 |
Nhiều chuyên gia y tế cho rằng, một trong những nguyên nhân chính của các vụ ngộ độc thực phẩm tập thể xảy ra vào mùa hè là do thời tiết nắng nóng làm cho thức ăn, thực phẩm dễ bị ôi, thiu, nhiễm nấm và vi khuẩn - những nguyên nhân gây bệnh đường tiêu hóa.
Nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm
Nhiệt độ cao khiến thực phẩm dễ hỏng
Một trong những yếu tố đáng lo ngại nhất là nhiệt độ cao. Khi nhiệt độ môi trường dao động từ 32°C đến 43°C là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn sinh sôi và phát triển nhanh chóng. Thực phẩm, đặc biệt là những loại có nguồn gốc động vật như thịt, cá, hải sản, sữa, trở nên rất dễ bị ôi thiu và nhiễm khuẩn chỉ ở nhiệt độ cao.
Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ và protein, chẳng hạn như đồ chiên rán, nem chua, và các loại thực phẩm chế biến sẵn, cũng không ngoại lệ. Ngay cả rau củ quả sống nếu không được rửa sạch và bảo quản đúng cách cũng dễ dàng bị nhiễm khuẩn. Việc bảo quản và chế biến thực phẩm đúng cách trở nên vô cùng quan trọng.
Không đảm bảo vệ sinh
Môi trường không đảm bảo vệ sinh, dễ nhiễm bẩn trong mùa nóng cũng làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Đây là tác nhân khiến ruồi muỗi sinh sôi nảy nở mạnh mẽ, mang theo nhiều loại vi khuẩn gây bệnh và dễ dàng lây lan vào thức ăn. Nước bẩn, một nguồn lây nhiễm nguy hiểm khác, có thể chứa nhiều loại vi khuẩn và virus gây bệnh.
Thêm vào đó, thói quen ăn uống và chế biến thực phẩm không đảm bảo vệ sinh của một số người, như ăn vỉa hè, ăn ngoài trời, hoặc dùng chung chén đũa, càng làm gia tăng nguy cơ này. Mỗi khi thức ăn bị tiếp xúc với môi trường không đảm bảo vệ sinh, nguy cơ nhiễm khuẩn và gây ngộ độc tăng lên đáng kể.
 |
Thói quen hằng ngày
Thói quen hằng ngày của nhiều người cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Nhiều người có thói quen mua thực phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ và bảo quản không đúng cách. Thực phẩm không đảm bảo vệ sinh hoặc đã hết hạn sử dụng, bị ôi thiu, nấm mốc, thường được tiêu thụ hết vì giá thành rẻ, dễ tiếp cận mà không có sự kiểm tra kỹ lưỡng về chất lượng.
Thói quen ăn uống mất vệ sinh, như ăn ngoài vỉa hè, ăn ngoài trời, dùng chung chén đũa, càng làm gia tăng nguy cơ ngộ độc thực phẩm. Những hành vi này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe cá nhân mà còn có thể gây ra các vụ ngộ độc tập thể, đặc biệt là trong các bữa tiệc, sự kiện đông người.
Một số nguy cơ khác
Ngoài ra, một số nguy cơ ngộ độc thực phẩm còn đến từ độc tố tự nhiên và hóa chất. Ngộ độc do độc tố tự nhiên có thể xảy ra khi ăn phải nấm độc, rong biển độc hoặc các loại thực vật có chứa chất độc. Ngộ độc do hóa chất thường là kết quả của việc tiêu thụ thực phẩm chứa thuốc bảo vệ thực vật tồn dư hoặc các hóa chất phụ gia thực phẩm không an toàn. Những nguy cơ này tuy không phổ biến như ngộ độc do vi khuẩn nhưng vẫn cần được chú ý và phòng ngừa cẩn thận.
 |
Biểu hiện ngộ độc thực phẩm
Các biểu hiện ngộ độc thực phẩm thường xuất hiện trong vòng 30 phút đến vài giờ sau khi ăn thức ăn bị nhiễm khuẩn. Những triệu chứng phổ biến bao gồm buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy (có thể kèm theo máu hoặc nhầy), đau bụng, sôi bụng, sốt và ớn lạnh. Người bị ngộ độc thực phẩm có thể cảm thấy mệt mỏi và uể oải.
Trong các trường hợp nặng, ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến mất nước nghiêm trọng, co giật, hôn mê và thậm chí nguy cơ tử vong cao, đặc biệt là ở trẻ em, người già và những người có bệnh nền. Do đó, việc nhận biết sớm các triệu chứng và có biện pháp xử lý kịp thời là vô cùng quan trọng để hạn chế các biến chứng nguy hiểm.
Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm mùa nắng nóng
Để phòng ngừa ngộ độc thực phẩm trong mùa nắng nóng, việc ăn chín uống sôi là nguyên tắc hàng đầu. Thực phẩm phải được nấu chín kỹ, đặc biệt là các loại thịt, cá, hải sản và trứng. Quá trình nấu chín không chỉ tiêu diệt vi khuẩn có hại mà còn phá vỡ các độc tố tự nhiên có thể tồn tại trong thực phẩm. Đối với thịt, nhiệt độ nội bộ nên đạt ít nhất 75°C để đảm bảo an toàn. Tương tự, các món ăn như trứng cần được nấu chín hoàn toàn, không nên ăn trứng lòng đào trong thời tiết nóng bức.
Bảo quản thực phẩm đúng cách là một bước không thể bỏ qua. Trong mùa nắng nóng, thực phẩm dễ bị hỏng nếu không được giữ ở nhiệt độ thích hợp. Thực phẩm cần được bảo quản trong tủ lạnh hoặc tủ đông ngay sau khi mua về.
Rã đông thực phẩm an toàn bằng cách để trong tủ lạnh, dưới dòng nước chảy hoặc sử dụng lò vi sóng. Không nên rã đông thực phẩm ở nhiệt độ phòng vì vi khuẩn có thể phát triển nhanh chóng trong điều kiện này. Ngoài ra, không để thực phẩm sống tiếp xúc với thực phẩm chín để tránh hiện tượng lây nhiễm chéo. Thực phẩm đã bị ôi thiu, nấm mốc cần được loại bỏ ngay lập tức, không nên tiếc rẻ mà sử dụng để tránh nguy cơ ngộ độc.
 |
Mua thực phẩm tại các cơ sở uy tín, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cũng là một biện pháp quan trọng. Khi mua thực phẩm, bạn nên chọn những nơi có chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, kiểm tra kỹ nhãn mác, hạn sử dụng và tình trạng bao bì. Tránh mua thực phẩm từ các nguồn không rõ ràng hoặc những nơi không đảm bảo điều kiện bảo quản phù hợp. Điều này giúp hạn chế nguy cơ mua phải thực phẩm kém chất lượng, bị nhiễm khuẩn hoặc chứa hóa chất độc hại.
Sơ chế đúng cách cũng là yếu tố cần thiết để bảo vệ sức khỏe trong mùa nắng nóng. Rau củ quả cần được rửa sạch trước khi ăn để loại bỏ vi khuẩn và hóa chất bám trên bề mặt. Nên ngâm rau củ quả trong nước muối loãng hoặc dung dịch rửa rau củ an toàn để tăng hiệu quả làm sạch. Không sử dụng thực phẩm đã hết hạn sử dụng, bị ôi thiu, hoặc nấm mốc. Thực phẩm hết hạn không chỉ mất đi giá trị dinh dưỡng mà còn có thể chứa các tác nhân gây bệnh nguy hiểm.
Việc rửa tay sạch thường xuyên cũng đóng vai trò quan trọng trong việc phòng ngừa ngộ độc thực phẩm. Bạn nên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch trước khi chế biến thực phẩm, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Điều này giúp loại bỏ vi khuẩn và virus từ bàn tay, ngăn chúng lây lan vào thực phẩm và cơ thể. Đặc biệt, sau khi xử lý thực phẩm sống như thịt, cá, bạn cần rửa tay kỹ để tránh vi khuẩn từ thực phẩm sống lan sang thực phẩm chín.
 |
| Nên ăn chín uống sôi, tránh những món ăn sống như tiết canh |
Tránh ăn ngoài trời trong mùa nắng nóng cũng là một biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Khi ăn ngoài trời, thực phẩm dễ tiếp xúc với ruồi muỗi, bụi bẩn và các tác nhân gây hại khác. Nếu cần thiết phải ăn ngoài, hãy đảm bảo thực phẩm được che đậy kỹ càng, tránh tiếp xúc với môi trường xung quanh. Nên ưu tiên ăn chín uống sôi tại nhà để đảm bảo vệ sinh. Điều này không chỉ giúp bạn kiểm soát được nguồn gốc và chất lượng thực phẩm mà còn giảm thiểu nguy cơ bị nhiễm khuẩn từ môi trường bên ngoài.
Nâng cao ý thức về an toàn thực phẩm cho bản thân và gia đình là điều cần thiết. Tìm hiểu kiến thức về phòng ngừa ngộ độc thực phẩm, các biện pháp bảo quản và chế biến an toàn sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe. Đặc biệt, trong mùa nắng nóng, hãy thường xuyên theo dõi tình trạng thực phẩm, kiểm tra hạn sử dụng và bảo quản chúng đúng cách. Khi có dấu hiệu ngộ độc thực phẩm, như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, sốt, cần đến cơ sở y tế gần nhất để được khám và điều trị kịp thời. Đừng chủ quan khi gặp các triệu chứng này, bởi ngộ độc thực phẩm có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được xử lý kịp thời.
