| “Tam giác chính sách” của EU làm khó chuỗi logistics nông sản Việt Nam Mở rộng đường xuất khẩu cho nông sản Việt Nông sản Việt vững bước trên hành trình chất lượng |
 |
| Hiện rau quả Việt Nam đã có mặt tại hơn 80 quốc gia. |
Cảnh báo về đà tăng thiếu bền vững
Năm 2024, rau quả Việt Nam đạt kim ngạch xuất khẩu 7,148 tỷ USD, tăng 28% so với năm trước – một con số ấn tượng thể hiện sức bật của ngành. Thế nhưng, 5 tháng đầu năm 2025 lại ghi nhận mức sụt giảm 13,5%, chỉ còn 2,3 tỷ USD. Cú trượt ngắn này lại phơi bày bài toán dài hạn: ngành tăng trưởng nhưng chưa bền vững, và dễ bị tổn thương trước biến động thị trường.
Hiện rau quả Việt Nam đã có mặt tại hơn 80 quốc gia, nhưng vẫn phụ thuộc nặng vào thị trường Trung Quốc – nơi chiếm 65–70% tổng kim ngạch và đang chuyển sang nhập khẩu chính ngạch với yêu cầu ngày càng cao. Điều này đặt áp lực lớn lên các doanh nghiệp trong việc đáp ứng chuẩn mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc và an toàn thực phẩm.
Bên cạnh đó, tính mùa vụ cao, chi phí logistics có thể chiếm tới 30% giá thành, hạ tầng kho lạnh thiếu đồng bộ và tổn thất sau thu hoạch dao động 20–40% là những rào cản lớn khiến giá trị sản phẩm không được tối ưu hóa. Đặc biệt, nhiều sản phẩm vẫn chưa đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe từ thị trường cao cấp như EU, Mỹ, Nhật Bản.
Sản xuất nhỏ lẻ, thiếu liên kết vùng trồng và năng lực thích ứng yếu trước các thay đổi trong quy định nhập khẩu là những “nút thắt” kéo dài, chưa có lời giải căn cơ – đặc biệt với các doanh nghiệp vừa và nhỏ.
Giải pháp không thiếu, nhưng cần sự đồng hành và quyết liệt thực thi
 |
| Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại của Bộ Công thương tháng 6/2025 diễn ra chiều ngày 27/6. |
Tại Hội nghị giao ban xúc tiến thương mại tháng 6, nhiều ý kiến đã thẳng thắn chỉ ra thực trạng và đề xuất các giải pháp thực tế.
Từ phía doanh nghiệp, ông Nguyễn Đình Tùng – Tổng Giám đốc Vina T&T Group – nhấn mạnh vai trò của thương hiệu và bao bì. Theo ông, chính yếu tố này đã giúp trái thanh nhãn của Việt Nam được đón nhận tích cực tại thị trường Mỹ. Cùng quan điểm, bà Ngô Thị Thu Hồng – Tổng Giám đốc Ameii Việt Nam – kiến nghị đẩy nhanh đàm phán mở cửa thị trường vải thiều sang Hàn Quốc, thiết lập cơ sở chiếu xạ tại Hà Nội để giảm chi phí logistics.
Ở góc độ quản lý, ông Nguyễn Quang Hiếu – Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật – cho biết mặc dù xuất khẩu sầu riêng giảm do Trung Quốc siết chặt kiểm tra, nhưng phía bạn đã phê duyệt thêm nhiều mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói – một tín hiệu tích cực. Ông Hiếu cũng cho hay hồ sơ mở cửa thị trường vải thiều sang Hàn Quốc đã nộp từ năm 2024 và xuất khẩu quả vải tăng 60% trong năm nay.
Ngoài ra, Việt Nam đang đàm phán với Nhật Bản và Hàn Quốc để chuyển giao hoạt động giám sát hàng hóa cho phía Việt Nam, giúp tiết kiệm đáng kể chi phí và thời gian thông quan. Đại diện địa phương như bà Lê Thị Hồng Anh (Sơn La) đề xuất hỗ trợ tổ chức hội chợ nước ngoài, cấp kinh phí pháp lý và đào tạo doanh nghiệp tiếp cận thị trường quốc tế hiệu quả hơn.
Tổng Thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam – ông Đặng Phúc Nguyên – cho rằng cần hai nhóm giải pháp song song: trước mắt là ứng dụng công nghệ số, ưu tiên thông quan theo mùa vụ; về lâu dài là đầu tư vào hệ thống logistics, chế biến sâu và xây dựng thương hiệu sản phẩm. Đồng thời, hệ thống Thương vụ Việt Nam cần nâng cao năng lực nghiên cứu thị trường, cập nhật thông tin rào cản kỹ thuật và xu hướng tiêu dùng, đặc biệt là trong môi trường cạnh tranh khốc liệt hiện nay.
Ngành rau quả Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để bứt phá, nhưng cũng đối diện với loạt thách thức không nhỏ. Bài học từ sự sụt giảm đầu năm 2025 cho thấy không thể trông đợi vào “may mắn thị trường” mà cần chiến lược bài bản từ sản xuất, chế biến đến logistics và marketing quốc tế.
Để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng bền vững, không thể thiếu sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân. Sản phẩm không chỉ cần đạt tiêu chuẩn quốc tế mà còn phải có câu chuyện, có thương hiệu và kênh phân phối hiệu quả. Đó là hành trình không dễ, nhưng hoàn toàn khả thi nếu ngành thực sự quyết tâm và đồng hành.
 Chuyển đổi số tạo đà cho nông sản vươn xa |
 OCOP và cuộc chuyển mình sau sáp nhập |
 Cơ hội Halal và bước chuyển cần thiết của hàng Việt |
