Trồng cây ‘vàng xanh’ đàn hương, lão nông trồng chỉ hái lá ai ngờ có cả gia tài

Đàn hương là giống cây ngoại nhập mới xuất hiện ở Việt Nam. Qua tìm hiểu về đặc tính của loại cây này, lão nông Trần Nên (ở thôn 7, xã Hòa Lễ, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk) đưa về trồng thử nghiệm. Tới nay, vườn đàn hương của ông có giá trị cả một gia tài, dự kiến mỗi cây cho thu nhập hàng chục triệu đồng.
Hành trình đưa cây đàn hương về với Tây Nguyên Điện Biên: Lấy ý kiến đầu tư dự án trồng cây Mắc ca xen Đàn hương và dược liệu
Trồng cây ‘vàng xanh’ đàn hương, lão nông trồng chỉ hái lá ai ngờ có cả gia tài
Cây đàn hương được ví như "vàng xanh" vì có nhiều giá trị sử dụng.

Nông dân giỏi bén duyên với đàn hương

Là một nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi cấp tỉnh, từng được tặng rất nhiều bằng khen, ông Trần Nên ở thôn 7 (Hòa Lễ - Krông Bông, tỉnh Đăk Lăk) đã tìm tòi và là một trong những người đầu tiên đưa cây đàn hương về trồng tại địa phương.

Ông Nên cho biết, từ năm 2019, qua tìm hiểu trên sách báo và các trang mạng xã hội, biết được cây đàn hương là một loại giống nhập ngoại, thích hợp trồng được trên đất phẳng có độ dốc nhẹ, đất có lõi đá, sỏi… mùa khô chỉ cần có lượng nước vừa đủ. Cây đàn hương có ưu thế tận dụng được tất cả các bộ phận của cây từ: lõi gỗ, rễ cây, lá cây, hạt và rác gỗ nên mang lại giá trị kinh tế khá cao. Sau khi tìm hiểu, ông quyết định mua cây giống về trồng thử nghiệm.

Theo khuyến cáo của cơ quan chức năng, để tránh mua phải giống không đảm bảo chất lượng, ông đã trực tiếp đến Công ty cổ phần Đàn hương Tây nguyên, có trụ sở tại thành phố Buôn Ma Thuột để mua giống. Sau khi ký kết hợp đồng với Công ty, ông đã mua 600 cây giống với giá 85.000 đồng/cây (giá cây giống thời điểm năm 2019).

Vườn đàn hương 18 tháng của gia đình ông Trần Nên đã cho thu hoạch lá để sản xuất trà thảo dược.
Vườn đàn hương 18 tháng của gia đình ông Trần Nên đã cho thu hoạch lá để sản xuất trà thảo dược.

Cây Đàn hương thường được trồng xen với loại cây ăn trái khác, song mùa thu hoạch cây ăn trái dễ làm ảnh hưởng đến sự phát triển cây Đàn hương, nên ông đã quyết định trồng xen với cây dó trầm trên diện tích 6.000 m2, trong quá trình trồng và chăm sóc ông tuân thủ đầy đủ quy trình hướng dẫn, bón phân hữu cơ theo chu kỳ tuổi của cây đàn hương lúc 6 tháng, 12 tháng, 24 tháng, 36 tháng, 48 tháng… Ông còn tiến hành loại bỏ những lá cành cây bị nhiễm bệnh tránh lây lan cho những cây khác. Nhờ đó, sau 18 tháng, cây đàn hương của gia đình ông phát triển xanh, tốt và ra hoa kết hạt, sớm hơn những vùng khác.

Cuối năm 2021, gia đình ông bắt đầu thu hoạch lá vụ đầu tiên. Là người ham tìm tòi, học hỏi, ông Nên đã tìm hiểu công dụng của lá Đàn hương nếu được phối hợp với Hoa Tam Thất sẽ có công dụng bảo vệ gan, giảm nguy cơ về tim mạch cho người bệnh tiểu đường và cao huyết áp...

