Rau đắng đất hay còn gọi là rau đắng lá vòng, là một loài cây thân thảo có thân và cành mảnh, mọc tỏa sát mặt đất, dài và nhẵn. Lá có hình mác, thuôn dài. Hoa có màu lục nhạt, cuống dài, những lá phía bên ngoài ngắn, lá bên trong rộng hơn, không có cánh hoa. Mùa hoa quả thường rơi vào tháng 4 – tháng 7.
Ở Việt Nam, loài cây này phân bố dọc theo các tỉnh ven biển từ Nam Định đến vùng đồng bằng sông Cửu Long. Đây là loài cây ưa sáng, thường mọc trên đất pha cát ở các ruộng hoang, các hố nông cạn nước vào mùa khô. Nhờ có khả năng phân nhánh khỏe nên chúng thường mọc thành từng đám dày đặc, lấn át các loại cỏ khác. Cây ra hoa quả nhiều hàng năm, tái sinh tự nhiên chủ yếu bằng hạt.
Rau đắng đất có tác dụng kiện vị, sát trùng, nhuận tràng. Theo Đông y, toàn cây có vị đắng, tính mát, có tác dụng lợi tiêu hóa, khai vị, lợi tiểu, nhuận gan, hạ nhiệt.
Trong đời sống hàng ngày, loài cây này được dùng làm thuốc hạ sốt, chữa bệnh về gan, vàng da… Ở Ấn Độ, chúng còn được dùng làm thuốc kích thích tiêu hóa, nhuận tràng và điều trị ứ sản dịch. Bạn có thể giã nát cây này rồi trộn với dầu castor, đắp nóng để chữa đau tai, dịch chiết từ loại cây này còn dùng trị ngứa và bệnh ngoài da.
Công dụng chữa bệnh từ rau đắng đất
Tùy vào mục đích trị bệnh, các bài thuốc trị bệnh từ rau đắng đất được điều chế như sau:
Rau đắng đất trị tiểu tiện ít và khó khăn: Dùng rau đắng đất 16g, xa tiền tử, tỳ giải, mộc thông mỗi vị 12g, chi tử 8g, sắc uống ngày một thang.
Rau đắng đất trị tiểu tiện rắt, buốt: Dùng rễ cây rau đắng, hạt ké vông vang, mộc thông, xa tiền tử, nhân trần, lá tre, mỗi vị 8g; thông thảo, đăng tâm thảo, mỗi vị 3g, sắc uống, ngày một thang.
Rau đắng đất trị viêm bàng quang cấp tính: Dùng rau đắng đất 12g, tỳ giải, bồ công anh mỗi vị 20g, hoàng cầm, sài hồ, hoạt thạch, cù mạch, mỗi vị 12g, mộc thông 6g. Nếu đi tiểu ra máu, cho thêm sinh địa, chi tử (sao đen) và bạch mao căn (sao đen), mỗi vị 12g.
Rau đắng đất điều trị giun đũa ở trẻ em: Lấy 100g rau đắng tươi, sắc uống, ngày một lần.
Rau đắng đất trị ngứa hậu môn, ngứa âm hộ ở phụ nữ: Dùng khoảng 200g rau đắng đất tươi, sắc lấy nước rửa, ngày 1 – 2 lần.
Điều trị mụn nhọt độc, quai bị sưng tấy đỏ đau: Dùng một nắm rau đắng đất tươi rửa sạch, cho thêm chút muối ăn giã nát, đắp lên mụn nhọt, quai bị nhiều lần trong ngày.
Rau đắng đất trị nhiệt miệng: Lấy một nắm rau đắng rửa sạch rồi giã lấy nước cốt ngậm trong miệng vài phút rồi nuốt từng chút một. Với trẻ em, có thể lấy đầu tăm bông thấm nước cốt cây rau đắng đất chấm lên vết loét cho bé.
Điều trị đau răng: Lấy cây rau đắng rửa sạch, sắc nước uống ngày 2 lần, uống trong khoảng 2 – 3 ngày sẽ thấy có hiệu quả.
Lưu ý
Nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng, sử dụng các bài thuốc trên. Nên theo dõi khi sử dụng các phương pháp trên và dừng lại khi thấy có bất kỳ biểu hiện bất thường nào liên quan đến sức khỏe.