Bánh trứng kiến (Pẻng Rày)
 |
Món đặc sản Cao Bằng nức tiếng của người dân tộc Tày – bánh trứng kiến. Loại bánh này được làm từ trứng kiến, bên ngoài là lớp nếp dẻo mịn cùng lá non của cây vả. Nếu bạn ghé thăm Cao Bằng vào khoảng tháng 3 đến tháng 5 âm lịch, sẽ có cơ hội thưởng thức loại bánh độc đáo này.
Để có được nguyên liệu chính làm món ăn này, bà con dân tộc Tày thường vào rừng để tìm trứng kiến. Trứng được chọn là loại có thân nhỏ, đuôi nhọn, thường làm tổ trên cây vầu. Sau khi sơ chế sẽ được phi thơm cùng mỡ heo, chút lá hẹ, rồi rắc lên một lớp bột nếp. Cuối cùng, xếp vào khay hấp.
Khi hấp bánh, mùi thơm của lá vả phảng phất, sẵn sàng hấp dẫn bất cứ ai lần đầu nếm thử món bánh này. Cắn miếng bánh trứng kiến nóng hổi, dẻo quyện của nếp và thơm ngậy mùi trứng kiến sẽ khiến bạn khó lòng mà quên được.
Bánh khảo
 |
Có thể nói, bánh khảo là một trong những đặc sản ở Cao Bằng được nhiều người biết tới và ưa chuộng. Đây là loại bánh được làm nhiều nhất vào dịp lễ tết và được xem là một thứ kẹo ngày tết của người dân tộc Tày.
Cứ mỗi dịp 20 tháng Chạp, các gia đình trong bản sẽ rục rịch làm bánh khảo để đón tết. Loại bánh này có đặc điểm để lâu vẫn có thể giữ được nguyên hương vị thơm ngon, không bị mốc hay thiu. Nó như một thứ lương khô với hương vị ngọt ngào của người Tày.
Nguyên liệu chính làm nên món bánh này là từ gạo nếp được lựa loại ngon, thơm, hạt tròn mẩy. Sau khi trải qua nhiều công đoạn thủ công cho ra mẻ bánh khảo mịn màng, ngọt nhẹ từ đường kính hay đường phèn.
Lạp sườn
 |
Lạp sườn là món ăn truyền thống ở Cao Bằng, được làm từ thịt thăn, thịt vai hoặc thịt mông và phần lòng của lợn vùng cao. Vi vu đến Cao Bằng, bạn có thể thưởng thức lạp sườn ở khắp mọi nơi, từ nhà hàng sang trọng đến bữa cơm gia đình ấm cúng.
Nhờ vào "tuyệt chiêu" tẩm ướp bí truyền, lạp sườn thường có vị chua chua, mằn mặn xen lẫn hương thơm rất ngậy từ gừng, quả và lá mác mật - chiên vàng hoặc nướng trên than hồng rồi ăn kèm với rau sống đều là "cực phẩm". Đây cũng là món ngon Cao Bằng được nhiều du khách chọn mua về làm quà tặng bạn bè, người thân sau những chuyến đi xa.
Rau dạ hiến
 |
Được coi như một biểu tượng tinh hoa của vùng núi phía Bắc, rau dạ hiến (rau bò khai) thường mọc trên những ngọn núi đá, dạng thân dây, bám vào thân cây khác vươn lên hứng ánh sáng mặt trời. Đây là loại rau phát triển một cách tự nhiên, một loại đặc sản Cao Bằng mới có.
Rau có màu xanh tươi mơn mởn, rất sạch và giàu dinh dưỡng. Người dân nơi đây thường hái rau dạ hiến vào dịp tháng 7 âm lịch. Rau được rửa sạch, sơ chế rồi xào cùng thịt bò, lòng lợn (lòng heo), lòng gà… Món ăn có hương thơm đặc trưng của rau rừng, vị lạ, hơi ngai ngái khi lần đầu thử. Thế nhưng càng ăn bạn sẽ nghiện món rau này lúc nào không hay.
Hạt dẻ Trùng Khánh
 |
Hạt dẻ Trùng Khánh thường bị nhiều người lầm tưởng là có nguồn gốc từ Trung Quốc. Tuy nhiên, đây là một loại quả được trồng nhiều ở Trùng Khánh thuộc tỉnh Cao Bằng. Có thể nói, hạt dẻ Trùng Khánh là món quà nổi tiếng với các du khách khi đặt chân tới đây.
Hạt dẻ được trồng nhiều ở các khu vực nhưng duy chỉ có vùng Trùng Khánh là nổi tiếng hơn cả. Hạt dẻ có thể được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau từ luộc, rang, sấy, nấu canh hay hầm với chân giò và thịt gà thì đều thơm ngon.
Miến dong đen
 |
Miến dong đen Cao Bằng nổi tiếng nhất là loại có xuất xứ từ xóm Phia Đen, xã Thành Công, huyện Nguyên Bình. Miến dong đen có thành phần chính là củ dong riềng đỏ, được sản xuất theo phương thức truyền thống, không sử dụng hoá chất và sở hữu vị thơm ngọt tự nhiên. Sợi miến mềm dai, không bị dính, có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon. Miến dong đen rất phù hợp với người ăn kiêng, người cần phục hồi sức khỏe sau bệnh, người bị cao huyết áp, tiểu đường, mỡ trong máu...
Trám nếp đen
 |
Khi tiết trời trở lạnh, người dân Tày – Nùng tại Cao Bằng lại lên rừng hái trám nếp đen về. Là một trong những nét đặc trưng của đặc sản Cao Bằng, đây dường như là loại quả không thể thiếu trong mỗi bữa ăn của người dân sinh sống tại nơi đây.
Những quả trám chín mọng, có màu tím thẫm, không bị sâu, mang hương núi rừng vùng cao. Thường người ta sẽ lấy phần thịt của quả, bỏ hạt, đóng hộp cho khách mua về.
Khi ăn, trám nếp có vị thơm ngọt, bở béo, ăn bùi bùi vui miệng và cực kỳ tốt cho sức khỏe. Do vậy mà nó luôn để lại trong lòng khách du lịch những ấn tượng khó phai khi nếm thử. Nếu bạn đi du lịch đến Cao Bằng vào mùa thu thì nhất quyết phải mua hộp trám nếp đen đã tách hạt sẵn về làm quà biếu nhé!
