Nhiều nỗ lực ngoại giao kinh tế trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Tổng Bí thư Tô Lâm chứng kiến thỏa thuận hợp tác trị giá 1,1 tỷ USD về cung cấp các thiết bị điện tử và dịch vụ kỹ thuật hàng không tại Mỹ.

Dấu ấn ngoại giao kinh tế năm 2024

Dấu ấn ngoại giao kinh tế trong năm qua không thể không nhắc tới sự kiện Việt Nam - Các Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất (UAE) ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA) vào tháng 10/2024, đã mở ra một giai đoạn phát triển mới về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai bên, đưa tổng số Hiệp định thương mại tự do (FTA) ký kết của nước ta lên con số 17 Hiệp định. Với cách làm mới, nước ta đã khai thác hiệu quả 17 FTA với hơn 60 đối tác, tháo gỡ các rào cản thị trường, qua đó đưa kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2024 lên 786,29 tỷ USD, trong đó xuất khẩu trên 405,5 tỷ USD, xuất siêu 24,77 tỷ USD.

Cùng với đó, ngoại giao kinh tế giúp Việt Nam tiếp tục là điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI vốn đang suy giảm và cạnh tranh ngày càng quyết liệt giữa các quốc gia. Theo Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2024, tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam (bao gồm: Vốn đăng ký cấp mới, vốn đăng ký điều chỉnh và giá trị góp vốn, mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài) đạt 38,23 tỷ USD. Vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài thực hiện tại Việt Nam năm 2024 ước đạt 25,35 tỷ USD, tăng 9,4% so với năm trước. Điều đáng nói là các hoạt động ngoại giao trong năm 2024 đã thúc đẩy các động lực mới, tạo kết nối Việt Nam với các đối tác chủ chốt, các tập đoàn lớn toàn cầu về công nghệ, đổi mới sáng tạo, bán dẫn… để có những bước đột phá trong chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, công nghiệp bán dẫn, trí tuệ nhân tạo (AI)… Các thỏa thuận hợp tác Việt Nam với Nvidia và các tập đoàn công nghệ số gần đây là một ví dụ minh chứng cho việc xác lập vị thế Việt Nam là một mắt xích bền vững, quan trọng, có vị trí ngày càng cao trong chuỗi cung ứng và chuỗi sản xuất toàn cầu đang định hình.

Bên cạnh đó, ngoại giao kinh tế cũng mở rộng cánh cửa cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu trong nước tham gia vào chuỗi cung ứng mới là sản phẩm Halal cho thị trường Trung Đông nhờ sự kiện Hiệp định CEPA. Đây là những động lực để Việt Nam tiếp tục thúc đẩy các hoạt động ngoại giao chuyên sâu, chuyên ngành như ngoại giao công nghệ, ngoại giao khí hậu, ngoại giao nông nghiệp, ngoại giao hạ tầng, ngoại giao kinh tế số… phục vụ đắc lực cho sự phát triển kinh tế của đất nước trong thời gian tới.

Năm vừa qua, tiếp tục phát huy vai trò chủ động, đóng góp tích cực, trách nhiệm vào các ý tưởng, sáng kiến và với nhiều cách làm mới, Việt Nam đã để lại những dấu ấn nổi bật trên các diễn đàn khu vực và toàn cầu quan trọng như: ASEAN, Liên Hợp Quốc, Tiểu vùng Mekong, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Nhóm các nền kinh tế mới nổi và phát triển hàng đầu thế giới (G20), Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS), Hội đồng liên Nghị viện Hiệp hội các quốc gia Ðông Nam Á (AIPA), Phong trào Không liên kết, Pháp ngữ.

Thành công trong hoạt động ngoại giao ở khu vực là lần đầu nước ta tổ chức thành công Diễn đàn tương lai ASEAN, thiết lập cơ chế trao đổi, thúc đẩy vai trò của Việt Nam trong định hình tương lai của ASEAN sau năm 2025, tầm nhìn đến năm 2045; tạo dựng tiếng nói chung, nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ chế hợp tác Mekong, góp phần cùng các đối tác thúc đẩy phát triển bền vững và thịnh vượng ở tiểu vùng.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum đã chứng kiến lễ ký kết Hiệp định Đối tác Kinh tế Toàn diện (CEPA), hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam với một nước Arab.

Ở tầm toàn cầu, việc Ðại hội đồng Liên Hợp Quốc thông qua Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng cuối tháng 12/2024 và chọn Việt Nam là địa điểm tổ chức Lễ ký Công ước trong năm 2025 đánh dấu một mốc mới trong công tác hội nhập pháp lý quốc tế nói riêng và đối ngoại đa phương của Việt Nam nói chung. Việt Nam cũng tích cực xây dựng, định hình các tiến trình toàn cầu quan trọng như Hội nghị Thượng đỉnh Tương lai, Thỏa thuận toàn cầu về Rác thải nhựa, Ban cố vấn của Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc về khoáng sản thiết yếu cho chuyển đổi năng lượng… khẳng định Việt Nam là đối tác tích cực, tin cậy và có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế.

