| Tinh hoa Phở Việt – Di sản trong kỷ nguyên số Hùng Lô bảo tồn giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế Bảo tồn di sản – Nền tảng phát triển du lịch bền vững |
Nghề làm muối Thụy Hải – Di sản nghìn năm văn hóa
 |
| Nghề muối được cho là nghề vất vả. |
Nghề làm muối tại xã Thụy Hải, huyện Thái Thụy, tỉnh Thái Bình có lịch sử hàng trăm năm, được người dân gìn giữ và phát triển qua nhiều thế hệ. Đối với cộng đồng địa phương, nghề muối không chỉ là một hoạt động sản xuất mà còn gắn liền với các giá trị văn hóa sâu sắc, trở thành một phần không thể thiếu trong đời sống kinh tế và tinh thần của họ. Phương pháp sản xuất muối thủ công truyền thống tại Thụy Hải nổi bật với kỹ thuật lọc nước mặn qua cát, giúp tạo ra những hạt muối tinh khiết và giàu khoáng chất tự nhiên.
Quá trình sản xuất này đòi hỏi sự kiên nhẫn, tỉ mỉ và kỹ năng lâu đời, được truyền lại từ thế hệ này sang thế hệ khác. Chính nhờ phương pháp sản xuất này, muối Thụy Hải có hương vị đặc trưng, độ tinh khiết cao, được người tiêu dùng yêu thích và tin tưởng. Sản phẩm muối Thụy Hải được ưa chuộng không chỉ ở trong nước mà còn xuất khẩu sang một số thị trường quốc tế, đóng góp vào việc quảng bá sản phẩm nông sản Việt Nam.
Tuy nhiên, nghề làm muối Thụy Hải đang đối mặt với nhiều thách thức. Diện tích đất sản xuất muối hiện nay chỉ còn khoảng 4 ha, với 75 hộ diêm dân tham gia, chủ yếu là người cao tuổi. Các yếu tố như biến đổi khí hậu, thay đổi môi trường, và sự cạnh tranh từ muối công nghiệp giá rẻ khiến nghề muối truyền thống gặp nhiều khó khăn. Thu nhập từ nghề muối vẫn còn thấp, trong khi điều kiện làm việc trong mùa hè oi ả làm cho nghề này trở nên kém hấp dẫn đối với thế hệ trẻ. Việc giữ gìn và phát triển nghề muối đòi hỏi phải có những giải pháp dài hạn để duy trì nghề truyền thống và nâng cao đời sống cho người dân.
Ngoài giá trị kinh tế, nghề làm muối Thụy Hải còn gắn liền với di tích văn hóa lịch sử quan trọng. Phủ thờ Bà Chúa Muối tại thôn Tam Đồng là một địa điểm linh thiêng, nơi người dân tổ chức lễ hội vào ngày 14/4 âm lịch hàng năm để tưởng nhớ Bà Chúa Muối, người bảo vệ nghề muối truyền thống. Lễ hội này bao gồm điệu múa "Ông Đùng bà Đà" – một trong những điệu múa cổ xưa của người Việt, mang đậm tín ngưỡng phồn thực và nghi lễ nông nghiệp. Lễ hội không chỉ là dịp để cộng đồng thể hiện sự tôn kính đối với di sản văn hóa mà còn là cơ hội để thu hút khách du lịch trong và ngoài nước.
Khôi phục và phát triển nghề muối gắn du lịch
 |
| Việc kết hợp giữa bảo tồn nghề muối và phát triển du lịch có thể tạo ra một mô hình phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho xã Thụy Hải. |
Ngày 11/5 (tức 14/4 âm lịch), Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã chính thức công nhận nghề làm muối Thụy Hải là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Đây là một cột mốc quan trọng, khẳng định giá trị văn hóa lâu đời của nghề muối và mở ra cơ hội mới cho sự phát triển của nghề này. Để bảo tồn và phát triển nghề làm muối Thụy Hải, một trong những giải pháp được chú trọng là kết hợp nghề sản xuất muối với phát triển du lịch cộng đồng.
Đây sẽ là một chuỗi giá trị kết nối bảo tồn văn hóa, phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường. Tỉnh Thái Bình đã xây dựng đề án bảo tồn và phát triển làng nghề sản xuất muối Thụy Hải gắn với du lịch trong giai đoạn 2021-2025, với tầm nhìn đến năm 2030. Mục tiêu của đề án là khôi phục lại sản xuất muối, kết hợp với phát triển du lịch trải nghiệm, từ đó nâng cao thu nhập cho người dân và bảo vệ môi trường sống.
Đề án còn tập trung vào việc bảo tồn di sản văn hóa, phát triển các hoạt động văn hóa, du lịch để giới thiệu nghề muối Thụy Hải đến du khách trong và ngoài nước. Chính phủ và các cơ quan chức năng đã dành sự quan tâm và đầu tư vào việc phát triển nghề muối, tạo điều kiện thuận lợi để nghề này phát triển bền vững. Với sự quan tâm và đầu tư từ các cơ quan chức năng, nghề muối Thụy Hải hứa hẹn sẽ không chỉ phát triển bền vững mà còn góp phần vào việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa độc đáo của dân tộc.
Việc công nhận nghề làm muối Thụy Hải là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ khẳng định giá trị văn hóa lâu đời của nghề muối truyền thống mà còn là một bước tiến lớn trong việc bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Việt Nam. Nghề làm muối Thụy Hải là niềm tự hào của người dân nơi đây, là động lực để cộng đồng diêm dân tiếp tục gìn giữ và phát huy nghề truyền thống, đồng thời đóng góp vào sự phát triển chung của nền văn hóa dân tộc. Trong tương lai, việc kết hợp giữa bảo tồn nghề muối và phát triển du lịch có thể tạo ra một mô hình phát triển kinh tế-xã hội bền vững cho xã Thụy Hải, đồng thời là một hình mẫu trong việc bảo vệ các di sản văn hóa phi vật thể trên toàn quốc.
