa nếp Ong - đặc sản miền biên viễn Trùng Khánh

Đặc sản tương Mẹc Cảng Cao Bằng

Chè Đoỏng Pán - Từ “chè hoang” tạo nên thương hiệu

Cao Bằng: Phát triển sản phẩm OCOP gắn với du lịch