 |
| Bác Lại Thế Ái, đường Lam Sơn, phường Lộc Sơn, thành phố Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) tưới nước cho rau bò khai |
Rau bò khai, loại rau rừng đặc sản của vùng núi phía Bắc đang được trồng thành công trên đất Lâm Đồng. Một người nông dân đã và đang đưa cây bò khai phát triển mạnh, cung cấp thêm cho thị trường một loại rau ngon đồng thời làm giàu cho gia đình.
Bác Lại Thế Ái, đường Lam Sơn, phường Lộc Sơn, thành phố Bảo Lộc (tỉnh Lâm Đồng) cho biết, ở đất Bảo Lộc, bác là hộ đầu tiên và đến nay vẫn là hộ trồng bò khai với diện tích lớn nhất, đồng thời làm giống cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh Lâm Đồng.
Năm 2012, Trung tâm Khuyến nông Lâm Đồng có thực hiện một số mô hình trồng dây bò khai và bác Lại Thế Ái tham gia nhận hom giống về trồng.
Ban đầu, bác Ái trồng thử cho vui, như một loại rau ăn để phục vụ trong gia đình. Nhưng thật bất ngờ, khi sản lượng rau nhiều hơn, bác Ái bán ra thị trường và được người tiêu dùng ủng hộ.
Hiện gia đình bác có 1 sào đang cho thu hoạch đọt và làm giống với thu nhập không dưới 20 triệu đồng/tháng. Trồng nhàn, đầu tư ít, chi phí thấp, gia đình đang mở rộng diện tích rau bò khai để đáp ứng được nhu cầu của thị trường.
Nhận xét về cây rau bò khai, bác Lại Thế Ái đánh giá: “Thật sự không gì trồng dễ và cho thu nhập tốt như bò khai. Trồng 1 lần, ăn nhiều năm, cây cũng không đòi hỏi chăm sóc gì khó khăn, như nhà tôi chỉ bỏ phân hữu cơ tháng/lần với lượng rất ít. Giá rau thì rất ổn định, thu nhập rất tốt”.
Hiện bác Ái đang cung cấp đọt bò khai với giá 60 ngàn đồng/kg, bán cây giống với giá 15-20 ngàn đồng/cây tùy mùa mưa - khô. Theo bác Ái, 1 sào rau bò khai có thể cho thu hoạch 20 kg/tuần, mùa mưa cây lớn nhanh hơn mùa khô. Chỉ cần 1 sào, có thể cho thu nhập không dưới 20 triệu đồng/tháng.
 |
| Giống rau rừng mang tên bò khai, xanh tốt trong vườn nhà anh Minh |
Với suy nghĩ, cung ứng cho thị trường sản phẩm an toàn, chất lượng, bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng; anh Nguyễn Huy Minh (thôn Nhân Hòa, xã Đan Phượng, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng) đã quyết định thử sức với công việc trồng rau rừng, cụ thể là rau bò khai.
Năm 2016, với sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lâm Đồng, anh Minh đã tiến hành trồng thử nghiệm 300 gốc rau bò khai (1 gốc giá thành 20.000 đồng).
Sau quá trình trồng thử nghiệm, nhận thấy hiệu quả mà cây rau bò khai mang lại khá cao, bên cạnh đó là sự động viên, cổ vũ từ Tổ hợp tác Thanh niên, vườn rau bò khai đã được anh Minh đầu tư mở rộng với diện tích hiện nay lên đến 5.000 m2.
Anh Minh cho biết, rau bò khai được anh lấy giống từ Cao Bằng, là đặc sản của đồng bào dân tộc thiểu số, dễ trồng, dễ chăm sóc, lại ít sâu bệnh.
Ở giai đoạn đầu (khoảng 5 tháng), để đảm bảo cây khỏe và phát triển tốt, người nông dân có thể che lưới đen hoặc trồng bắp che tán cho cây.
Khi cây đã phát triển ổn định, thường xuyên tưới nước và bón phân hữu cơ sẽ duy trì được hiệu quả cây trồng. Quá trình thu hoạch rau bò khai được thực hiện bằng việc thu hái ngọn non.
