Rau cần ta hay còn gọi là rau cần nước |
Rau cần ta (Oenanthe stolonifera (Roxb.) Wall) hay còn gọi là rau cần nước, cần cơm hay cần ống, thuộc họ hoa tán (Apiaceae). Rau không những chữa đầy bụng, nôn mửa ở trẻ em mà còn điều trị việc tiểu ra máu, tiểu buốt, rắn cắn, bò cạp đốt,...
Cần ta thuộc cây thân thảo nhẵn, có chiều cao từ 20 – 60cm. Thân cây xốp, mềm, màu trắng, xanh nhạt hoặc huyết dụ và được chia làm nhiều đốt. Phần thân giữa ở các đốt sẽ rỗng ở bên trong, còn những đốt trên ngọn thường chỉ mang một lá.
Lá cần ta màu xanh đậm, mọc so le và chia thành nhiều thùy. Hai bên mép có hình răng cưa và có bẹ lá to ôm lấy thân, mọc bò dài ngập trong bùn, bén rễ ở những mấu. Cuống lá thì dài từ 3 – 8cm, những lá gần ngọn thường không có cuống. Từ các kẽ lá có thể mọc ra những nhánh con có thể phát triển thành cây mới.
Phần gốc cần ta già thì sẽ cứng và dai hơn |
Phần gốc cần ta già thì sẽ cứng và dai hơn. Nó dính liền với chùm rễ và ăn sâu vào lớp bùn để hút chất dinh dưỡng nuôi cây. Ngoài ra, rễ cây còn mọc rải rác ở một số đốt. Mùa hoa quả sẽ rơi vào dịp tháng 4 – 6, quả mang dáng hình trụ – thuôn và có 4 cạnh lồi.
Chúng ưa sống ở những nơi có khí hậu mát mẻ (tầm 15 – 20 độ), ẩm ướt, khu vực có nhiều nước và bùn như sông, hồ, ao, ruộng. Đây là loại cây sinh sản vô tính, phát triển bằng cách đâm chồi ở các kẽ lá.
Rau cần xưa nay thường xào với thịt bò, ít người biết rau cần còn xào được với cá và ăn rất ngon, dễ ăn. Tuy nhiên, nhiều người biết món ăn này nhưng lại chưa biết cách xào. Hay xào cần bị nhũn, cá bị nát. Sau đây là cách chọn rau cần xào cá đảm bảo ngon đãi khách, hoặc đãi cả nhà cuối tuần.
Cá trắm xào cần
Nguyên liệu
Cá trắm phi lê 200g (có thể thay bằng cá quả cũng rất ngon). Nên chọn cá trắm nuôi trong hồ.
Rau cần 1 mớ chọn loại cuống rau xanh dài.
Hành tây, tai nấm hương, gừng, rau răm 1/2 mớ nhỏ, gừng, hành tỏi băm nhuyễn.
Dầu ăn, tiêu, hạt nêm, nước mắm, dầu hào.
Cách làm
Cá trắm sơ chế, lọc lấy phi lê, rửa sạch thấm khô cá, thái miếng dày khoảng 1cm (để khi xào cá không bị nát).
Cho thịt cá vào bát tô để ướp gia vị (1 thìa hạt nêm, 1 thìa hạt tiêu, 1 ít hành tỏi băm nhỏ), xóc đều, để 20 phút cho cá ngấm gia vị.
Rau cần nhặt sạch bỏ rễ và lá sau đó cắt khúc rửa sạch và để ráo.
Rau răm nhặt lấy là bỏ phần thân và rễ rửa sạch thái nhỏ
Hành tây bóc vỏ thái miếng vừa ăn
Nấm hương ngâm nở cắt đôi.
Phi hành tỏi thơm lên thì trút cá vào xào săn (lưu ý cá nhanh chín nên đun nhỏ lửa). Cá chín thì đổ ra đĩa.
Thêm dầu ăn cho nốt hành tỏi vào phi thơm, rồi đổ rau cần, hành tây, nấm hương vào đảo đều. Được khoảng 2 phút thì cho cá vào. Rau cần chỉ cần chín tái là vừa ngon, còn nguyên vị ngọt và màu tươi xanh.
Bắc xuống thì rắc chút hạt tiêu xay, nêm lại gia vị cho vừa ăn.
Món cá xào cần phải ăn nóng mới thanh mát, ngon miệng. Cá trắm thì thịt chắc, thơm ngon, 100g cá trắm có khoảng 91kcal, 17g protein, 2,6g lipit, 145mg photpho, can xi, sát. Cá trắm xào cần rất bổ dưỡng cho sức khỏe, giúp chống lão hóa, tốt cho trí não trẻ em.
Cá chép giòn xào với rau cần
Món cá chép giòn tươi xào rau cần dễ chế biến, rất thơm ngon, độc lạ và hấp dẫn hương vị cho người thưởng thức.
Nguyên liệu
Cá chép giòn 500 – 700g. Nên chọn phần bụng và lưng sẽ ít xương.
Rau cần 1 bó.
Hành tím, gừng, tỏi. bột canh, nước mắm, hạt nêm, tiêu, tương Bần...
Cách làm
Thái lát phi lê cá giòn khoảng 1cm (để xào thịt cá sẽ xoăn lại, thơm ngon hơn). Ướp thịt cá với gia vị nêm, tiêu, mắm, gừng khoảng 15 phút.
Rau cần sơ chế sạch, thái khúc, ngâm qua nước muối.
Tỏi, hành khô bằm nhỏ. Gừng cạo vỏ đập, giập, băm nhuyễn.