Từ đó, ông tìm mua dược liệu Hoa Tam Thất ở Lạng Sơn, với giá 1 triệu đồng/ kg để phối hợp sao chế ra loại Trà Thảo dược Đàn hương Tam Thất, mang thương hiệu Ánh Nên. Sau khi thử nghiệm thành công ông đã xin cơ quan chức năng cho phép sản xuất, do số lượng chưa nhiều và chế biến thủ công nên vụ thu hoạch đầu tiên gia đình ông sản xuất được 500 hộp, với giá bán 65.000 đồng/hộp, loại 100 mg; so với những loại cây trồng khác thì đây là một loại cây cho thu nhập rất cao, số trà làm ra đến đâu đều được nhiều tổ chức, cá nhân ở thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng đặt hàng mua làm quà biếu, tặng cho người thân.

Mỗi cây đàn hương cho thu nhập hàng chục triệu đồng

Theo ính toán của ông Nên, mỗi chu kỳ thu lá Đàn hương là 6 tháng. Hiện với diện tích đàn hương của gia đình ông vẫn chưa đủ nguyên liệu để sản xuất trà thảo dược. Do vậy để có nguồn nguyên liệu sản xuất Trà Thảo dược Đàn Hương, Tam Thất, ông phải thu mua thêm với giá 35.000 đồng/kg lá tươi.

Ông Nên cho biết thêm: Ngoài việc thu hoạch lá theo chu kỳ thì sau 10 năm khai thác, Lõi cây đàn hương sẽ được thu mua với giá 3 triệu đồng/kg; trung bình một cây đàn hương sẽ cho thu nhập hàng chục triệu đồng. So với nhiều loại cây trồng khác, cây đàn hương đem lại hiệu quả kinh tế vượt trội, mở hướng làm giàu cho người dân vùng Tây Nguyên.

Sản phẩm trà thảo dược của gia đình ông Trần Nên được sản xuất từ là đàn hương kết hợp cây thảo dược khác.
Sản phẩm trà thảo dược của gia đình ông Trần Nên được sản xuất từ là đàn hương kết hợp cây thảo dược khác.

Được biết, sau khi Bộ Nông nghiệp &PTNT đồng ý cho trồng khảo nghiệm cây giống Đàn hương có xuất xứ Karnataka Ấn Độ trên địa bàn thành phố Buôn Ma Thuột và Buôn Đôn (Đăk Lăk), qua gần ba năm phát triển sản xuất ở quy mô vừa và nhỏ cho thấy loài cây quý này có sức sống bền bỉ, thân thiện với môi trường. Cây đàn hương được mệnh danh là cây “vàng xanh” hay cây “triệu đô” vì tính hiệu quả kinh tế của nó và lợi ích từ việc phát triển rừng phân tán.

Hiện nay trên địa bàn tỉnh Đăk Lăk cũng đã xuất hiện một số mô hình trồng cây đàn hương. Những mô hình hiệu quả như của gia đình ông Trần Nên cũng được nhiều nông dân ở các địa phương trong tỉnh tham quan, học tập để đầu tư phát triển trên diện tích đất sản xuất của gia đình.

Tuy nhiên, để tránh tính trạng mở rộng diện tích đàn hương một cách ồ ạt, tự phát, các chuyên gia cũng khuyến cáo: Đàn hương là loại cây lâm nghiệp, có tác dụng bảo vệ môi trường và có giá trị dược liệu là chính. Do đó, muốn phát triển cây đàn hương, bà con nông dân nên tìm hiểu kỹ về loại cây trồng này, nên trồng thử nghiệm xen canh với số lượng ít trên vườn rẫy của gia đình, không nên trồng ồ ạt, làm ảnh hưởng đến cây trồng khác.

