Bắc Ninh: Làng Hồi Quan phát triển nghề dệt truyền thống

Từ Hà Nội, qua cầu Chương Dương, rồi qua Quốc Lộ 1A, 1B khoảng 20 km rẽ trái theo con đường đất khoảng chừng hơn 1km, chúng ta tới với làng dệt Hồi Quan, xã Tương Giang, thị xã Từ Sơn. Đất Hồi quan tự hào có dòng sông Tiêu Tương thơ mộng chảy qua một thời, tuy nhiên ngày nay dòng sông xưa đã thành ruộng, thành đường của xã Tương Giang, người dân vẫn nghe văng vẳng tiếng sáo Trương Chi trong hoài niệm gợi lại mối tình giữa chàng với nàng Mỵ Nương qua câu ai oán.

" Nợ tình chưa trả cho ai

Khối tình mang xuống tuyền đài chưa tan"

Ẩn sau luỹ tre làng là một báu vật truyền thống đến nay vẫn còn được gìn giữ và phát triển, đó chính là nghề dệt Hồi Quan.

Dân gian có câu: “Hồi Quan là đất cửi canh, rộn ràng sớm tối thoi đưa nhịp nhàng”

Nghề dệt ở Hồi Quan có từ bao giờ và do ai truyền lại đến nay vẫn chưa có tài liệu nào ghi chép lại. Theo các cụ cao niên trong làng, vào những năm đầu thế kỷ XX, nghề dệt ở đây đã rất phát triển. Hầu như nhà nào cũng có vài khung dệt, nhà nhiều có tới cả chục khung.

Ban đầu, người dân Hồi Quan dệt vải bằng những khung cửi truyền thống, dệt khổ nhỏ với phương pháp thủ công để dệt vải màn, đũi, vải dày, vải màu kẻ đổ dọc, vải tơ tằm... Với tính cần cù, chịu khó cộng với đôi bàn tay khéo léo, người dân trong làng đã làm ra những sản phẩm dệt độc đáo mang sắc thái riêng, phục vụ nhu cầu của người dân trong vùng và các tỉnh lân cận.

Bước vào thời kỳ đổi mới, bằng sự năng động, sáng tạo, người dân trong làng phát triển thêm với các khung dệt khổ rộng kết hợp khung sử dụng máy công nghiệp để dệt các mặt hàng như: Gạc y tế, khăn trẻ sơ sinh, vải khổ rộng, sợi xe cung cấp cho nhà máy sản xuất giày dép, khăn mặt… Đồng thời, mở rộng thêm nghề dệt mành tăm và gia công quần áo trẻ em, đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước và xuất khẩu sang thị trường Lào, Campuchia.

Sự tảo tần sớm hôm của người Hồi Quan đã lưu giữ được nghề dệt truyền thống

Để tạo điều kiện cho người dân phát triển nghề dệt truyền thống, năm 2003 xã Tương Giang đã quy hoạch cụm công nghiệp làng nghề dệt Hồi Quan rộng hơn 5ha với cơ sở hạ tầng đồng bộ, hiện có khoảng 20 doanh nghiệp, cơ sở đã thuê mặt bằng, đầu tư máy móc thiết bị sản xuất nghề dệt theo hướng công nghiệp. Cùng với đó, hỗ trợ người dân làng nghề tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi, xây dựng, quảng bá thương hiệu sản phẩm, đào tạo, hỗ trợ tay nghề cho lao động… nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất, phát triển nghề truyền thống.

Số liếu tính đến cuối năm 2019, làng nghề Hồi Quan có khoảng 1.000 hộ (chiếm hơn 70% tổng số hộ) cùng hàng chục doanh nghiệp, HTX, cơ sở tham gia sản xuất dệt, may mặc.

Nghề dệt, may mặc phát triển, đem lại nguồn thu nhập chính của nhiều hộ gia đình trong thôn. Về Hồi Quan hôm nay, những ngôi nhà cao tầng hiện hữu, trên trục đường chính những chiếc xe máy, xe tải chở hàng tấp nập.

Vượt qua khó khăn, người dân làng Hồi Quan luôn có ý thức tìm tòi, học hỏi, sáng tạo ra những sản phẩm mới của làng nghề nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước. Cũng từ việc coi trọng giữ gìn nghề dệt truyền thống, người dân nơi đây đã góp phần gìn giữ nét văn hóa của quê hương và đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.