Triển khai chủ trương từ dự án Xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ sang gỗ lớn do Bộ NN&PTNT chủ trì (giai đoạn 2014 - 2019) tỉnh Quảng Ninh đã trồng mới được 120ha rừng trồng thâm canh gỗ lớn, chuyển hóa được 210ha rừng cung cấp gỗ nhỏ thành gỗ lớn. Những mô hình này đang giúp người dân thay đổi tư duy sản xuất một cách hiệu quả, bền vững.
Những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã làm tốt công tác chăm sóc, bảo vệ rừng
Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, diện tích rừng trồng mới của nước ta là 3,4 triệu ha, tổng trữ lượng rừng trồng 73,5 triệu m3. Tuy diện tích và sản lượng gỗ rừng trồng tăng trong thời gian qua, nhưng chủ yếu là cung cấp gỗ nhỏ làm nguyên liệu giấy, dăm gỗ... giá trị kinh tế thấp; chưa có nhiều giải pháp về kỹ thuật và chính sách để phát triển rừng trồng gỗ lớn phục vụ cho sản xuất đồ mộc và đồ gỗ xuất khẩu.
Tại tỉnh Quảng Ninh, keo lai và keo tai tượng là cây lâm nghiệp chính đang được gây trồng phổ biến ở hầu hết các địa phương. Rừng trồng keo các loại góp phần quan trọng trong cung cấp nguồn nguyên liệu cho ngành công nghiệp chế biến gỗ. Tuy nhiên, cho đến nay việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào trồng rừng sản xuất ở các địa phương còn hạn chế. Một mặt do người dân chưa tiếp cận được các nguồn giống mới công nhận đạt chất lượng cao và chưa có mô hình trình diễn về các giống mới để học tập và nhân rộng.
Ngành Lâm nghiệp Quảng Ninh đang chuyển động mạnh mẽ, có tính đột phá, hướng tới phát triển bền vững và giá trị cao
Nhằm khắc phục những hạn chế đó, triển khai dự án Xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ sang gỗ lớn, giai đoạn 2014-2019 tỉnh Quảng Ninh đã trồng mới 120ha rừng trồng thâm canh gỗ lớn cây keo tai tượng xuất xứ Pongakii (Ba Chẽ 70ha; Tiên Yên 50ha); chuyển hóa được 210ha rừng cung cấp gỗ nhỏ thành gỗ lớn (Hải Hà 60ha, Đầm Hà 32ha, Ba Chẽ 45ha, Vân Đồn 33ha, Hoành Bồ 40ha).
Tính từ năm 2014 đến nay, tỉnh Quảng Ninh triển khai dự án xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ sang gỗ lớn. Cụ thể, trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2019, toàn tỉnh trồng mới hơn 100 ha rừng trồng thâm canh gỗ lớn cây keo tai tượng ở hai địa phương là huyện Ba Chẽ và Tiên Yên. Cùng với đó, tỉnh chuyển hóa được hơn 200 ha rừng cung cấp gỗ nhỏ thành gỗ lớn tại các huyện Hải Hà, Ðầm Hà, Ba Chẽ, Vân Ðồn và TP.Hạ Long.
Trong quá trình tham gia dự án, các hộ dân tham gia mô hình được tiếp nhận chuyển giao khoa học kỹ thuật ứng dụng để chuyển hóa rừng gỗ nhỏ sang gỗ lớn. Bước đầu mô hình mang lại hiệu quả, tăng năng suất, chất lượng gỗ. Do vậy, việc nhân rộng dự án xây dựng mô hình trồng rừng thâm canh gỗ lớn và chuyển hóa rừng cung cấp gỗ nhỏ sang gỗ lớn của tỉnh Quảng Ninh có tính khả thi cao, phù hợp định hướng phát triển của các địa phương.
Thu nhập của người dân ổn định hơn nhờ chuyển từ trồng rừng gỗ nhỏ sang trồng rừng lấy gỗ
Để thực hiện chương trình mục tiêu phát triển lâm nghiệp bền vững, đến nay tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện khoán khoanh nuôi bảo vệ rừng được gần 51.000 ha rừng phòng hộ, đặc dụng cho 14 đơn vị trên địa bàn tỉnh. Cùng với đó, tỉnh đã phê duyệt ba đề án giao rừng, cho thuê rừng gắn liền với giao đất, thuê đất cho các hộ gia đình, cá nhân và cộng đồng dân cư ở 9 địa phương trên địa bàn tỉnh. Mục tiêu của Quảng Ninh là tiếp tục nâng cao chất lượng các loại rừng, nâng độ che phủ rừng toàn tỉnh đạt hơn 55% vào năm 2020. Phấn đấu đến năm 2025, sản lượng khai thác gỗ đạt từ 350.000 đến 400.000 m3/năm, nhựa thông đạt từ 2.500 đến 3.000 tấn/năm, nguyên liệu dược liệu đạt hơn 4.000 tấn/năm.
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Quảng Ninh, Nguyễn Hữu Giang cho biết, việc chuyển đổi từ rừng gỗ nhỏ sang rừng gỗ lớn đã mang lại giá trị kinh tế cao hơn nhiều lần so với rừng trồng gỗ nhỏ, nhất là việc trồng rừng gỗ lớn chi phí thấp hơn so với trồng rừng gỗ nhỏ, do giai đoạn về sau chủ yếu là bảo vệ rừng thay vì trồng lại rừng. Ngành nông nghiệp cũng đang tham mưu cho tỉnh đề xuất Trung ương xây dựng cơ chế đặc thù cho Quảng Ninh để phát triển trồng rừng bền vững, nâng cao giá trị từ lâm nghiệp và góp phần bảo vệ môi trường sinh thái.
Hiện nay, Quảng Ninh được đánh giá là một trong những địa phương có diện tích rừng và đất lâm nghiệp chiếm tỷ lệ lớn. Hiện toàn tỉnh có hơn 400.000 ha đất lâm nghiệp, trong đó hơn 25.000 ha rừng đặc dụng, hơn 136.000 ha rừng phòng hộ và gần 265.000 ha rừng sản xuất, độ che phủ rừng đạt gần 55%, hệ sinh thái rừng phong phú, đa dạng cả trên cạn, ven biển và trên các đảo.
Trong đó, bình quân mỗi năm toàn tỉnh trồng mới hơn 10.000 ha rừng, trong đó chủ lực là cây keo tai tượng, keo lai được trồng lấy gỗ. Lợi nhuận từ sản phẩm rừng trồng đã giúp các hộ dân khu vực miền núi, biên giới có việc làm ổn định và tăng thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống.
Đức Thiện