Rau xưa chỉ cho lợn ăn hóa ra là “nữ hoàng rau”, nấu canh ăn đại bổ, chống được cả ung thư |
Rau lang là một bộ phận của cây khoai lang (tên gọi khoa học là Ipomoea batatas), thuộc loại cây thân thảo dây leo. Do đó, rau lang cũng được gọi là rau khoai lang và được biết đến với nhiều tên gọi trong Y học cổ truyền như phiên chử, cam thử,….
Rau lang gồm có phần lá và phần ngọn non, thường được người ta hái để sử dụng. Tùy theo giống cây khoai lang mà rau lang cũng có đặc điểm và màu sắc thân khác nhau. Trong đó, phổ biến nhất là thân rau lang màu xanh và màu nâu đỏ.
Rau lang cũng giống như các loại rau khác đều có thể luộc, xào hoặc trộn gỏi với vị ngọt nhẹ và mềm, rất dễ ăn.
Một đất nước phát triển có nên nông nghiệp là chủ yếu, chúng ta có thể thấy rau lang là một trong những loại rau dân dã. Tuy nhiên, tại các nước phát triển lân cận thậm chí là châu Âu, ăn rau lang không phải là đơn giản. Ở đó, họ coi rau lang là một loại thức ăn cao cấp và được chế biến bày bán trong các nhà hàng cao cấp.
Rau khoai lang chứa nhiều các chất dinh dưỡng như các loại vitamin B, C, E, β-caroten, biotin và các khoáng chất như Magie, Phospho, Canxi, Na, Kali, Mangan, Kẽm, Đồng, sắt... Gần đây, các hợp chất có hoạt tính sinh học trong rau khoai lang rất được quan tâm nhờ tác dụng chống oxy hóa, chống ung thư, bảo vệ gan, điều hòa đường huyết và lipid máu.
Các chất đặc tính chống oxy hóa trong rau khoai lang là nhờ các dẫn xuất của axit caffeoylquinic, quercetin, anthocyanin…. Nghiên cứu trên sử dụng 200g rau khoai lang tím cho vận động viên trong 1-2 tuần giúp giảm quá trình oxy hóa lipid và DNA, tăng glutathione trong máu, cải thiện khả năng chống oxy hóa trong huyết tương.
Nghiên cứu trong ống nghiệm cho thấy chiết xuất từ lá khoai lang có tác dụng chống ung thư mạnh với các loại tế bào ung thư ruột kết, vú, tiền liệt tuyến, đại trực tràng và ung thư phổi. Cơ chế là nhờ các polyphenol và anthocyanin điều chỉnh chu kì tế bào, cảm ứng gây chết tế bào, giảm tăng sinh thành mạch. IbACP là peptit 16 acid amin được tách chiết từ rau khoai lang cũng cho thấy có khả năng ức chế dòng ung thư tuyến tụy. Các nghiên cứu trên động vật và người cũng bước đầu được tiến hành để nghiên cứu sâu hoạt tính chống ung thư của các hợp chất trên.
Nghiên cứu trong ống nghiệm với dòng tế bào gan bị tổn thương cho kết quả các anthocyanin trong lá khoai lang làm giảm sự tích tụ các oxy phản ứng, giảm quá trình chết tế bào. Thí nghiệm với chuột sử dụng lá khoai lang trong chế độ ăn thấy có sự cải thiện về cấu hình acid béo trong gan.
Rau khoai lang giống một vị thuốc |
Theo Đông y, rau khoai lang giống một vị thuốc tính dịu không chứa độc tố tác dụng tốt cho tỳ vị, mật, thận, thị lực và có tác động tốt đến chức năng điều hòa khí huyết cho nam nữ mắc bệnh sản khoa.
Tuy tên gọi là rau khoai lang nhưng khi ăn rau lang thì dinh dưỡng cung cấp tới cơ thể nhiều hơn khi ăn khoai lang. Trong phân tích hàm lượng, các nhà khoa học đã thông kê được: Vitamin khi ăn rau lang cao gấp 3 lần khi ăn khoai lang, vitamin C cao hơn khoai lang 5 lần, riboflavin cao hơn gấp 10 lần....
Với hàm lượng dinh dưỡng cao như vậy chỉ còn rau chân vịt là có thể đem ra so sánh. Tuy nhiên, trong rau lang lại chứa lượng acid oxalic thấp hơn nên nguy cơ mắc bệnh sỏi thận sẽ giảm so với khi ăn rau chân vịt.
Các món ăn ngon, bổ từ rau lang
Rau lang luộc
Mặc dù các nghiên cứu để khẳng định các tác dụng đối với sức khỏe của rau lang chưa nhiều để đưa ra khuyến cáo và liều lượng sử dụng an toàn. Tuy nhiên, việc sử dụng lá khoai lang làm một loại rau cùng các loại rau khác vẫn được khuyến khích. Tuy nhiên, nồng độ các chất có hoạt tính sinh học khác nhau giữa lá của các loại khoai lang, thời điểm thu hoạch và cách nấu nướng. Trong đó, luộc và hấp là phương pháp chế biến hiệu quả nhất để duy trì mức polyphenol và hoạt động chống ôxy hóa của lá khoai lang.
Rau lang luộc rất dễ làm, chỉ cần lấy phần ngọn và lá non của rau lang, rửa sạch sau đó luộc chín. Có thể chấm cùng với nước mắm, nước tương hay chao đều rất hấp dẫn.
Rau lang xào tỏi
Món ăn quen thuộc nhất có lẽ phải kể đến rau lang xào tỏi, với hương vị thơm ngon của rau lang, bùi bùi của tỏi, được xào vừa ăn chắc chắn đây là món ăn được xuất hiện trong nhiều gia đình.
Canh rau lang nấu tôm
Rau lang rửa sạch, tôm làm sạch rồi cho vào đảo sơ cho chín rồi cho nước vào nấu sôi. Tiếp tục cho rau lang vào và nêm nếm lại vừa ăn. Khi canh sôi cần nhanh chóng bắc nồi xuống để tránh rau bị nồng.
Rau khoai lang có rất nhiều lợi ích cho sức khỏe, nhưng nó chỉ thực sự phát huy tác dụng khi ăn vừa phải và kết hợp đầy đủ với các thực phẩm khác.
Canh rau lang với nấm
Món canh rau khoai lang nấu với nấm, mộc nhĩ cùng trứng này ăn rất ngon. Bạn có thể ăn kèm với cơm nóng hoặc dùng như một món ăn nhẹ cũng cực kỳ hợp lý.
Để món canh này tuyệt vời hơn, bạn nên dùng dầu hạt cải như thế nước canh sẽ có màu vàng đẹp mắt. Ngoài ra, không nên nấu quá lâu vì rau lang chín nhừ rất dễ có mùi nồng, không ngon.