Cây trà hoa vàng đã gắn bó với người dân huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh từ nhiều năm nay. Trà hoa vàng vốn là loại cây mọc tự nhiên trong rừng Ba Chẽ, Quảng Ninh từ rất lâu, những người cao tuổi ở các xã trong huyện kể rằng họ đều từng vào rừng tự nhiên tìm cây trà hoa vàng, lấy lá và hoa để nấu nước uống giải khát lại thấy khỏe người, ăn được nhiều cơm, đêm ngủ ngon giấc.
Theo "Camellia International Journal" - Tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng của thế giới, các hợp chất của trà hoa vàng có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u, giảm hàm lượng cholesterol trong máu, giảm triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hoà huyết áp và chữa các bệnh về tim mạch, tiểu đường". Với giá trị kinh tế cao, hiện loài cây này được bà con đưa vào trồng đại trà trên địa bàn huyện Ba Chẽ. Đây cũng là sản phẩm hiếm hoi của tỉnh Quảng Ninh được công nhận là địa chỉ xanh.
Với giá trị được khẳng định và giá trị ổn định, hiện nay, cây trà hoa vàng đã đem lại một nguồn thu nhập ổn định cho người dân Ba Chẽ. Từ năm 2015, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh đã bắt đầu quy hoạch vùng trồng dược liệu.
Sản xuất trà hoa vàng
Nhận thấy cây trà hoa vàng là cây dược liệu quý, rất tốt cho phát triển kinh tế, huyện Ba Chẽ đã hỗ trợ 50% tiền cây giống cho bà con khi tham gia vào dự án trồng trà hoa vàng của huyện và phát triển rộng hơn diện tích trồng trà ra các xã trên địa bàn.
Đến năm 2018 đã có 174 hộ tham gia vào dự án trồng trà hoa vàng tập trung trên toàn huyện, đưa tổng diện tích trồng trà là 146ha. Trà hoa vàng được trồng nhiều nhất ở 2 xã Thanh Sơn và Đồn Đạc khoảng 40ha/xã. Các xã khác như Đạp Thanh, Thanh Lâm, Lương Mông, Minh Cầm… mỗi xã cũng có vài chục ha trở lên. Trong đó trên 50 ha đã cho thu hoạch hoa trà và hơn 60ha là thu hoạch lá trà, huyện Ba Chẽ đặt mục tiêu đến năm 2020 sẽ trồng hơn 300ha cây trà hòa vàng.
Phó Chủ tịch UBND huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh cho biết: "Huyện Ba Chẽ cũng là vùng được tỉnh xác định là một trong những vùng trọng điểm về phát triển cây dược liệu, đến năm 2030 thì quy hoạch của huyện phát triển đến 3.200ha, trong đó, trà hoa vàng là một trong 3 cây chủ lực".
Ông Nịnh Văn Trắng, Giám đốc Công ty Cổ phần Lâm sản Đạp Thanh tại thôn Xã Đạp Thanh, huyện Ba Chẽ, tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, sản phẩm trà hoa vàng được bán ở trong nước, không phụ thuộc Trung Quốc và giống cây hiện nay bán rất tốt. Hoa không đủ bán, không đủ đáp ứng trên thị trường nên về cơ bản phát triển rất thuận lợi với người nông dân. Các tỉnh thành trong khu vực miền Nam hay Thái Nguyên, Phú Thọ đã và đang phát triển rất tốt sản phẩm này.
Giới thiệu trà hoa vàng tại Hội chợ OCOP Quảng Ninh
Tuy nhiên dù có lợi nhuận lớn, nhưng để mở rộng diện tích trồng loại hoa này cũng không hề dễ vì giá thành cây giống cao, dao động từ 25 - 30.000 đồng mỗi cây nên chi phí ban đầu lớn, thời gian trồng đến thu hoạch hơn 3 năm, đòi hỏi người trồng phải có nguồn vốn lớn.
Hiện, huyện Ba Chẽ đã đưa trà hoa vàng vào nhóm sản phẩm OCOP chủ lực của huyện. Để tôn vinh loài cây thảo dược quý này cùng với việc mở rộng quy mô trồng và phát triển trà hoa vàng, từ năm 2016, huyện Ba Chẽ đã tổ chức Lễ hội Trà hoa vàng vào các năm chẵn. Năm nay, Lễ hội Trà hoa vàng Ba Chẽ lần thứ III với chủ đề “Trà hoa vàng - Danh trà đất Việt” được tổ chức trong các ngày 22 và 23/2/2020 tại thôn Sơn Hải, xã Nam Sơn.
Trong khuôn khổ của lễ hội còn có trưng bày các gian hàng sản phẩm OCOP và các sản phẩm đặc hữu của các địa phương với 20 gian hàng. Do vậy, tham dự lễ hội, bên cạnh việc thưởng hoa, thưởng trà, du khách còn được mua sắm các sản phẩm OCOP và sản vật đặc trưng của các địa phương. Qua lễ hội, huyện Ba Chẽ muốn xây dựng một sản phẩm du lịch tiềm năng thế mạng của địa phương với du khách.
Hà Linh