Nếu liên kết với doanh nghiệp để trồng thì phải thông qua chính quyền địa phương để ký cam kết đảm bảo đầu ra cho sản phẩm, tránh trường hợp trồng ồ ạt như cây sa chi, chanh dây… trước đây. Về giống cây đàn hương, hiện do một số cá nhân, đơn vị tự ươm và nhập từ nơi khác về để bán, Nhà nước chưa kiểm soát được. Trong khi đó, giống đảm bảo là giống phải qua khảo nghiệm và được Nhà nước quản lý.

Đàn hương xứng danh cây ‘vàng xanh’ của núi rừng

Đàn hương có nhiều giá trị sử dụng. Lõi gỗ được dùng để sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ, hàng nội thất cao cấp; sản xuất mỹ phẩm dưỡng da. Rễ cây được nghiền ra lấy bột sử dụng nhiều trong công nghệ làm đẹp, sản xuất các mỹ phẩm cao cấp, dưỡng da tự nhiên. Giác gỗ và cành nhỏ được nghiền lấy bột sử dụng trong ngành mỹ phẩm, chăm sóc da, làm đẹp. Lá cây được chế biến thành trà, nước uống cao cấp. Quả và hạt được dùng để ăn, chiết xuất tinh dầu…

Cây đàn hương giống.
Cây đàn hương giống.

Đàn hương là cây gỗ dễ trồng, ít phải chăm sóc. Sau 8 - 10 năm, cây sẽ cho khai thác, mật độ trồng 1.000 - 1.500 cây/ha, thu được lõi 30 kg/cây; hiện nay có giá bán khá cao, tùy thời điểm. Nhưng từ năm thứ tư, cây đã cho nguồn thu từ lá để làm trà cao cấp và hạt dùng để chiết xuất tinh dầu.

Trên thị trường Ấn Độ hiện nay, 1 kg lõi gỗ đàn hương có giá 350 USD, về đến Việt Nam nó có giá 450 USD, sang tới thị trường Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc) và các nước Arab giá khoảng 600 USD. Trong công nghệ sản xuất mỹ phẩm, giá mỗi ký cành đàn hương tại thị trường Việt Nam hiện nay khoảng 3 triệu đồng, rễ cây đàn hương có chứa rất nhiều tinh dầu, loại tinh dầu đa năng được ví như “giọt vàng”, có giá khoảng 4.500 USD/kg.

Cây đàn hương với những giá trị đặc biệt nếu trồng thành công sẽ đem lại lợi ích kép cho người nông dân. Cây vừa đảm bảo độ che phủ rừng, có thể tạo nguồn thu sau hai năm trồng, sau 10 năm đem lại thu nhập hàng chục triệu đồng. Cây đàn hương có giá trị dược liệu sử dụng làm trà, làm hương thơm... nên nhu cầu thị trường rất cao./.

Khánh Ngân

Cùng chuyên mục

Tin khác

Truy xuất nguồn gốc – “Chìa khóa vàng” nâng tầm giá trị sản phẩm

Truy xuất nguồn gốc – “Chìa khóa vàng” nâng tầm giá trị sản phẩm

Truy xuất nguồn gốc ngày càng trở thành tiêu chí quan trọng, giúp người tiêu dùng an tâm và doanh nghiệp nâng cao uy tín. Tại Hà Nam, hệ thống này được các cấp, ngành và người sản xuất, kinh doanh tích cực triển khai, tạo sức cạnh tranh trên thị trường.
Đá basalt từ núi lửa triệu năm – Bộ lọc kỳ diệu tạo nên ‘kho báu’ nước ngầm tinh khiết

Đá basalt từ núi lửa triệu năm – Bộ lọc kỳ diệu tạo nên ‘kho báu’ nước ngầm tinh khiết

Ẩn sâu trong lòng những ngọn núi lửa đã tắt, được gạn lọc và bao bọc bởi tầng tầng lớp lớp đá basalt là nguồn nước ngầm trong mát, ngọt lành.
Nâng cao giá trị sản phẩm từ nền tảng khoa học công nghệ

