| Thị trường mùng 2 Tết Ất Tỵ: Rau xanh, thực phẩm tươi sống đắt khách Rau xanh: Ăn bao nhiêu và ăn thế nào cho đúng? Rau xanh tăng giá phi mã: Người nội trợ đau đầu, tiểu thương chật vật |
 |
| Giá rau xanh tăng từng ngày tại các chợ truyền thống, chợ tạm bán lẻ. |
Câu chuyện rau xanh tăng giá chót vót những ngày gần đây đã trở thành chủ đề bàn tán sôi nổi từ mạng xã hội cho đến các chợ dân sinh và siêu thị. Ghi nhận thực tế cho thấy, hầu hết các loại rau xanh đều tăng giá phi mã, có loại cao gấp 2-3 lần so với thời điểm trước đó. Tại Hà Nội, giá rau tại các chợ như Nguyễn Công Trứ khiến nhiều người tiêu dùng choáng váng. Cụ thể, rau muống đã tăng lên 30.000 đồng/mớ, cải xanh 18.000 đồng/mớ, rau dền và mồng tơi chạm mốc 20.000 đồng/mớ. Các loại củ quả cũng không đứng ngoài đà tăng khi cải ngọt, bí đao, bầu đều có giá 50.000 đồng/kg, hành lá 65.000 đồng/kg và đặc biệt là cà chua lên tới 70.000 đồng/kg. Nhiều tiểu thương chia sẻ rằng do mưa hỏng hết rau, việc nhập hàng khó khăn nên giá cả bấp bênh, người dân cũng vì thế mà mua ít hơn, thậm chí chỉ dám mua nửa bó để ăn qua ngày.
Không chỉ riêng miền Bắc, thị trường phía Nam cũng chịu ảnh hưởng nặng nề. Tại TP.HCM, các chợ truyền thống như Bà Chiểu, Tân Định ghi nhận mức giá tăng chóng mặt. Bà Trần Thị Thùy Thủy, tiểu thương chợ Bà Chiểu cho biết rau gia vị tăng mạnh nhất, hành lá có lúc lên đến 90.000 đồng/kg. Rau muống cũng đạt mức cao chưa từng có từ 70.000 - 90.000 đồng/kg. Các loại rau phổ biến khác như cải ngọt, cải thìa, xà lách đều tăng từ mức 15.000 - 20.000 đồng/kg lên 40.000 đồng/kg. Nhiều tiểu thương rơi vào cảnh "dở khóc dở cười" khi nhập 5 bó thì hư mất 2, vừa bán vừa lo, thậm chí không dám tặng thêm hành ngò cho khách như trước vì giá quá đắt đỏ.
Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này xuất phát từ sự đứt gãy chuỗi cung ứng nghiêm trọng do thiên tai. Bão số 11 và mưa lũ kéo dài tại miền Bắc, miền Trung cùng mùa nước nổi ở miền Tây đã tàn phá hàng loạt vùng trồng rau. Ngay cả "thủ phủ" rau Lâm Đồng cũng điêu đứng. Ông Nguyễn Văn Thành, nông dân tại Đà Lạt cho biết năng suất rau ăn lá giảm từ 4,5 tấn/ha xuống chỉ còn 2 tấn/ha. Dù giá bán tại vườn tăng cao (cà chua 35.000 - 40.000 đồng/kg, hành lá 50.000 đồng/kg) nhưng nông dân không vui vì không có hàng để bán. Ông Bùi Trung Kiên, Giám đốc Công ty Xuân Thái Thịnh xác nhận năng suất có thể giảm đến 80% do mưa ngập và nhiệt độ xuống thấp, ảnh hưởng cả sản xuất công nghệ cao. Ông Nguyễn Hồng Phong, Giám đốc Công ty nông sản Phong Thúy chia sẻ đơn vị bị hụt nguồn cung nặng, buộc phải cắt giảm mạnh lượng bán ra cho các đối tác lớn tại TP.HCM và Đông Nam Bộ, thậm chí chịu lỗ để giữ giá ổn định theo hợp đồng với siêu thị.
Trước áp lực "bão giá", thói quen tiêu dùng của người dân đã thay đổi rõ rệt. Chị Ngọc Anh (Tây Mỗ, Hà Nội) chia sẻ đã phải hủy món đậu phụ nhồi thịt sốt cà chua vì giá cà chua quá đắt, chuyển sang món rán đơn giản. Nhiều bà nội trợ như chị Vũ Hải Hạnh (Thụy Khuê) hay chị Ngọc Diệp (Hai Bà Trưng) phải tính toán chi li từng bữa ăn, yêu cầu gia đình không bỏ thừa dù chỉ một cọng rau. Một xu hướng khác là người dân chuyển từ chợ truyền thống sang siêu thị để tìm kiếm sự ổn định về giá cả và chất lượng, như trường hợp của chị Vũ Thị Hải (Hoàng Mai) và anh Hà Khắc Hưng (Đại Mỗ), chấp nhận mua theo combo để tiết kiệm chi phí.
