Rau dừa nước còn có tên thủy long, là loại cây mọc bò ở ao hồ đầm lầy, có nơi người ta dùng ngọn và lá rau ăn sống cho mát. Cây dừa nước mọc rất nhiều ở bờ kênh, bờ mương, những nơi có nhiều nước. Cây phân bố chủ yếu ở các tỉnh đồng bằng, nhất là ở vùng đồng bằng sông Hồng. Khu vực miền Nam cây mọc rất nhiều ở vùng đồng bằng sông Cửu Long.
Theo y học cổ truyền rau dừa có vị ngọt nhạt, tính hàn; có tác dụng thanh nhiệt giải độc lợi tiểu, nhuận trường, tiêu thũng. Thường dùng trị phù thũng, tiểu đục, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu ra máu, sỏi mật, sỏi tiết niệu, ho khan, nóng sốt, lên ban sởi, lở ngứa, mụn nhọt, áp xe… dùng dưới dạng cây tươi hoặc phơi khô.
Trong dân gian còn dùng rau dừa để chữa tăng huyết áp, kèm chân phù tiểu ít, mụn nhọt bằng cách sắc uống, chữa áp xe, viêm tuyến vú, tuyến mang tai, bệnh zona, chàm, rắn cắn bằng cách cây tươi rửa sạch giã nhuyễn vắt nước uống trong, bã đắp ngoài.
Công dụng quan trọng nhất của dừa nước là chữa các bệnh về thận: tiểu đục, tiểu buốt dắt, viêm cầu thận, viêm bể thận, sỏi đường tiết niệu, sỏi mật... Những người suy thận biểu hiện tiểu đục, tiểu ra dưỡng chấp, uống nước sắc rau dừa nước từ 5 - 7 ngày bệnh đỡ, nước tiểu trong trở lại. Ngoài ra, uống nước rau dừa nước còn giúp ổn định huyết áp.
Rau dừa có thể dùng tươi hoặc phơi khô dưới dạng thuốc sắc.
Một số bài thuốc từ cây rau dừa
Chữa tiểu buốt rắt, tiểu ra máu (chứng trọc lâm): rau dừa tươi 200g sắc nước uống ngày vài lần
Chữa tiểu ra dưỡng trấp (viêm cầu thận): rau dừa , mã đề mỗi vị 50-100g sắc uống
Chữa phụ nữ có khí hư màu vàng (do tỳ thận thấp nhiệt): rau dừa, rau mã đề, mỗi thứ 100g, lá trinh nữ hoàng cung 2 lá sắc uống ngày 3 lần, một đợt 5-7 ngày
Chữa ho khan (do phế nhiệt): rau dừa 100g, rau má tươi 100g, gừng 3 lát sắc uống
Chữa bệnh trẻ em đầu sài lở: cây tươi giã, vắt nước cốt trộn với dầu mè đắp ngoài
Chữa sỏi tiết niệu: Rau dừa, rau ngò om (rau ngổ), mỗi thứ 100g sắc nước uống ngày 3 lần, uống nhiều ngày
Chữa sốt lên ban sởi: Rau dừa nước, rau kinh giới, rau ngò rí (rau mùi) tươi mỗi vị 40-60g sắc, gừng tươi 3 lát sắc uống ngày vài lần
Vết thương phần mềm, lâu không liền miệng: Rau dừa nước (dùng ngọn non) 40g, lá vông (dùng lá non) 40g. Hai thứ giã nhỏ, đắp vào vết thương băng lại
Đái dắt, đái buốt, nước tiểu đỏ: Rau dừa nước, rau mã đề, cỏ mực, lá đinh lăng mỗi thứ 50g, nấu nước uống trong ngày. Tác dụng: chống viêm thanh nhiệt, lợi tiểu. Chỉ dùng vài lần là có hiệu quả
Đau vùng hố thận, mi mắt sụp, chân tay phù, tiểu ít: Rau dừa nước (khô) 20g, hương nhu trắng 16g, xa tiền 12g, bạch truật 12g, ngải diệp 16g, sinh khương 6g, quế 8g, kiện 10g, trần bì 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần, uống 3 lần
Da vàng tiểu vàng, đau nhức hạ sườn phải, tiêu hóa chậm, phân thường táo, do can uất khí trệ: Rau dừa nước (tươi) 30g, đan bì 10g, chi tử 10g, củ đợi 10g, nhân trần 10g, hạ liên châu 10g, đương quy 12g, nam hoàng bá 12g, uất kim 10g, xuyên khung 12g, ích mẫu 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần
Ngứa ngoài da, do thời tiết oi nóng: Rau dừa nước (tươi) 30g, cỏ mực (tươi) 24g, nam hoàng bá 12g, kinh giới 12g, huyền sâm 10g, ngân hoa 10g, liên kiều 10g, sài hồ 12g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. Trường hợp này cần kiêng: thịt chó, mắm tôm, tôm, cua, ốc, cá mè, vì các thứ này dễ gây dị ứng
Nước tiểu đục như nước vo gạo, do thận hư, chức năng của thận bị rối loạn: Rau dừa nước tươi 80 -100g nấu nước uống trong ngày, dùng liên tục 10 - 15 ngày. Hoặc rau dừa nước (khô) 20g, hoài sơn 12g, sơn thù 10g, đan bì 10g, trạch tả 12g, thục địa 12g, bạch linh 10g, khởi tử 12g, khiếm thực 12g, đỗ trọng 10g, biển đậu 12g, rau má 20g, đinh lăng 16g, cam thảo đất 16g, trần bì 10g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần
Điều trị sỏi tiết niệu: Rau dừa nước (khô) 20g, kim tiền thảo 16g, ích mẫu 16g, ké đầu ngựa 12g, đinh lăng 16g, mã đề thảo 16g, trinh nữ 16g, cối xay 16g, lá tre 16g. Ngày 1 thang, sắc 3 lần uống 3 lần. 7 - 10 ngày là 1 liệu trình
Chữa tiểu buốt rắt, tiểu ra máu (chứng trọc lâm): rau dừa tươi 200g sắc nước uống ngày vài lần
Chữa tiểu ra dưỡng chấp (viêm cầu thận): rau dừa, mã đề mỗi vị 50-100g sắc uống
Chữa phụ nữ có khí hư màu vàng (do tỳ thận thấp nhiệt): rau dừa, rau mã đề, mỗi thứ 100g, lá trinh nữ hoàng cung 2 lá sắc uống ngày 3 lần, một đợt 5-7 ngày
Chữa ho khan (do phế nhiệt): rau dừa 100g, rau má tươi 100g, gừng 3 lát sắc uống
Chữa sỏi tiết niệu: Rau dừa, rau ngò om (rau ngổ), mỗi thứ 100g sắc nước uống ngày 3 lần, uống nhiều ngày
Chữa sốt lên ban sởi: Rau dừa, rau kinh giới, rau ngò rí (rau mùi) tươi mỗi vị 40-60g sắc, gừng tươi 3 lát sắc uống ngày vài lần
Lưu ý
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng, sử dụng bất kỳ bài thuốc nào, nhất là đối với những người có bệnh nền hoặc đang dùng thuốc khác. Nên theo dõi khi sử dụng các phương pháp trên và dừng lại khi thấy có bất kỳ biểu hiện bất thường nào liên quan đến sức khỏe.