 |
Cây chòi mòi thường mọc hoang ở ven rừng và trong rừng thưa. Có thể thu hái các bộ phận của cây này quanh năm. Cây còn có các tên khác như Chòi mồi, Châm mòi, Chu mòi hay Cây cơm nguội, thuộc họ Diệp Hạ Châu (có tên khoa học Phyllanthaceae).
Cây chòi mòi là cây thân gỗ nhỏ cao từ 3-8m, nhánh cong queo và có lông thưa, sau nhẵn, có màu xanh nhạt. Lá cây có hình dạng bầu dục, hình thoi hẹp hay bầu dục tròn, cũng có nhiều lá hình tim và mặt dưới đầy lông như nhung.
Hoa mọc thành cụm có dạng hình chùy gồm 3-8 bông ở phần ngọn hay ở nách thường xen kẽ với lá, mọc tập trung ở ngọn cây.
Quả của cây chòi mòi mọc thành từng chùm dài khá giống với quả cà phê, khi chín thì có màu đỏ và đen, khi còn xanh sẽ có màu xanh non hơi hơi ngả vàng. Chòi mòi thường ra hoa khoảng từ tháng tư cho đến tháng sáu.
 |
Cây chòi mòi dùng được gì
Các bộ phận của cây đều rất dễ tạo hình, nên có không ít người đã chọn cây chòi mòi làm cây cảnh, bonsai. Loài cây chòi mòi bonsai phổ biến ở Việt Nam đó là cây châm mòi bụi.
Lá chòi mòi non sẽ có vị hơi chát và chua nhẹ nên thường được dùng để làm rau ăn sống, hoặc có thể luộc, xào chung cùng với các loại rau tập tàng khác. Tuy nhiên cây này hiện nay không còn được nhiều như trước nên cũng ít ai để ý tới loại rau này.
Quả chòi mòi non cũng có vị hơi chua nhẹ nên thường được dùng làm rau ghém nhằm làm tăng khẩu vị cho món rau rừng. Nguyên chùm quả kể cả là cuống và quả thì cũng đều ăn được hết. Đây là một loại rau chua hết sức hấp dẫn. Quả già thì có thể sử dụng làm nguyên liệu lấy chất chua để nấu canh.
Rau chòi mòi cũng là một loại rau rất được ưa chuộng trong các món đặc sản ăn kèm với rau rừng.
Quả khi đã chín thường có hạt cứng, phần vỏ quả đều chuyển thành màu đen, phần thịt của quả khá mọng nước và có màu tím. Quả có vị chua ngọt nên được dùng để ăn chơi, rất được trẻ em và người lớn ưa chuộng.
 |
Cây chòi mòi dùng để làm thuốc
Theo Đông y các bộ phận của cây có tình vị và những công dụng như sau:
Lá dùng đắp chữa đau đầu: dùng lá cây tươi giã nhuyễn ra đắp vào thóp thở trẻ sơ sinh hay vào đầu của trẻ em bị cảm cúm.
Cành non dùng điều kinh: dùng cành non cây với rễ Ðu đủ, mỗi thứ một nắm khoảng (50g) cho thêm vào 2-3 bát nước, đun sôi từ 1-2 giờ lấy nước uống trong ngày.
Vỏ cây chữa ỉa chảy: dùng vỏ cây và cây Van núi, gáo tròn mỗi thứ đều nhau độ tầm một nắm, cho 600ml nước sôi hãm lấy nước rồi chia ra uống 2-3 lần trong ngày.
Vỏ chòi mòi làm thuốc bổ cho phụ nữ vừa mới sinh: dùng vỏ châm mòi và Dứa thơm (lấy 7 miếng vỏ Chòi mòi từ 5-6cm, rộng khoảng 2 đốt lóng tay và lượng vỏ Dứa thơm tương đương) cho vào nồi, rồi đổ 3 bát nước sắc còn 1/3. Dùng uống lấy lại sức và giữ da dẻ sau khi sinh.
 |
Lưu ý
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, nhất là đối với những người có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc khác. Nên theo dõi khi sử dụng các bài thuốc trên và dừng lại khi thấy có bất kỳ biểu hiện bất thường nào liên quan đến sức khỏe.
