 |
Húng chanh còn có tên là rau thơm lông, rau tần, tần dày lá, rau thơm, dương tử tô. Tên khoa học Coleus aromaticus Benth. (Coleus crassifolius Benth.). Thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labitatae).
Húng chanh là một loại cỏ, gốc hóa gỗ, có thể cao 25 – 75cm. Thân mọc đứng, có lông. Lá có cuống, mọc đối, rộng, hình bầu dục, dày, trông như mọng nước. Lá dài 7 – 10cm, rộng 4-6cm, mép khía tai bèo, mặt trên có lông đơn, đầu mang hạch, trong, bóng; mặt dưới lá nhiều lông bài tiết hơn, gân nổi rõ. Hoa màu tía nhỏ, mọc thành hoa tự, tận cùng dài gồm các vòng hoa mọc sít nhau gồm 20-30 hoa.
Húng chanh - thảo dược quý trong cho mọi nhà
Trong lá húng chanh có tinh dầu, có mùi thơm như chanh rất dễ chịu. Kết quả nghiên cứu hiện đại cho thấy tinh dầu húng chanh có tính chất kháng sinh, sát khuẩn với vi khuẩn gây bệnh đường hô hấp.
Theo y học cổ truyền, húng chanh có vị cay, tính ấm mùi thơm, có tác dụng phát tán phong hàn, tiêu đờm, sát khuẩn, có tác dụng chữa viêm họng, giải cảm, cho ra mồ hôi và chữa ho, chữa cảm cúm, sốt không ra mồ hôi được,… Trong nhân dân thường dùng lá húng chanh tươi hoặc sắc uống.
Ngoài ra các cơ sở sản xuất thuốc Nam cũng thường chưng cất tinh dầu húng chanh kết hợp với một số thảo dược khác để sản xuất thuốc trị ho, cảm cúm. Bên cạnh đó, húng chanh cũng hỗ trợ phòng tránh bệnh hiệu quả.
Phòng tránh bệnh ngoài da và bảo vệ đôi mắt: Vitamin A trong lá húng chanh rất tốt cho thị lực và cũng là chất thiết yếu của hệ miễn dịch. Nhờ có nó mà tình trạng oxy hóa được ngăn ngừa; tình trạng viêm nhiễm do mụn trứng cá, vảy nến,…được cải thiện.
 |
Giảm viêm, tăng đề kháng: Hoạt chất bên trong lá húng chanh tương tự một loại kháng sinh tự nhiên có tác dụng sát khuẩn tốt, loại bỏ chất nhầy, đờm và các tác nhân gây viêm nhiễm vòm họng. vitamin C trong húng chanh rất cao nên không chỉ giảm nhiễm trùng đường hô hấp và còn tăng sức đề kháng để chống lại cảm cúm, cảm lạnh, ho có đờm.
Ngừa ung thư và tốt với hệ tim mạch: Omega 6 trong húng chanh là một loại axit béo có vai trò rất lớn đối với phòng ngừa ung thư, tăng cường cholesterol tốt để phòng tránh bệnh tim mạch đồng thời làm giảm các triệu chứng sưng đau ở bệnh viêm khớp dạng thấp.
Xua tan căng thẳng: Trong lá húng chanh có một số khoáng chất và hợp chất hữu cơ có tác dụng an thần nhẹ. Có thể dùng lá của loại cây này để hãm trà uống khi bị căng thẳng, lo lắng, bồn chồn,... để có được cảm giác thư giãn và giấc ngủ ngon hơn.
Làm đẹp da: Hợp chất chống viêm trong lá húng chanh giúp giảm sưng tấy, đỏ và loại bỏ tình trạng kích ứng, ngứa da. Không chỉ có vậy, loại cây này còn trị lành vết chích của côn trùng, hỗ trợ điều trị bệnh vảy nến và chàm da tương đối hiệu quả.
Phòng ngừa ung thư: Chiết xuất từ lá húng chanhcó khả năng ức chế sự tăng sinh của tế bào ung thư.