Nâng cao giá trị sản phẩm từ nền tảng khoa học công nghệ

Để nâng cao năng suất và giá trị sản phẩm, cần đổi mới tư duy và áp dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số. Đây là thông điệp tại Hội nghị triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW do Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp UBND tỉnh Bắc Ninh tổ chức ngày 10/5.
Công bố hai giống lúa chỉnh sửa gen đầu tiên trên thế giới

Công bố hai giống lúa chỉnh sửa gen đầu tiên trên thế giới

Hai giống lúa GE mang tên ‘Kamala – DRR Dhan-100’ và ‘Pusa DST Rice 1’ vừa được Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Ấn Độ (ICAR) phát triển thành công, mở ra kỷ nguyên mới cho cây trồng chỉnh sửa gen tại châu Á. Những giống lúa này tiêu thụ ít nước, tăng năng suất tới 30% và rút ngắn thời gian thu hoạch tới 20 ngày.
DOJI tung deal ngọt - Quà ngoan xinh yêu tặng mẹ

DOJI tung deal ngọt - Quà ngoan xinh yêu tặng mẹ

Tháng 5 - tháng của yêu thương và tri ân, là dịp để những người con tỏ lòng yêu kính mẹ bằng những món quà đầy ý nghĩa. Nhân dịp này, DOJI ra mắt bộ sưu tập (BST) vòng charm vàng 24K “Kết Nối Yêu Thương”, như một biểu tượng gắn kết thiêng liêng của tình mẫu tử - dịu dàng che chở, bền chặt vĩnh cửu và đong đầy cảm xúc.
Đặc sản vùng cao: Khơi thông điểm nghẽn, bứt phá thị trường

Đặc sản vùng cao: Khơi thông điểm nghẽn, bứt phá thị trường

Xác định đầu ra là nút thắt trong phát triển nông sản vùng cao, Bộ Công Thương đang tăng tốc xúc tiến thương mại để mở đường cho đặc sản địa phương từng bước đến gần hơn với thị trường lớn.
VPPE 2025: Hướng tới sản xuất xanh, bền vững và công nghệ cao

VPPE 2025: Hướng tới sản xuất xanh, bền vững và công nghệ cao

Triển lãm Quốc tế Giấy và Bao bì Việt Nam (VPPE 2025) là không gian để các doanh nghiệp tìm kiếm cơ hội hợp tác, đổi mới công nghệ, đẩy mạnh các mục tiêu phát triển bền vững, sản xuất xanh, ứng dụng AI và chuyển đổi số.
Mường La đưa cây ăn quả lên vùng đất dốc

Mường La đưa cây ăn quả lên vùng đất dốc

Trong 10 năm qua, chủ trương trồng cây ăn quả trên đất dốc đã tạo nên cuộc “cách mạng xanh” ở Mường La (Sơn La), người nông dân đã chuyển đổi từ canh tác truyền thống sang ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao thu nhập, giảm nghèo bền vững.
Ford Everest Sport phiên bản đặc biệt chính thức ra mắt tại Việt Nam

Ford Everest Sport phiên bản đặc biệt chính thức ra mắt tại Việt Nam

Ford Everest Sport phiên bản đặc biệt với những nâng cấp về tính năng và thiết kế thể thao mạnh mẽ chính thức được ra mắt tại thị trường Việt Nam với giá bán lẻ khuyến nghị là 1,199 tỷ đồng.
“Tinh hoa trái cây Việt” -  Nơi hội tụ hương sắc nông sản Việt Nam

“Tinh hoa trái cây Việt” - Nơi hội tụ hương sắc nông sản Việt Nam

Hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), Cục Quản lý và Phát triển Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) đã khai mạc Phòng trưng bày chuyên đề với chủ đề “Tinh hoa trái cây Việt” vào sáng nay (ngày 23/4) tại địa chỉ số 62 Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.
Cơ hội đưa nông sản An Giang chinh phục thị trường thế giới