Phi thơm 1/2 tỏi, hành, rồi đổ cá vào xào cho săn lại thì đổ tiếp rau cần vào xào, nêm thêm chút tương. Đảo nhanh tay trên ngọn lửa mạnh khoảng 50 giây là đủ độ chín tái cho rau cần.
Đổ ra đĩa thì rắc thêm chút hạt tiêu sẽ thơm ngon hơn rất nhiều. Bày vài cọng rau mùi lên. Món này nên thưởng thức khi nóng hổi rất ấm bụng và kích thích vị giác. Rau cần giòn sần sật, hòa với vị ngọt thơm của cá chép giòn, chút cay của ớt rất hấp dẫn cho bữa cơm đãi khách, hoặc bữa ngon cuối tuần.
Cá quả xào cần
Nguyên liệu
·Cách bóc vỏ tôm chín không bị nóng và dây bẩn, còn được khen là khéo léo, duyên dáng khi đi ăn cỗ
·Cách bóc vỏ tôm sống rất mới, rất dễ, rất nhanh
Cá quả ta ngon mua loại khoảng 2 kg.
Cà chua, tỏi, ớt, dầu ăn, nghệ tươi, rượu quê, gừng, rau cần ta, thìà là, hạt tiêu, muối, mì chính, mẻ.
Cách làm
Cá quả sơ chế sạch, lọc bỏ xương lấy 2 miếng phile bằng cách dùng mũi dao sắc dọc nhẹ hai bên mình cá và cứ thế rạch nhẹ tới đuôi là có miếng phile đẹp mắt.
Dùng rượu gừng rửa lại thịt cá để khử mùi tanh. Thái thành lát to bản, mỏng.
Có 2 cách ướp, tùy khẩu vị mà làm cho phù hợp. Một là ướp nước mắm, hạt tiêu, mì chính. Để mỡ thật già, phi thơm đầu trắng hành hoa, đổ cá vào xào to lửa, đảo vừa không cá nát rồi trút ra đĩa riêng.
Hai là ướp với nghệ, mẻ, hạt tiêu, mì chính, muối - để 15 phút cho cá ngấm gia vị.
Các loại rau sơ chế sạch.
Phi thơm tỏi, đổ cá vào xào chín thì đổ ra đĩa riêng.
Cà chua thái múi cau đảo đều cho chín rồi với đổ rau cần vào xào tiếp tới chín tái thì đổ đĩa cá đã xào vào. Nêm lại mắm muối vừa ăn, rắc thìa là vào đảo trước khi đổ ra đĩa.
Cuối cùng là rắc hạt tiêu trên đĩa cá xào cần. Trang trí bằng vài nhánh thìa là, ớt thái chỉ, hạt tiêu.
Món bún xào cần vốn đã ngon miệng, nhưng món cá xào cần cũng ngon miệng không kém. Cả hai món đều cần có độ tái vừa đủ để rau cần thì không bị nhũn, thịt cá không bị nát, ăn có vị ngọt tự nhiên của cá, độ giòn của rau cần, mùi thơm của gia vị.
Cách ăn món rau cần xào cá
Món này ăn cơm, bún ngày lạnh đều hợp, nhưng cần ăn khi nóng hổi mới ngon. Lưu ý món cá xào cần khi đổ ra đĩa nên trang trí thêm hoa cà rốt, hay hoa lành lá tỉa sẵn vừa đơn giản và đẹp mắt.
Đã vào mùa rau cần, các bà nội trợ nên làm món cá xào rau cần ngon miệng, thanh mát, bổ dưỡng cho người thân ăn.
Nông dân quê lúa khá lên nhờ cây rau cần
Nhà nào trồng cần cũng khá giả |
Ông Phạm Xuân Dung, 70 tuổi, thôn Đức Long, xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư (tỉnh Thái Bình) không rõ nghề trồng rau cần quê mình có từ bao giờ, chỉ biết từ khi ông còn thơ ấu đã thấy bà con trồng loại rau ưa nước này.
Tận dụng địa bàn nhiều ao, hồ, cứ tháng Giêng, bà con thả cá, đến tháng 9 tiến hành thu hoạch cá và trồng rau cần.
Có 2 vụ rau cần, vụ rau sớm và vụ rau tết, trong đó vụ rau tết là chủ lực. Trước kia, vào những ngày giáp tết, các ao ở Đức Long phủ kín rau cần, không có ao bỏ trống, tuy nhiên mấy năm gần đây, lao động trẻ đã đi công ty, xí nghiệp, hầu hết các hộ chỉ trồng được 1 lứa rau cần vụ tết, một vài hộ bỏ trống ao.
Gia đình ông Dung hiện là một trong số hộ có diện tích rau cần lớn trong thôn, với 4 sào rau cần, quay vòng 2 lứa, thu nhập được khoảng 50 - 70 triệu đồng mỗi năm từ cây rau cần.
Thông tin với báo chí, ông Phạm Văn Thâu, Trưởng thôn Đức Long, xã Duy Nhất, huyện Vũ Thư (tỉnh Thái Bình) cho biết: Địa hình nhiều ao, hồ tạo điều kiện cho bà con phát huy nghề truyền thống trồng rau cần dịp cuối năm.
Hiện nay thôn có trên 50 hộ trồng rau cần với diện tích hơn 10 mẫu, chủ yếu ở khu dân cư Trung Long. Rau cần là cây dễ trồng, đòi hỏi ít vốn đầu tư, tuy vất vả ở khâu thu hoạch nhưng thu nhập đạt từ 8 - 15 triệu đồng/sào/lứa, cao gấp nhiều lần cây lúa.