Nằm ở phía Nam thành phố Naples, vùng Cilento (Italy) không chỉ nổi tiếng với thiên nhiên tươi đẹp và những ngôi làng cổ yên bình, mà còn khiến giới khoa học kinh ngạc bởi con số ấn tượng: khoảng 300 người trên 100 tuổi vẫn khỏe mạnh, ít mắc bệnh tim mạch hay rối loạn thần kinh.
 |
| Nằm ở phía Nam thành phố Naples, vùng Cilento (Italy) không chỉ nổi tiếng với thiên nhiên tươi đẹp và những ngôi làng cổ yên bình. |
Hơn 10 năm qua, giáo sư Salvatore Di Somma — người sáng lập tổ chức Great Health Science, cùng các nhà nghiên cứu từ Italy và Mỹ đã miệt mài tìm kiếm bí quyết sống thọ của người dân nơi đây. Những phát hiện quan trọng được công bố mang đến bài học quý giá, có thể áp dụng ở bất kỳ đâu.
Xem dầu ô liu như một loại thuốc
Với Nicolina (101 tuổi) sống ở địa phương, dầu ô liu tự làm không chỉ là thực phẩm mà còn là phương thuốc đa năng chữa cảm, táo bón và góp mặt trong mọi bữa ăn. Từ những năm 1950, nhà sinh lý học Ancel Keys đã phát hiện mối liên hệ giữa chế độ ăn Địa Trung Hải — nhiều dầu ô liu, cá, rau xanh — với nguy cơ tim mạch thấp.
Nghiên cứu của Đại học Harvard (2022) cũng chỉ ra rằng tiêu thụ hơn nửa thìa dầu ô liu mỗi ngày thay thế cho bơ, mayonnaise giúp giảm cholesterol xấu và sống lâu hơn nhờ đặc tính chống viêm.
So sánh với người Thụy Điển — vốn ăn nhiều thịt, bơ — người Cilento có tỷ lệ tim mạch, ung thư thấp hơn và mức LDL “xấu” cũng thấp hơn.
Thành phần máu đặc biệt
Nghiên cứu trên hơn 80 cư dân Cilento ghi nhận họ có lượng adrenomedullin thấp — hormone giãn mạch máu — ngang với thanh niên 20–30 tuổi.
Ở mức thấp, hormone này giúp tuần hoàn máu tối ưu, giảm nguy cơ nhồi máu cơ tim, tai biến, đột quỵ… Nguyên nhân vì sao họ có chỉ số này vẫn chưa rõ, nhưng đây là một trong những dấu hiệu sinh học đặc biệt của nhóm sống thọ.
Chế độ ăn Địa Trung Hải
Người Cilento ăn uống giản dị: nhiều cá, thịt gà, thỏ nuôi tại nhà, rau quả tự trồng, cây hương thảo — được cho là tốt cho trí nhớ. Đặc biệt, họ gần như không ăn thịt bò, thịt đỏ mà thay bằng cá cơm giàu omega-3 tốt cho tim mạch.
Các bữa ăn điển hình của họ gồm mì ống, đậu gà, cà chua, húng quế, cá mòi, ô liu, cà rốt…
Một nghiên cứu trên New England Journal of Medicine (2012) với 7.000 người Tây Ban Nha cũng chứng minh: ăn nhiều dầu ô liu, quả óc chó, hạnh nhân giúp giảm đáng kể nguy cơ đột quỵ và tim mạch.
Nấu ăn, ca hát, cầu nguyện để giữ tinh thần minh mẫn
Nicolina vẫn nướng bánh quy cho khách, Ida (98 tuổi) tự làm mì tươi, hát hằng ngày.
Người Cilento ít cô đơn, chỉ số trí tuệ cảm xúc cao, sống có mục đích và niềm tin tôn giáo mạnh mẽ — những yếu tố giúp giảm trầm cảm, sa sút trí tuệ, theo nghiên cứu so sánh với người Mỹ tại San Diego.
Lạc quan và kiên cường
Dù trải qua chiến tranh, dịch bệnh, mất mát… người Cilento vẫn giữ tinh thần tích cực và tin rằng tương lai còn nhiều điều tốt đẹp. Họ coi tuổi già là khoảng thời gian để tiếp tục làm việc hiệu quả — từ làm vườn, nấu ăn, dọn dẹp — chứ không buông xuôi.
Không viện dưỡng lão
Ở Cilento, người già sống cùng con cháu hoặc độc lập nhưng luôn được thăm hỏi, hỗ trợ.
Những ngôi nhà truyền qua nhiều thế hệ giúp gắn bó gia đình và cộng đồng, tạo mạng lưới xã hội vững chắc, tránh cảm giác cô đơn — yếu tố nguy hiểm cho sức khỏe tinh thần và thể chất.
Làm vườn, đi bộ mỗi ngày
Địa hình đồi núi khiến người dân vận động tự nhiên qua đi bộ, làm vườn. Trẻ học trồng rau từ nhỏ và duy trì đến già.
GeroScience (2023) chỉ ra đi bộ thường xuyên cải thiện sức khỏe tim mạch, giảm huyết áp; nghiên cứu (2024) cho thấy làm vườn giúp tăng cường thể lực, ăn uống lành mạnh hơn.
Ít vật chất, nhiều hạnh phúc
 |
| Cuộc sống ở đây đơn giản, không phụ thuộc vào xe hơi, điện thoại đắt tiền, hàng hiệu. Họ có ít tiền nhưng chất lượng sống cao, nhờ nghị lực vượt khó và thái độ sống tích cực. |
Cuộc sống ở đây đơn giản, không phụ thuộc vào xe hơi, điện thoại đắt tiền, hàng hiệu. Họ có ít tiền nhưng chất lượng sống cao, nhờ nghị lực vượt khó và thái độ sống tích cực.
Bài học từ Cilento
Những yếu tố sinh học như di truyền vẫn cần nghiên cứu sâu hơn, nhưng từ quan sát lối sống của người Cilento, chúng ta có thể rút ra những bài học thiết thực:
Ăn uống đơn giản, nhiều rau quả, cá, dầu ô liu
Vận động mỗi ngày qua đi bộ, làm vườn
Giữ tinh thần lạc quan, kiên cường, gắn bó gia đình
Tránh cô đơn, duy trì niềm tin tôn giáo hoặc mục đích sống
Hạn chế thịt đỏ, đường, đồ chế biến sẵn
Dù tuổi thọ phi thường của người Cilento có thể chịu ảnh hưởng từ di truyền, những thay đổi nhỏ trong chế độ ăn, tinh thần và các mối quan hệ xã hội vẫn giúp chúng ta khỏe mạnh, hạnh phúc hơn ở mọi độ tuổi.
Hãy bắt đầu từ hôm nay: ăn đơn giản, vận động nhiều hơn, yêu thương và gắn bó với những người xung quanh — một công thức sống thọ vừa dễ thực hiện vừa đầy ý nghĩa.
 Tác hại tiềm ẩn của bơi lội |
 Điều gì xảy ra khi uống nhiều trà sữa? |
 Vì sao trẻ thích mút tay và khi nào cần can thiệp? |
