 |
| Rau càng cua |
Rau càng cua có tên gọi khoa học là Peperomia Pellucida. Về mặt thực vật học, cây thuộc họ Piperaceae (hồ tiêu) bao gồm khoảng 5 chi và 1.400 loài. Loài này phát triển vào mùa mưa (thường vào mùa xuân) và phát triển mạnh trong đất tơi xốp, ẩm ướt dưới bóng cây.
Trong tiếng Việt, rau càng cua có nhiều tên gọi khác như rau tiêu hay còn gọi là kim đơn, cúc áo, thích châm thảo, cương hoa thảo...
Rau càng cua là một loại thực phẩm nhưng thường được biết đến như một loại thảo mộc có công dụng sử dụng làm thuốc. Dữ liệu dân tộc học ở Bolivia từ người da đỏ Altenos ghi lại toàn bộ cây được nghiền nát, sau đó trộn với nước và đun nóng. Hỗn hợp này có tác dụng làm ngưng xuất huyết.
Một số tài liệu khác tương tự cũng cho rằng, nước sắc rễ để điều trị cảm sốt và các bộ phận còn lại dùng để bôi tại chỗ điều trị đau bụng, áp xe, mụn trứng cá, nhọt, đau bụng, mệt mỏi, bệnh gút, đau đầu, rối loạn thận và đau thấp khớp và thậm chí để điều trị ung thư vú.
Theo đông y, cây có vị đắng tính bình, có công dụng thanh nhiệt giải độc, khu phong, hoạt huyết, tan máu ứ thường dùng để chữa các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp, viêm ruột thừa, một số bệnh đường tiêu hoá.
Một nghiên cứu về hoá học, chủ yếu là nghiên cứu tinh dầu của cây đã xác định được 71 hợp chất từ tinh dầu của 10 loại Piperaceae. Trong rau càng cua có Carotol (13,41%) là sesquiterpene hydroxyl hoá chính. Một số hoạt chất khác như arylpropanoids có tác dụng chống nấm và peperomin có hoạt tính gây độc tế bào hoặc chống ung thư trong ống nghiệm.
Thành phần dinh dưỡng chúng ta sẽ được hấp thụ khi ăn rau càng cua là 24 calo, nước (92%), vitamin và khoáng chất (8%). Khi ăn rau càng cua có thể gây ra các triệu chứng giống như bệnh hen suyễn ở những bệnh nhân có phản ứng quá mẫn với loại cây này bởi chúng có mùi giống mù tạt.
Trồng rau càng cua theo cách cực kì đơn giản mà ai cũng làm được
 |
Chuẩn bị giống
Rau càng cua được trồng từ hạt. Do đó việc đầu tiên bạn cần làm khi bắt tay ngay vào việc trồng loại rau này là bạn phải chuẩn bị ngay một gói hạt giống rau càng cua tại các cơ sở bán hạt giống có uy tín.
Khi mua bạn cần chú ý xem gói hạt giống có còn hạn sử dụng, có bị bong tróc hay hở ra không. Có như vậy thì mới đảm tỉ lệ nảy mầm của rau, đồng thời tránh việc mua không đúng giống.
Sau khi mua hạt giống về bạn tiến hành ngâm trong nước ấm (2 sôi : 3 lạnh) trong 2 – 5 giờ. Tiếp theo bạn đem hạt giống đã ngâm đi rửa sạch rồi ủ khăn ấm đến khi hạt có giấu hiệu nảy mầm thì đem đi gieo ngay.
Chuẩn bị dụng cụ, đất trồng
Đầu tiên bạn cần chuẩn bị thùng xốp, đặc biệt là phải có lỗ thoát nước, nhưng nếu bạn không có thùng xốp hoặc muốn tăng tính thẩm mỹ cho khu vườn thì bạn có thể chọn mua những khay trồng rau đã được thiết kế đầy đủ lỗ thoát nước, hay các loại chậu treo tường, ban công vô cùng tiện lợi.
Và có một điều có thể bạn chưa biết càng cua là một loại cây ưa ẩm, do đó bạn có thể kết hợp trồng xen càng cua vào những chậu cây cảnh. Khi đó bạn vừa có thể tiết kiệm diện tích, không lo việc phải si nghĩ nên trồng ở đâu, vừa giúp gốc cây cảnh nhà mình giữ được độ ẩm, không bị cỏ dại xâm chiếm.