Giảm sốt: Nếu bị cảm cúm, sốt thì có thể dùng lá húng chanhnhư một thảo dược để hạ sốt nhanh chóng. Mặt khác, lá húng chanh còn giúp ra mồ hôi để đào thảo độc tố qua da nhờ đó mà đẩy nhanh quá trình hồi phục triệu chứng cảm cúm hiệu quả.
Cải thiện chức năng của thận: Nước từ lá húng chanh rất lợi tiểu nên sẽ giúp cơ thể đào thải được độc tố ra ngoài thông qua cơ chế kích thích tiểu tiện. Cũng vì thế mà lượng muối dư thừa, nước và chất béo trong cơ thể được giảm bớt, thận có khả năng hoạt động trơn tru hơn.
Kiểm soát đường huyết: Lá húng chanh có thể kiểm soát đường huyết vì nó làm chậm quá trình giải phóng đường trong máu để đường huyết không tăng nhanh. Bên cạnh đó, lá này còn góp phần ngăn ngừa biến chứng có liên quan tới bệnh tiểu đường như tăng insulin huyết, cân nặng quá mức,… Nhờ thế mà cải thiện rõ rệt chất lượng cuộc sống của bệnh nhân tiểu đường.
 |
Bài thuốc từ lá húng chanh
Chữa viêm họng và ho: Lá húng chanh có tới 65.2% hàm lượng tinh dầu là hợp chất Codein và Phenolic giúp tăng sức đề kháng khi bị viêm họng và ho. Để đạt được công dụng này cần làm siro húng chanh bằng cách lấy 20g lá húng chanh đã được thái nhỏ đem hấp cách thủy cùng 20g đường phèn sau đó chắt lấy nước uống 1 lần/ngày, uống liên tục 3 - 5 ngày.
Chữa cảm cúm, sốt: Để nhanh ra mồ hôi và đào thải độc tố, giúp hạ nhiệt khi bị sốt và cảm cúm thì lá húng chanh là một thảo dược tuyệt vời đáng để lựa chọn. Bài thuốc dành cho các trường hợp này là giã nát một nắm lá húng chanh với ít nước sôi và muối sau đó chắt lấy nước cốt uống 2 lần/ngày. Phần bã thu được sau khi giã hãy dùng để thoa khắp bề mặt da của cơ thể.
Chữa bệnh lý về da: Với các trường hợp bị vảy nến, chàm da, côn trùng đốt,... có thể lấy 20g lá húng chanh đem giã cùng chút muối và đắp trực tiếp lên da. Các hợp chất chống viêm trong lá húng chanh sẽ giúp giảm đỏ và sưng tấy trên vùng da bị tổn thương.
Chữa hội chứng ruột kích thích: Mỗi ngày dùng một nắm lá húng chanh hãm uống như uống trà sẽ cải thiện rõ rệt các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích nhờ đó mà đường ruột hoạt động trơn tru hơn.
 |
Mặc dù lá húng chanh là một loại thảo dược rất tốt với sức khỏe nhưng tinh dầu thu được từ lá của nó có chứa estragole, nếu dùng đường uống trong thời gian dài có thể không tốt cho gan. Mặt khác, chiết xuất từ tinh dầu hoặc tinh dầu húng chanh còn có nguy cơ làm chậm quá trình đông máu, làm trầm trọng hơn tình trạng rối loạn chảy máu. Cũng vì điều này mà các chuyên gia khuyến cáo chỉ nên dùng lá húng chanh tối thiểu 2 tuần trước khi thực hiện phẫu thuật.
Một điều cần chú ý nữa là chiết xuất từ lá húng chanh có thể làm hạ huyết áp, những người bị huyết áp thấp nên hạn chế dùng thảo dược này.
Ngoài ra, một số tác động tiêu cực do việc lạm dụng lá húng chanh cũng cần được lưu tâm, như: Lông của lá húng chanh dễ gây kích ứng với những làn da nhạy cảm; Phụ nữ đang cho con bú hoặc đang mang thai cần thận trọng khi dùng lá húng chanh để trị bệnh, để an toàn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Do đó, trước khi quyết định dùng loại lá này như một dạng thảo dược tốt nhất bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để có được những tư vấn hữu ích.