Cơ hội đưa nông sản An Giang chinh phục thị trường thế giới

Để đạt được các mục tiêu đề ra trong hoạt động xuất khẩu nông sản, tỉnh An Giang đã đưa ra một số giải pháp nhằm phát triển thị trường, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận, kết nối thị trường tiềm năng tại các nước Hồi giáo Halal, Trung Đông, Châu Phi...
Công thức ưu việt của Sữa Uống Lên Men Ít Đường TH true YOGURT PROBIOTICS

Công thức ưu việt của Sữa Uống Lên Men Ít Đường TH true YOGURT PROBIOTICS

Chứa đến 18 tỷ lợi khuẩn trong chai 85ml, Sữa Uống Lên Men TH true YOGURT PROBIOTICS nhanh chóng chinh phục mẹ Gen Z.
Thái Nguyên: Thúc đẩy phát triển sản phẩm nông sản trên sàn thương mại điện tử

Thái Nguyên: Thúc đẩy phát triển sản phẩm nông sản trên sàn thương mại điện tử

Thái Nguyên là địa phương đầu tiên trong cả nước triển khai gian hàng nông sản chung trên Shopee, đây là bước đi quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển thương mại điện tử và quảng bá các sản phẩm nông sản của địa phương ra thị trường rộng lớn hơn.
Yên Bái khẳng định vị thế nông sản trên bản đồ thế giới

Yên Bái khẳng định vị thế nông sản trên bản đồ thế giới

Với những nỗ lực không ngừng, sự đầu tư bài bản, chiến lược phát triển đúng đắn, chắc chắn rằng nông sản Yên Bái sẽ không chỉ dừng lại ở những thị trường truyền thống, mà còn vươn xa, khẳng định vị thế xứng đáng trên bản đồ nông sản thế giới.
Hưng Yên tạo điều kiện cho làng nghề phát triển

Hưng Yên tạo điều kiện cho làng nghề phát triển

UBND tỉnh Hưng Yên ban hành Kế hoạch bảo tồn và phát triển làng nghề năm 2025 nhằm mục đích bảo tồn và phát triển nghề, làng nghề nhằm phát triển kinh tế du lịch, phát huy và gìn giữ giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống của làng nghề địa phương.
Đưa hàng Việt về nơi đảo xa

Đưa hàng Việt về nơi đảo xa

Với quy mô khoảng từ 25 - 30 gian hàng (kích thước 3m x 3m/gian hàng), phiên chợ hàng Việt về hải đảo sắp diễn ra tại Phú Quý (tỉnh Bình Thuận) sẽ có nhiều mặt hàng phục vụ nhu cầu tiêu dùng của người dân huyện đảo.
"Biển" người đổ về tham gia Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3

"Biển" người đổ về tham gia Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3

Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3 năm 2025, với chủ đề "Giòn ngon bánh mì - đậm vị cà-phê" nhằm tôn vinh sự kết hợp giữa hai biểu tượng ẩm thực Việt Nam là bánh mì và cà-phê Việt. Đồng thời, giới thiệu và quảng bá ẩm thực Việt Nam ra thế giới.
Hơn 140 gian hàng tham gia Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3

Hơn 140 gian hàng tham gia Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3

Ngày 21/3, Lễ hội bánh mì Việt Nam năm 2025 chính thức diễn ra tại công viên Lê Văn Tám, Quận 1, TP.HCM thu hút đông đảo người dân, du khách đến tham quan các gian hàng, trải nghiệm thưởng thức sự đa dạng của ẩm thực Việt và bánh mì Việt Nam.
Nhiều cơ hội giao thương tại Triển lãm ProPak Vietnam 2025

Nhiều cơ hội giao thương tại Triển lãm ProPak Vietnam 2025

Triển lãm ProPak Vietnam 2025 không chỉ là nơi hội tụ những công nghệ tiên tiến và giải pháp đột phá, mà còn mở ra cơ hội giao thương chiến lược, giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh, đón đầu xu hướng thị trường và mở rộng vị thế trên trường quốc tế.
Bình Phước xây dựng thương hiệu hạt điều để vươn xa