Cũng theo anh Minh, việc trồng và thu hoạch rau bò khai được tiến hành đều đặn mỗi ngày. Cứ 1.000 m2 đất có thể trồng được 1.000 gốc rau bò khai. Bình quân mỗi tháng, trên mỗi sào đất, người trồng có thể thu hoạch được khoảng 200 kg rau, mang lại lợi nhuận khoảng 8 triệu đồng.
Hiện nay, thị trường tiêu thụ rau chủ yếu của gia đình anh Minh là TP Đà Lạt và TP Hồ Chí Minh. Giá bán rau bò khai tại vườn là 50.000 đồng/kg và giá bán lẻ tại các cửa hàng, quán ăn, nhà hàng,… dao động từ 80.000 đến 120.000 đồng/kg.
 |
| Hiện nhiều bà con đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Ea Knuếc đã có nguồn thu nhập ổn định từ cây bò khai. Ảnh: Phan Tuấn |
Nhiều bà con dân tộc Tày, Nùng ở các tỉnh phía Bắc như Cao Bằng, Lạng Sơn... đã mang cây bò khai đặc sản quê mình vào trồng ở cao nguyên Đắk Lắk.
Năm 2015, nhiều vườn cà phê của bà con dân tộc Tày, Nùng ở thôn Cao Bằng, xã Ea Knuếc, huyện Krông Pắk đã trở nên già cỗi, có năng suất thấp nên muốn chuyển đổi cây trồng.
Lúc này, nhận thấy rau bò khai mang lại thu nhập ổn định, anh Hoàng Văn Hiệu, giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Dịch vụ Cao Bằng đã đem cây bò khai từ tỉnh Cao Bằng vào trồng thử nghiệm trên đất Tây Nguyên.
Theo anh Hiệu, sau một năm kiến thiết, vườn bò khai của gia đình anh bắt đầu cho thu hoạch. Hiện tại, gia đình anh đã phát triển được 1,3ha bò khai xen canh trong vườn sầu riêng và cho thu nhập ổn định.
Nhận thấy loài cây trồng này có nguồn thu nhập ổn định nên vào năm 2017, có 6 người dân ở thôn Cao Bằng đã thành lập Tổ hợp tác sản xuất rau bò khai.
Đến năm 2020, tổ hợp tác kết nạp thêm 7 thành viên, nâng tổng số thành viên lên 13 và thành lập HTX Nông nghiệp Dịch vụ Cao Bằng. Hiện nay, HTX có 21 thành viên chính thức và 20 thành viên liên kết với tổng diện tích hơn 40ha.
Hiện nay, mỗi tháng HTX thu hoạch khoảng 2 tấn sản phẩm với giá trung bình 60.000 đồng/kg.
“Rau bò khai của HTX được tiêu thụ trên toàn quốc. Đặc biệt, hơn 2 năm nay, HTX đã ký được với đối tác xuất khẩu chính ngạch rau bò khai sang Mỹ với sản lượng mỗi tuần được vài tạ tùy theo đặt hàng” - anh Hiệu vui mừng cho biết.
Ông Hà Văn Dự, thành viên HTX Nông nghiệp Dịch vụ Cao Bằng cho biết, rau bò khai đã mang lại thu nhập cao cho gia đình.
"Hiện nay, mỗi tháng gia đình thu nhập gần 20 triệu đồng từ mô hình xen canh bò khai với sầu riêng. Gia đình có 3 thành viên với nguồn thu nhập này thì cuộc sống ổn định, chưa kể sắp tới sầu riêng cho thu hoạch sẽ có nguồn thu tăng thêm” - ông Dự chia sẻ.
Sau khi trừ tất cả chi phí, đối với những hộ gia đình trồng xen canh thì thu nhập bình quân mỗi tháng khoảng 20 triệu đồng. Còn các thành viên trồng chuyên canh thì thu nhập cao hơn mỗi tháng có thể lên tới 70-80 triệu đồng.
