| Cỏ mần trầu - thảo dược quý với nhiều công dụng chữa bệnh Những bài thuốc chữa bệnh từ lá mơ lông Đông y: Những bài thuốc dân gian hỗ trợ điều trị bệnh từ cây đuôi chuột |
 |
| Cây lá móng tay |
Cây lá móng tay còn có tên gọi khác như: Cây henna, Cây lá móng, Móng tay nhuộm, Tán mạt hoa, Lựu mọi, Chỉ giáp hoa, Cây móng tay.
Tên khoa học: Lawsonia inermis, thuộc họ Tử vi (danh pháp khoa học: Lythraceae)
Đặc điểm nhận dạng:
Lá móng tay là loài thực vật thân nhỏ, chiều cao chừng 3 - 4m. Thân có gai có đầu cành nhưng không nhọn và vỏ nhẵn. Lá mọc đối xứng, phiến hình trứng, đơn, 2 đầu dẹp, cuống ngắn, phiến rộng 1 - 1.5cm và dài 2 - 3cm. Hoa mọc ở đầu cành, hình thùy, dạng chùm, ban đầu có màu trắng nhưng khi già chuyển sang màu đỏ và vàng sậm, hoa có mùi thơm hăng hắc.
Quả nang hình cầu, kích thước to bằng hạt tiêu, có 4 cạnh dọc và bên trong có 4 ngăn. Quả chứa nhiều hạt nhỏ, vỏ dai và dày.
Cây lá móng tay được trồng bằng hạt, cây ưa sống ở vùng đất màu, khí hậu ẩm và nóng.
Bộ phận dùng: Lá của cây móng tay được sử dụng để làm thuốc. Ngoài ra thân, hoa và rễ của cây cũng được dùng nhưng ít phổ biến hơn.
Phân bố: Lá móng tay có nguồn gốc từ Ai Cập, sau đó được di thực và trồng nhiều ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới và á nhiệt đới. Ở nước ta, cây được trồng và mọc hoang ở nhiều nơi.
Thu hoạch, sơ chế: Có thể thu hái lá ở cây từ 2 - 3 năm tuổi. Khi hái, nên cắt cả cành sau đó đem phơi khô ngoài nắng hoặc phơi trong bóng râm rồi bảo quản dùng dần.
Mỗi năm thu hoạch 2 lần nhưng khi cắt cần để lại gốc cao khoảng 50cm để cây phát triển tiếp. Nếu thu hái đúng cách, có thể thu hoạch liên tục trong 10 - 30 năm.
Nên bảo quản lá móng tay ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm và nhiệt độ cao.
 |
| Cây lá móng tay khi sơ chế khô |
Thành phần hóa học
Cây lá móng tay chứa thành phần hóa học khá đa dạng, bao gồm:
Hoa chứa 0.02% tinh dầu có mùi thơm nên được sử dụng trong sản xuất mỹ phẩm và nước hoa.
Lá chứa Lawson, 6% chất béo, 7 – 8% tannin, 1.2% tinh dầu, 2 – 3% chất nhựa,…
Công dụng dược lý
Tác dụng của lá móng tay theo Đông Y:
Công dụng: Cầm máu, kháng nấm và thu liễm.
Chủ trị: Vết thương chảy máu, nấm da, lở ngứa,…
Theo nghiên cứu dược lý hiện đại:
Lá móng tay có tác dụng kháng sinh rất mạnh, tác dụng đã được ghi nhận đối với trực trùng coli, Sonnei, Shiga, Flexneri, Coli Bethesda, Typhi, Suibtilis,…
Nhân dân thường dùng lá móng tay hòa với dung dịch kiềm để tạo ra chất có màu, được sử dụng để nhuộm tóc hoặc nhuộm móng tay, móng chân.
Ở Ấn Độ, người ta dùng dịch ép từ hoa của cây móng tay để vẽ henna (vẽ hoa văn lên tay chân).
Một số bài thuốc trị bệnh cây lá móng tay:
Hỗ trợ điều trị chứng bế kinh (mất kinh nguyệt)
Chuẩn bị: Nghệ đen 30g, ích mẫu 40g và lá móng tay 50g.
Thực hiện: Rửa sạch dược liệu, cho vào ấm 500ml nước sắc còn 200ml. Chia nước sắc thành 3 lần uống trong ngày, nên áp dụng bài thuốc trước kỳ kinh 15 ngày.
Giảm ghẻ lở, hắc lào
Chuẩn bị: Lá ổi 100g, lá sả 100g và lá móng tay 200g.
Thực hiện: Rửa sạch và nấu với 3 lít nước. Dùng nước sắc hòa thêm nước lạnh và tắm liên tục trong vòng 14 ngày. Đồng thời dùng lá móng tay rửa sạch, để ráo nước rồi giã với ½ thìa muối tinh, trộn với 3 thìa giấm nuôi rồi chắt lấy nước uống. Dùng bã đắp vào vùng da ngứa ngáy, thực hiện 2 lần/ ngày trong liên tục 10 ngày.
Chữa chứng sưng đau tỳ vị, hạ sườn và vùng hông
Chuẩn bị: Cây lá móng tay tươi 20g, rau má tươi 20g và cỏ mực 15g.
Thực hiện: Rửa sạch lá móng tay, cắt thành khúc dài 3cm, sau đó cho tất cả dược liệu sao khử thổ và sắc với 1 lít nước đến khi còn 300ml. Uống 3 lần/ ngày trong liên tục 4 tuần.
Chữa chấn thương, té ngã và đau nhức cột sống
Chuẩn bị: Cam thảo 10g, cốt toái bổ 50g (cạo sạch lông, cắt mỏng và phơi trong 3 nắng), toàn cây lá móng tay 150g (sao khử thổ vàng), ngũ gia bì và cẩu tích mỗi vị 15g.
Thực hiện: Đem sắc với 1 lít nước còn lại 300ml, chia thành 4 lần uống (sáng – trưa – chiều – tối). Áp dụng bài thuốc liên tục trong vòng 30 ngày.
Hỗ trợ điều trị hói đầu và kích thích tóc mọc
Chuẩn bị: Lá móng tay tươi.
Thực hiện: Đem rửa sạch, phơi trong râm cho đến khi khô hoàn toàn rồi đem tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 60g bột hòa với 250g dầu mù tạt, đun cho nóng rồi dùng lọc qua vải thưa và bảo quản trong lọ kín. Mỗi ngày dùng 1 ít thoa lên vùng da đầu bị hói, sử dụng liên tục cho đến khi đạt được kết quả như mong muốn.
Lưu ý khi sử dụng:
Cần phân biệt với bông móng tay (Impatiens balsamina L) thuộc họ Bóng nước.
Cây lá móng tay chứa chất màu có thể dính vào quần áo và tay chân khi dùng. Tuy nhiên khi rửa lại nhiều lần thì màu sẽ bay đi đáng kể.
Không dùng dược liệu cho trẻ nhỏ, người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người có chứng ứ huyết.
* Những thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo, để đảm bảo hiệu quả và tránh được các tác dụng phụ, bạn nên nhờ sự tư vấn của bác sĩ trước khi sử dụng.