Bình Phước xây dựng thương hiệu hạt điều để vươn xa

Để thúc đẩy hiệu quả của hoạt động xúc tiến thương mại, gỡ khó cho đầu ra các sản phẩm chủ lực, đặc biệt là hạt điều, trong thời gian tới, Sở Công Thương tỉnh Bình Phước sẽ tăng cường nâng cao năng lực hoạt động xúc tiến thương mại, năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Khai mạc Hội chợ triển lãm thương mại và giới thiệu sản phẩm tiêu biểu tỉnh Gia Lai năm 2025

Khai mạc Hội chợ triển lãm thương mại và giới thiệu sản phẩm tiêu biểu tỉnh Gia Lai năm 2025

Hội chợ triển lãm thương mại tỉnh Gia Lai 2025 là cơ hội để tỉnh Gia Lai tiếp tục giới thiệu, quảng bá sản phẩm tiêu biểu, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, nhà đầu tư gặp gỡ trao đổi kinh nghiệm, mở rộng hợp tác, liên kết phát triển.
Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột: Trải nghiệm thú vị tại các gian hàng ứng dụng công nghệ số

Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột: Trải nghiệm thú vị tại các gian hàng ứng dụng công nghệ số

Nhiều gian hàng ứng dụng công nghệ số được trưng bày tại Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột đã đem đến cho người dân và du khách những trải nghiệm thú vị, mới mẻ.
Quà tặng tỏa sáng, nàng biến hóa đa phong cách

Quà tặng tỏa sáng, nàng biến hóa đa phong cách

Tôn vinh xu hướng đa phong cách của phái đẹp, DOJI và Thế Giới Kim Cương mang đến những bộ sưu tập trang sức tinh xảo giúp nàng tự tin tỏa sáng theo cách riêng của mình.
Bắc Giang tập trung nâng cao chất lượng, quảng bá sản phẩm OCOP

Bắc Giang tập trung nâng cao chất lượng, quảng bá sản phẩm OCOP

Năm 2025, tỉnh Bắc Giang đề ra mục tiêu tiếp tục nâng hạng và phát triển sản phẩm OCOP chủ lực; phát triển dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và điểm du lịch; tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ và xuất khẩu.
Thoả sức thưởng thức bánh mì, nhâm nhi cà phê tại Lễ hội Bánh mì Việt Nam 2025

Thoả sức thưởng thức bánh mì, nhâm nhi cà phê tại Lễ hội Bánh mì Việt Nam 2025

Lễ hội bánh mì Việt Nam lần thứ 3 năm 2025 với chủ đề “Giòn ngon bánh mì – đậm vị cà phê”, diễn ra từ ngày 21-24/3 tại công viên Lê Văn Tám, do Hiệp hội Du lịch TPHCM tổ chức.
Gạo nếp ong - hạt ngọc của núi rừng

Gạo nếp ong - hạt ngọc của núi rừng

Gạo nếp ong là đặc sản nổi tiếng của huyện Trùng Khánh tỉnh Cao Bằng với hạt gạo dẻo, thơm, bóng đẹp và hương vị riêng biệt.
Tái canh cà phê ở Đắk Lắk vì sao khó về đích?

Tái canh cà phê ở Đắk Lắk vì sao khó về đích?

Gần 15 năm thực hiện chương trình tái canh cây cà phê nhưng đến nay diện tích cà phê tái canh tại Đắk Lắk vẫn ở mức thấp.
Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột 2025

Nhiều hoạt động ý nghĩa tại Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột 2025

Sáng ngày 21/2/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, UBND tỉnh Đắk Lắk đã tổ chức buổi họp báo thông tin về việc tổ chức chuỗi sự kiện Lễ hội cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025 với chủ đề “Buôn Ma Thuột – Điểm đến của cà phê”.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
meji
Phiên bản di động