Đối với rau càng cua thì bạn nên chọn đất tơi xốp, có khả năng giữ nước và thoát nước. Đồng thời để giúp cho cây con phát triển thì bạn có thể bổ sung dinh dưỡng cho cây bằng cách bón lót thêm các loại phân hữu cơ đã qua xử lí như phân bò, phân gà, phân trùn quế…
Bạn cũng có thể phối trộn đất theo công thức đơn giản với tỉ lệ 3 đất sạch : 3 phân trùn quế : 2 giá thể trấu hun : 2 giá thể mụn dừa hoặc bạn chỉ cần sử dụng loại đất đã được phối trộn đầy đủ đó là đất sạch hữu cơ Sfarm chuyên dùng cho rau ăn lá.
Tiến hành trồng
Đầu tiên, bạn cần tưới nước để tạo độ ẩm cần thiết cho đất. Sau đó rạch từng hàng thẳng ở trong thùng xốp với khoảng cách hàng cách hàng 5cm và rắc đều hạt giống xuống đất.
Với cách gieo này thì bạn có thể dễ dàng kiểm soát sâu bệnh cũng như cỏ dại. Tuy nhiên nếu bạn muốn tiết kiệm diện tích đất hơn nữa thì có thể thể không tạo rãnh mà trực tiếp gieo hạt giống đều khắp.
Sau đó nên rải một lớp đất mỏng phủ lên bề mặt hạt giống mới gieo và tưới nước. Nhớ nên rải hạt giống vừa phải đều tay không quá dày mà cũng không quá thưa.
Sau khi gieo hạt thì bạn nên tiến hành che phủ 5 - 7 ngày bằng rơm rạ, mụn dừa, trấu hun… Hoặc sử dụng lưới che nắng che lên trên để hạt có thể giữ được độ ẩm thích hợp kích thích sự nảy mầm.
Chăm sóc rau càng cua
 |
Ánh sáng
Không giống như hầu hết các loại cây khác ưa sáng, càng cua là loại rau khá ưa bóng, thích nới ẩm ướt. Vì vậy bạn nên trồng càng cua nơi mát mẻ, có bóng râm xen kẽ chút ánh sáng vì nếu như không có ánh sáng thì cây sẽ bị vống, còi cọc, dễ bị sâu bệnh hại. Còn ánh sáng quá gắt thì cây dễ bị mất nước, cháy thân lá.
Chế độ nước
Là loại rau khá ưa nước nên khi mới gieo hạt để tăng khả năng nảy mầm và sống sót, tránh bị mất nước đối với càng cua dưới 10 ngày tuổi bạn nên tưới ngày 2 lần sáng chiều thật nhẹ nhàng bằng bình tưới vòi sen hoặc phun mưa.
Khi cây đã lớn và bắt đầu sinh trưởng phát triển khỏe mạnh thì bạn tưới 1 lần/ ngày. Tuy nhiên nên tránh trường hợp tưới quá nhiều vào buổi tối cây dễ bị nấm bệnh tấn công và chú ý là phải nên tưới đều khắp thật nhẹ nhàng bằng bình tưới vòi sen hoặc phun mưa.
Hàm lượng dinh dưỡng thiết yếu cho rau càng cua
Có nguồn gốc từ loài cây hoang dại nên sức sống của rau càng cua rất bền bỉ, đặc biệt nó thể sống ở những vùng đất cằn cỗi. Do đó khi trồng rau càng cua để đảm bảo rau thu hoạch thực sự là rau sạch thì bạn có thể không cần bón phân vô cơ cho cây mà thay vào đó có thể bổ sung dinh dưỡng bằng cách sau.
Sau khi gieo khoảng 7 – 10 ngày thì rau đã bắt đầu ra lá, rễ cũng tương đối ổn định. Lúc đó bạn có thể sử dụng các loại phân bón hữu đã qua xử lí như phân bò, phân gà, phân trùn quế, phân hữu cơ Bounce Back…
Đồng thời kết hợp cùng các loại phân bón lá hữu cơ hấp thụ nhanh chóng hơn như phân đạm cá, rong biển, phân bánh dầu dạng nước… bón định kì 2 tuần/lần.
Thu hoạch rau càng cua đúng cách
Càng cua có thời gian sinh trưởng vô cùng ngắn, chỉ sau 30 – 45 ngày trồng là bạn đã có thể thu hoạch những cây rau càng cua giòn ngon rồi. Bạn nên thu hoạch vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát, theo kiểu cắt tỉa, cành dài cắt trước, ngắn cắt sau.
Khi cắt, bạn chừa lại đoạn gốc khoảng 3 – 4cm để chúng tiếp tục phát triển. Đặc biệt nên nhớ phải cách li đủ thời gian ít nhất 10 ngày sau khi bón phân hoặc phun thuốc.
Chưa dừng lại ở đó, trồng một lứa càng cua có thể cho thu hoạch quanh năm, vì vậy sau khi thu hoạch xong bạn nên tiếp tục thực hiện chế độ chăm sóc để cây có đủ khả năng cho rau vào những ngày sau đó.
