Bức tranh y tế và thách thức từ "cửa tử" sinh non
Theo số liệu từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF), sinh non hiện là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở trẻ sơ sinh trên toàn cầu. Mỗi năm, thế giới ghi nhận hơn 13 triệu trẻ sinh non, tương đương cứ 10 trẻ chào đời thì có 1 trẻ thiếu tháng. Khoảng 1 triệu trẻ trong số đó không qua khỏi, và những trẻ sống sót thường phải đối mặt với các di chứng nặng nề về thị lực, thính lực, vận động hoặc chậm phát triển trí tuệ.
Tại Việt Nam, dù tỷ suất tử vong trẻ sơ sinh đã giảm mạnh xuống còn 9,6‰ (so với 12‰ năm 2015), nhưng tỷ lệ tử vong do sinh non và nhẹ cân vẫn chiếm khoảng 25%. Đây là con số đáng báo động, đặt ra bài toán lớn cho ngành Y tế về việc nâng cao chất lượng dân số ngay từ giai đoạn đầu đời.
Trước tình hình đó, Bộ Y tế đã chính thức phát động “Tháng cao điểm hành động vì trẻ sinh non”, diễn ra từ ngày 01/11 đến 30/11/2025 trên phạm vi toàn quốc. Điểm nhấn của chiến dịch là Lễ hưởng ứng “Ngày Thế giới vì trẻ sinh non” (14/11) với chủ đề "Khởi đầu vững chắc, tương lai tươi sáng cho trẻ sinh non".
 |
| Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại lễ mít tinh. |
Phát biểu chỉ đạo, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh, mục tiêu của Việt Nam trong kỷ nguyên mới là đảm bảo tất cả trẻ em sinh ra đều có cơ hội sống khỏe mạnh để trở thành nguồn nhân lực chất lượng cao.
"Chúng ta phải bảo đảm mọi trẻ sinh non đều được chăm sóc sức khỏe tốt nhất. Mỗi nụ cười trên gương mặt trẻ, mỗi giọt nước mắt xúc động của cha mẹ chính là nguồn động viên to lớn để đội ngũ cán bộ y tế tiếp tục nỗ lực," Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức khẳng định.
Bộ Y tế xác định việc giảm tỷ lệ sinh non không chỉ là nhiệm vụ riêng của ngành Y mà đòi hỏi sự phối hợp liên ngành:
Chính quyền địa phương: Triển khai dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu.
Các bộ, ngành: Đảm bảo điều kiện chăm sóc sức khỏe, chế độ cho phụ nữ mang thai.
Cộng đồng: Nâng cao nhận thức về khám thai định kỳ, dinh dưỡng hợp lý và tránh các yếu tố nguy cơ (làm việc quá sức, căng thẳng, sinh con quá sớm hoặc quá muộn).
Kỳ tích y khoa và nỗ lực giành lại sự sống
Bên cạnh các chính sách vĩ mô, năng lực điều trị sơ sinh của Việt Nam đã có những bước tiến tiệm cận thế giới. Các bác sĩ Việt Nam đã cứu sống và nuôi dưỡng thành công nhiều trẻ sinh non, nhẹ cân, thậm chí có những trẻ cân nặng dưới 500 gram.
 |
| Trẻ sinh non thường có nguy cơ mắc một số bệnh tật như: bệnh tim, suy hô hấp sau sinh, hạ đường huyết,.. |
Minh chứng sống động nhất cho nghị lực phi thường và tài năng của y bác sĩ là câu chuyện của bé Hồ Minh Đạt và mẹ là chị Hồ Thị Mai. Chào đời ở tuần thai thứ 28 với cân nặng vỏn vẹn 1,2kg, bé Đạt phải đối mặt với "cửa tử" khi bị suy hô hấp, nhiễm trùng máu, xuất huyết não và bệnh lý võng mạc.
“Thời điểm đó thật sự rất khó khăn. Nhưng nhờ sự tận tâm của các bác sĩ, con đã vượt qua tất cả,” chị Mai xúc động chia sẻ. Hiện nay, bé Đạt đã hơn 1 tuổi và phát triển hoàn toàn bình thường. Câu chuyện này là nguồn cảm hứng mạnh mẽ, khẳng định rằng sinh non không phải là dấu chấm hết nếu được can thiệp kịp thời.
Không dừng lại ở kỹ thuật hồi sức, ngành sản phụ khoa Việt Nam đang tích cực đón đầu xu hướng công nghệ 4.0. Tại Hội nghị Sản phụ khoa Việt - Pháp 2025 vừa qua, vai trò của Trí tuệ nhân tạo (AI) đã được nhấn mạnh như một giải pháp đột phá.
Theo GS.TS Nguyễn Duy Ánh, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, AI đang trở thành "cánh tay nối dài" cho các thầy thuốc:
Hỗ trợ ra quyết định: AI phân tích dữ liệu lớn (Big Data) từ hàng nghìn ca bệnh trước đó để gợi ý phương án tối ưu.
Sàng lọc sớm: Công nghệ giúp phát hiện sớm các bất thường trong thai kỳ, dự báo nguy cơ sinh non để có biện pháp can thiệp chủ động.
Tiết kiệm nguồn lực: Giảm tải áp lực cho nhân viên y tế, tăng độ chính xác trong chẩn đoán hình ảnh và siêu âm.
Sự kết hợp đồng bộ giữa sự chỉ đạo quyết liệt từ Bộ Y tế, tay nghề chuyên môn cao của đội ngũ y bác sĩ và sự hỗ trợ đắc lực từ công nghệ AI đang mở ra một chương mới trong công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ - trẻ em tại Việt Nam.
 Khẩn cấp phòng ngừa phế cầu khuẩn ở trẻ |
 Chuyên gia cảnh báo những dấu hiệu biến chứng cúm A nguy hiểm ở trẻ |
 Bổ sung 81 thuốc ung thư, tim mạch vào danh mục bảo hiểm y tế |
