Phân biệt tổ yến thật – giả

Hàng giả tràn lan, người nuôi yến chân chính lao đao

Thị trường yến sào hiện đang đối mặt với vấn nạn hàng giả, hàng kém chất lượng tràn lan, nhất là trên các nền tảng trực tuyến như sàn thương mại điện tử, mạng xã hội hay livestream. Các đối tượng sản xuất hàng giả thường tận dụng lòng tin và sự thiếu hiểu biết của người tiêu dùng để bán ra những sản phẩm “mạo danh” tổ yến với giá rẻ giật mình. Theo anh Nguyễn Văn Tú – một trong hai nông dân Thanh Hóa được vinh danh “Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023”, tình trạng này khiến nhiều đơn vị sản xuất chân chính như anh rơi vào cảnh bán hàng chậm, thậm chí ế ẩm vì giá cả không thể cạnh tranh với hàng giả.

Anh Nguyễn Văn Tú – một trong hai nông dân Thanh Hóa được vinh danh “Nông dân Việt Nam xuất sắc năm 2023”.

Anh Nguyễn Văn Tú chia sẻ: “Nhiều đơn vị rao bán combo 16 hũ yến chỉ 152.000 đồng, hay quảng cáo mua một tặng một với mức giá rẻ bất thường, khiến người tiêu dùng dễ bị cuốn theo. Trong khi đó, sản phẩm làm từ yến thật luôn có chi phí cao, quy trình kiểm định nghiêm ngặt và đòi hỏi công sức lớn của người nuôi.” Không chỉ thiệt hại về kinh tế, việc yến giả tràn lan còn ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng khi các sản phẩm này được sản xuất từ rong biển, nấm tuyết, miến gạo, bột rau câu, hoặc thậm chí là hóa chất công nghiệp.

Đáng lo ngại hơn, một số thủ đoạn còn biến tổ yến trắng thành tổ yến huyết bằng cách ủ trong phân hữu cơ trong môi trường thiếu sáng, tiềm ẩn độc tố rất nguy hiểm. Ngoài ra, nhiều sản phẩm còn được tẩm đường, pha vụn hoặc sử dụng phụ gia để tăng trọng lượng, đánh lừa người tiêu dùng bằng vẻ ngoài đẹp mắt và hương vị nhân tạo.

Nhận biết tổ yến thật – giả không khó nếu biết cách

Theo CEO Công ty Yến sào xứ Thanh, người tiêu dùng hoàn toàn có thể nhận biết tổ yến thật và giả thông qua một số đặc điểm cảm quan và kỹ thuật đơn giản. Về hình dáng, tổ yến thật thường có màu trắng ngà, không đồng đều, sợi yến đan xen tự nhiên, không theo khuôn mẫu, khi cầm nhẹ tay và đáy tổ có màu ngả vàng hơn các vị trí khác. Trong khi đó, tổ yến giả thường có màu trắng tinh, sợi đắp khuôn đồng đều, bắt mắt nhưng thiếu tự nhiên, mùi hóa chất nồng và không có độ xốp nhẹ đặc trưng.

Khi ngâm nước, tổ yến thật sẽ nở gấp 2–3 lần kích thước ban đầu, giữ được sợi, không bị đục nước và không có cặn. Ngược lại, yến giả ngâm càng lâu càng bị rã, bở, nước chuyển màu đục, có nhiều cặn và mùi lạ. Đem chưng cách thủy, yến thật giữ nguyên cấu trúc sợi, ăn có độ dai tự nhiên, trong khi yến giả chỉ cần chưng khoảng 10 phút đã rã ra, mất kết cấu, không còn độ dai.

Theo anh Tú, người tiêu dùng hoàn toàn có thể nhận biết tổ yến thật và giả thông qua một số đặc điểm cảm quan và kỹ thuật đơn giản.

Bên cạnh đó, có thể sử dụng một số phương pháp kiểm tra đơn giản tại nhà như nhỏ dung dịch muối i-ốt vào nồi yến đang chưng: nếu xuất hiện màu xanh, chứng tỏ tổ yến đã bị pha tinh bột. Ngoài ra, có thể thử đốt sợi yến: yến thật cháy có mùi thơm nhẹ, không khó chịu; yến giả cháy khét, có mùi hóa chất rõ rệt. Khi nếm thử, yến thật không có vị ngọt, hơi tanh đặc trưng, còn yến giả thường có vị ngọt do tẩm đường hoặc có mùi lạ từ phụ gia.

Một cách khác là kiểm tra độ giòn của tổ yến bằng tay: tổ yến thật bóp dễ vỡ nát, trong khi yến giả thường dai, cứng, khó vỡ, để lâu có thể biến đổi màu sắc.

Tỉnh táo khi mua hàng và cần sự vào cuộc từ cơ quan chức năng

Từ góc độ người nuôi yến, anh Nguyễn Văn Tú nhấn mạnh tầm quan trọng của việc nâng cao nhận thức cho người tiêu dùng và yêu cầu tăng cường kiểm soát từ phía cơ quan quản lý.

“Chúng tôi mong muốn các cơ quan chức năng vào cuộc mạnh mẽ hơn trong kiểm định chất lượng sản phẩm, xử lý nghiêm các cơ sở sản xuất và kinh doanh yến giả, đồng thời siết chặt quản lý các kênh bán hàng trực tuyến đang bị lợi dụng để tiêu thụ hàng kém chất lượng,” anh Tú kiến nghị.

Về phía người tiêu dùng, anh Tú khuyên nên tìm hiểu kỹ thông tin sản phẩm trước khi mua, tránh mua hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc, không có tem nhãn hoặc mã QR truy xuất thông tin. Người tiêu dùng cũng nên chọn các đơn vị uy tín, có phản hồi tốt từ khách hàng và cam kết rõ ràng về nguồn gốc sản phẩm, để đảm bảo quyền lợi và sức khỏe bản thân.

Yến sào là một trong những loại thực phẩm bổ dưỡng quý giá, không chỉ có giá trị dinh dưỡng cao mà còn là món quà biếu ý nghĩa. Tuy nhiên, trong bối cảnh thị trường đầy biến động, việc trang bị kiến thức nhận diện tổ yến thật – giả sẽ giúp người tiêu dùng trở nên thông minh hơn, đồng thời góp phần bảo vệ ngành nghề nuôi yến truyền thống đang ngày càng phát triển tại Việt Nam.

Các hiểu lầm phổ biến về ung thư

Những thói quen âm thầm phá hủy hệ tiêu hóa

Minh bạch thị trường để bảo vệ sức khỏe cộng đồng