Vùng đất Hải Thái, huyện Gio Linh (nay là xã Cồn Tiên, tỉnh Quảng Trị) bạt ngàn rừng cao su xanh, rừng tràm tươi tốt. Con đường nhựa thẳng tắp dẫn vào xã Cồn Tiên băng qua những cánh rừng cao su xanh tốt trải dài làm dịu đi cái nắng lửa Quảng Trị và những cơn gió Lào mùa hè. Để có màu xanh hôm nay, mỗi nhát cuốc khai hoang của người dân trên vùng đất đầy rẫy đạn bom này có thể đổi bằng máu. Vùng đất này từng được nhắc đến với những cái tên đầy ám ảnh như xóm tử thần, xóa góa bụa bởi là điểm nóng nhất về bom mìn sót lại sau chiến tranh.
 |
| Xã Hải Thái (nay là xã Cồn Tiên) bạt ngàn màu xanh của rừng cao su, rừng keo tràm. |
Ông Phan Tấn Hoàng ở thôn 2, xã Hải Thái, huyện Gio Linh (nay là xã Cồn Tiên) từng có hàng chục năm làm nghề tìm kiếm, thu mua phế liệu. Nay đã “giải nghệ” nhưng luôn ám ảnh về ký ức những ngày tháng xách máy rà đi theo cha tìm kiếm phế liệu, tháo gỡ bom mìn để lấy kim loại, thuốc nổ. Giọng ông Hoàng run run, ngày đó cũng rất sợ nhưng phải liều vì không đi làm nghề đó thì lấy gì nuôi mấy miệng ăn. Hễ hôm nào nghe thấy tiếng bom, đạn nổ là y rằng hôm sau trong làng sẽ có đám ma. Một tiếng bom nổ không chỉ là 1 mạng người ra đi, nhiều khi có đến 4, 5 người thiệt mạng cùng một lúc.
Ngày nay, gia đình ông Phan Tấn Hoàng đã có điều kiện hơn, cuộc sống khấm khá với hàng chục héc ta rừng trồng tràm, rừng cao su. Cũng từ đây, ông bắt đầu sưu tầm những kỷ vật chiến tranh. Ngôi nhà của ông cất giữ bộ sưu tập hơn 1.000 hiện vật chiến tranh, trong đó chủ yếu là vỏ bom, mìn... Ông lưu giữ chúng như một ký ức khôn nguôi về quá khứ.
Ông Phan Tấn Hoàng tâm sự: “Mỗi trái bom, mảnh mìn đều chứa đựng ký ức đau thương một thời của dân Quảng Trị nói chung và người Hải Thái nói riêng, ông muốn lưu giữ và trưng bày tất cả để mọi người, đặc biệt là các thế hệ sau hiểu hơn về nỗi đau mà thế hệ trước đã trải qua. Mảnh đất này gánh chịu bom đạn quá nhiều rồi, những điều đó trở thành sự ám ảnh. Thực ra mà nói, đến bây giờ, thế hệ chúng tôi còn tồn tại trên mảnh đất này là điều quá quý giá rồi. Hiện nay, kinh tế cũng đỡ hơn, bà con cũng có rừng, nhà ít thì có vài ba héc ta, người nhiều vài chục héc ta rừng”.
 |
| Ông Phan Tấn Hoàng sưu tầm những kỷ vật chiến tranh. |
Xã Hải Thái thuộc huyện Gio Linh trước đây nhưng lại toàn dân từ Hải Lăng lên lập nghiệp. Họ mang theo chữ “Hải” của quê nhà ghép cùng chữ “Thái” như một khát vọng bình an, song để có ngày hôm nay, quá nhiều máu người dân đã đổ xuống. Những mạng người ngày ấy và cuộc hồi sinh nhọc nhằn để có những ngày thái hòa hôm nay thật quá dài.
 |
| Những hàng cao su thẳng tắp mọc lên trên mảnh đất đã từng dày đặc bom mìn sót lại sau chiến tranh. |
Ngày đó, ông Nguyễn Thái Hoàng ở thôn 6 xã Hải Thái, nay là xã Cồn Tiên đi dò tìm bom mìn để làm sạch đất, giúp bà con khai hoang trồng trọt. Ông cũng dẫm phải mìn, mất đi chân trái. Bây giờ đến Hải Thái, màu xanh của rừng trồng, cao su, hồ tiêu, cây ăn quả trong vườn nhà, vườn đồi đã bao phủ đất đồi cằn cỗi. Nhiều mô hình chăn nuôi theo hướng trang trại, mô hình trồng cây ăn quả áp dụng công nghệ hiện đại lấp đầy những ngọn đồi trọc, hoang hóa năm xưa. Ông Nguyễn Thái Hoàng tâm sự: “Lúc đó lên đây là đồi hoang, cây dại tranh tre, cảnh hoang sơ, bom mìn thì nhiều, lúc đó phải nói là dày đặc. So với bây giờ thì đất nước đã phát triển, gia đình cũng khá hơn, xã nhà cũng phát triển, đời sống được nâng cao. Hải Thái hôm nay giàu lên cũng nhờ 1 phần là người dân cần cù, nhờ có thế hệ đi trước làm tiền đề, khai hoang phục hóa mở rộng diện tích sản xuất để rồi có được thành quả hôm nay”.
 |
| Ông Nguyễn Thái Hoàng bị mất 1 chân do dẫm phải mìn trong lúc rà phá bom mìn để làm sạch đất. |
 |
| Đội nữ rà phá bom mìn của dự án Renew/NPA dò tìm, rà phá bom, mìn để làm sạch đất. |
Hơn 50 năm sau ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, người dân Quảng Trị vẫn đối mặt với một cuộc chiến khác là khắc phục được hậu quả nặng nề mà chiến tranh để lại. Để không còn tiếng bom, để những mảnh đất trở nên sạch, có những con người đã và đang lặng thầm cống hiến cho quê hương bằng chính mồ hôi, nước mắt, thậm chí là máu của mình. Máu đỏ đổ xuống để màu xanh trở lại.
 Tỉnh Quảng Trị mới đi vào vận hành: Đồng bộ bộ máy, quyết liệt vì hiệu quả phục vụ nhân dân |
 Tỉnh Quảng Trị: Xóa nhà tạm nhà dột nát là xây niềm tin nơi biên giới |