Lời khuyên chuyên gia về dinh dưỡng và tiêu dùng thông thái
 |
| Trái cây dù tốt cũng không thể thay thế được rau xanh. |
Trước thực tế giá rau xanh đắt đỏ, nhiều người tiêu dùng đã nảy sinh tâm lý so sánh, cho rằng ăn rau còn đắt hơn ăn thịt. Từ đó, xuất hiện trào lưu tạm thời bỏ rau xanh, chuyển sang ăn thịt hoặc thay thế hoàn toàn bằng các loại củ quả, trái cây để tiết kiệm chi tiêu. Tuy nhiên, dưới góc độ chuyên môn, các chuyên gia dinh dưỡng cảnh báo đây chỉ là giải pháp tình thế và có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe nếu kéo dài.
PGS.TS.BS Nguyễn Thị Lâm, nguyên Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia khẳng định, mỗi loại rau đều có vai trò dinh dưỡng riêng biệt, đặc biệt là trong việc cung cấp vitamin và khoáng chất. Do đó, người dân không nên loại bỏ rau xanh để thay thế hoàn toàn bằng thịt hay các loại củ quả khác, kể cả trái cây. Bản chất dinh dưỡng của rau lá và củ quả là khác nhau, rất khó để so sánh loại nào tốt hơn. Theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), việc duy trì tối thiểu 400gram rau xanh và hoa quả mỗi ngày là cần thiết để bảo vệ sức khỏe, tăng cường sức đề kháng, nhất là trong thời điểm giao mùa. Việc cắt giảm hoàn toàn rau xanh sẽ dẫn đến thiếu hụt chất xơ, vitamin, gây hại cho hệ tiêu hóa và miễn dịch.
Đồng quan điểm, PGS.TS.BS Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia phân tích sâu hơn về vai trò không thể thay thế của rau xanh. Về mặt dinh dưỡng, rau xanh là nguồn cung cấp chính chất xơ giúp tiêu hóa khỏe mạnh, ngăn ngừa táo bón. Đáng chú ý, chất xơ trong rau có cấu trúc mịn màng và hàm lượng cao hơn trong hoa quả, đóng vai trò quan trọng giúp cơ thể hấp thụ dinh dưỡng từ các nhóm đạm, đường và chất béo. Bên cạnh đó, rau xanh cung cấp vitamin C, A, K, các khoáng chất như kali, folate và chất chống oxy hóa giúp bảo vệ tế bào khỏi gốc tự do, phòng chống các bệnh mãn tính như ung thư, tim mạch. Đặc biệt, các loại rau gia vị còn chứa lượng tinh dầu và kháng sinh thực vật cao, có tác dụng hỗ trợ chữa bệnh.
Vậy giải pháp nào cho người tiêu dùng trong bối cảnh giá cả leo thang hiện nay? Bác sĩ Hưng khuyến nghị mỗi người hãy trở thành "nhà tiêu dùng thông thái". Thay vì loại bỏ rau khỏi thực đơn, các bà nội trợ nên điều chỉnh linh hoạt. Nếu rau lá đắt, có thể giảm bớt số lượng các loại rau cao cấp, thay vào đó kết hợp nhiều loại rau củ quả khác có giá thành thấp hơn và ổn định hơn như bí đỏ, cà rốt, su su, đu đủ. Về cách chế biến, thay vì luộc hoặc xào tốn nhiều rau, mọi người có thể chuyển sang nấu canh hoặc xào kết hợp với thực phẩm khác để vẫn đảm bảo lượng rau xanh nạp vào cơ thể mà tiết kiệm chi phí.
Ngoài ra, để đảm bảo sự cân bằng, trong ngày nên bổ sung thêm 3-4 loại trái cây. Sự kết hợp xen kẽ giữa rau xanh, củ quả và trái cây sẽ giúp bữa ăn đa dạng, đủ chất theo khuyến cáo 400 - 500gram/ngày cho người trưởng thành. Một lưu ý quan trọng khác là người tiêu dùng nên ưu tiên lựa chọn rau củ đúng mùa. Điều này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và giá trị dinh dưỡng cao nhất.
Về phía thị trường, các tiểu thương và chuyên gia dự báo cần khoảng 20 ngày đến 1,5 - 2 tháng để nguồn cung hồi phục và giá rau bình ổn trở lại khi thời tiết thuận lợi hơn. Trong thời gian chờ đợi, việc nắm bắt thông tin thị trường, chi tiêu hợp lý và áp dụng các kiến thức dinh dưỡng khoa học là "chìa khóa" giúp người tiêu dùng vượt qua cơn bão giá mà vẫn bảo vệ được sức khỏe cho cả gia đình. Các chuyên gia cũng khuyến nghị các địa phương cần tăng cường liên kết vùng trồng, đầu tư hệ thống bảo quản sau thu hoạch để chủ động nguồn cung, hạn chế tình trạng khan hàng, sốt giá trong tương lai.