Bên cạnh đó, nước ta còn đảm nhiệm tốt trọng trách của Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, đóng góp có trách nhiệm trong các vấn đề chung toàn cầu như chống biến đổi khí hậu, gìn giữ hòa bình, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước…

Có thể nói, kết quả thực chất của hoạt động đối ngoại năm 2024 đã tạo nên tầm vóc đối ngoại mới, góp phần vào những thành tựu chung của đất nước; nâng cao vai trò, vị thế, uy tín, mức độ tin cậy của Việt Nam trên trường quốc tế. Việt Nam khẳng định là quốc gia có thể duy trì quan hệ cân bằng, hài hòa, tích cực với tất cả các nước láng giềng, các nước lớn, các đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống trong bối cảnh quốc tế đầy biến động và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

Bên lề Hội nghị Cấp cao G20 diễn ra vào tháng 11/2024 tại Brazil, trong cuộc trao đổi với Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Tổng Thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres đã nói Việt Nam là “một hình mẫu của hòa bình và phát triển bền vững, là điểm sáng trong quan hệ quốc tế mà các nước cần học tập”.

Đổi mới căn bản đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới

Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.

Thế giới đang đứng trước nhiều diễn biến phức tạp, khó lường và khó dự báo, nhưng cũng mở ra nhiều cơ hội cho các quốc gia tận dụng các động lực tăng trưởng mới như kinh tế xanh, kinh tế số, khoa học công nghệ… để bứt phá. Trong nước, với thế và lực mới sau gần 40 năm đổi mới và trước những yêu cầu cấp bách của thời đại, có thể nói đây là thời điểm “hội tụ” để đưa đất nước bước sang kỷ nguyên mới như Tổng Bí thư Tô Lâm đã phát biểu gần đây.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn, để tận dụng tốt những thời cơ này, cần nhận thức sâu sắc rằng để đi vào kỷ nguyên mới, công tác ngoại giao kinh tế cần tiếp tục phát huy vai trò phục vụ doanh nghiệp, người dân và địa phương trên tinh thần hiệu quả hơn, sâu hơn, thực chất hơn, tư duy nhạy bén, sáng tạo hơn.

Để làm được điều đó, một mặt ngoại giao kinh tế sẽ phải tiếp tục tận dụng tối đa các động lực tăng trưởng truyền thống như xuất khẩu, đầu tư, du lịch… Theo đó khai thác tối đa lợi ích của các hiệp định thương mại, đầu tư hiện có, nhất là những thị trường, lĩnh vực còn chưa được khai thác; khai mở các nguồn đầu tư, tài chính mới, nhất là những nguồn lực từ các doanh nghiệp, các quỹ đầu tư lớn; giải quyết những dự án lớn tồn đọng, từ đó tạo đòn bẩy thu hút dự án mới; tiếp tục rà soát, đôn đốc triển khai các cam kết thỏa thuận quốc tế...

Mặt khác, để tạo đột phá thì cần phải thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, đột phá vào những lĩnh vực mới như Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhiều lần nhấn mạnh và chỉ đạo. Do đó trọng tâm của ngoại giao kinh tế thời gian qua và tới đây sẽ là nhận diện và tranh thủ cơ hội từ những xu hướng mới đang định hình kinh tế thế giới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng; tạo lập được sự hợp tác sâu rộng với các trung tâm đổi mới sáng tạo của thế giới, bao gồm cả các quốc gia và doanh nghiệp, trong các lĩnh vực mang tính đột phá như công nghệ cao, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, lượng tử.

Thêm vào đó, hoạt động ngoại giao cần phát huy “sức mạnh mềm” của dân tộc, tương xứng với tầm vóc lịch sử và văn hóa, vị thế chính trị và kinh tế của đất nước và xây dựng nền đối ngoại, ngoại giao Việt Nam toàn diện, hiện đại, chuyên nghiệp.

Trong không khí cả nước hân hoan chào đón năm mới 2025, tin tưởng rằng hoạt động ngoại giao nước ta sẽ tiếp tục đóng góp xứng đáng vào thực hiện thắng lợi đường lối đối ngoại theo tinh thần Ðại hội Ðảng toàn quốc lần thứ XIII, tiếp đà đóng góp của Việt Nam cho các vấn đề chung của thế giới, tạo thế và lực để đất nước bước vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Khát vọng vươn mình trong kỷ nguyên mới

Đổi mới, sáng tạo, tăng tốc, bứt phá, đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc