 |
| Hình ảnh cỏ bạc đầu |
Đặc điểm của cỏ bạc đầu
Cây cỏ bạc đầu còn có tên gọi khác là bạc đầu cánh, cỏ bạc đầu ông, cỏ đầu tròn, thủy ngô công, cói bạc đầu lá ngắn.
Tên khoa học là Kyllinga brevifolia Rottb thuộc họ khoa học là họ Cói (Cyperaceae).
Cỏ bạc đầu là loại cỏ sống lâu năm, thân nhỏ, chỉ cao khoảng 7 – 25cm, thân rễ mọc bò. Lá có hình dải, nhỏ và ngắn hơn thân, có màu xanh lục, giữa phiến lá có dải gân nhỏ kéo từ gốc đến ngọn.
Loài cỏ này thường ra hoa vào mùa hè, hoa mọc thành cụm ở ngọn, có hình cầu, mỗi cụm chứa 1 – 3 bông hình trụ và đường kính của cụm hoa dao động từ 4 – 8mm. Quả bế, hình bầu dục hơi dẹt, thường có màu vàng nhạt.
Toàn cây cỏ bạc đầu có mùi thơm đặc trưng nhưng thơm nhất là phần rễ.
Là loài thực vật nhiệt đới, cỏ bạc đầu phân bố tại nhiều quốc gia như Campuchia, Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ, Myanmar, Srilanka, Australia và một số quốc gia tại châu Phi.
Ở nước ta, cây mọc hoang ở khắp nơi tại ven đường, trong vườn,…
Thành phần hóa học: Thành phần hóa học của cây cỏ bạc đầu bao gồm 8.47% protein, 0.94% chất béo, 45% tinh bột. Ngoài ra, cỏ bạc đầu còn chứa một số hoạt chất như ergosterol peroxide, beta-sitosterol, vitexin...Đặc biệt, mùi thơm đặc trưng của loài thực vật này xuất phát từ lượng tinh dầu, đặc biệt là ở phần rễ.
 |
| Hoa cỏ bạc đầu |
Tác dụng của cỏ bạc đầu
Theo y học cổ truyền
Cỏ bạc đầu có vị cay tính bình tác dụng khu phong, chỉ thống, lợi tiểu và giải biểu tiêu thũng.,
Dược liệu cỏ bạc đầu được chỉ định điều trị cho các trường hợp sau: ho thông thường, ho gà, viêm phế quản, viêm họng sưng đau; Sốt rét, cảm mạo; Lỵ trực tràng, tiêu chảy; Sát trùng; Rắn cắn; Mụn nhọt, lở ngứa ngoài da; Rong kinh, kinh nguyệt không đều ở nữ giới.
Theo y học hiện đại
Cỏ bạc đầu có những tác dụng sau: Diệt khuẩn: Hoạt chất Vitexin trong cây có tác dụng ức chế sự phát triển của các loại vi trùng; Hạ huyết áp; Kháng viêm; Giảm co thắt; Hoạt tính chống ung thư; Nước sắc từ cây cỏ bạc đầu còn có tác dụng lợi tiểu.
Một số bài thuốc sử dụng cỏ bạc đầu
Trị sốt rét
Chuẩn bị nguyên liệu khoảng 60g cỏ bạc đầu. Tiến hành rửa sạch toàn bộ nguyên liệu đã chuẩn bị rồi đem sắc lấy nước uống. Lưu ý người bệnh cần uống nước thuốc khoảng 4 giờ trước khi có triệu chứng sốt.
Ho thông thường, ho gà, viêm khí quản
Lấy 60g cây cỏ bạc đầu đem rửa nhiều lần với nước sạch để hoàn toàn không còn bụi bẩn hay tạp chất. Sau đó, đem dược liệu đi sắc với khoảng 750ml nước lọc, đun sôi cho đến khi lượng nước cô đặc còn lại khoảng 200ml thì ngưng. Người bệnh phân lượng nước còn lại thành 2 phần để uống hết trong ngày, lưu ý nên dùng khi thuốc còn ấm.
Mụn nhọt, viêm mủ da, rắn cắn
Chuẩn bị khoảng 30 – 60g cỏ bạc đầu đã rửa sạch. Sau đó đem toàn bộ sắc với lượng nước vừa đủ để lấy nước thuốc uống một lần trong ngày.
Vàng da, viêm gan vi rút
Lấy khoảng 40 – 80g cỏ bạc đầu. Sau đó tiến hành sắc để lấy phần nước thuốc uống. Mỗi ngày có thể chia uống từ 2 – 3 lần đều được.
 |
| Cỏ bạc đầu dùng làm thuốc |
Xông hơi cỏ bạc đầu trị chứng cảm mạo, nghẹt mũi
Chuẩn bị cỏ bạc đầu và lá tía tô tươi mỗi vị một nắm, Làm sạch 2 dược liệu trên rồi cho vào nồi nước đã đun sôi, tiến hành đun tiếp tục thêm 5 phút rồi tắt bếp. Người bệnh cho toàn bộ nước ra chậu lớn rồi tiến hành xông hơi để trị bệnh.
Viêm xoang
Nguyên liệu bao gồm cây cỏ bạc đầu, mẫu kinh, rễ bồ hòn và lá cây dừa mỗi vị 15g ở dạng cây tươi. Đem tất cả nguyên liệu trên sắc với 750ml nước lọc. Tiến hành đun sôi đến khi cô đặc lại còn khoảng 200ml thì ngưng. Người bệnh chắt lọc lấy phần nước cốt để uống mỗi ngày 1 thang.
Rong kinh
Lấy cỏ bạc đầu, ngải cứu và thảo hạc số lượng bằng nhau. Làm sạch toàn bộ nguyên liệu trên rồi cho vào cối và tiến hành giã nát. Sau giã chắt lấy phần nước cốt để uống, có thể chia làm 2 phần và uống hết trong ngày.
Cầm máu, trừ ứ
Chuẩn bị khoảng 1 – 2 nắm cỏ bạc đầu đã rửa sạch sẽ, không còn bụi bẩn. Sau đó đem đi giã nát và chắt lọc lấy phần nước cốt để uống.
Ngừa bệnh phụ khoa
Nguyên liệu bao gồm cây cỏ bạc đầu và khổ sâm với liều lượng bằng nhau. Mang 2 vị thuốc đã chuẩn bị rửa sạch sẽ rồi nấu cùng với 1 lít nước. Lấy phần nước thuốc này để rửa bộ phận sinh dục, mỗi ngày một lần.
Rôm sảy, mụn nhọt
Chuẩn bị một lượng cây cỏ bạc đầu đã rửa với nước sạch. Sau đó tiến hành nấu với khoảng 2 lít nước lọc. Người bị rôm sảy, mụn nhọt có thể sử dụng phần nước thuốc này để tắm hoặc ngâm rửa vùng da bị tổn thương.
 |
| Cỏ bạc đầu mọc hoang ở nhiều nơi |
Dị ứng, côn trùng cắn
Chuẩn bị khoảng một nắm cỏ bạc đầu. Tiến hành làm sạch rồi đem đi giã nát. Sau đó lấy một lượng vừa đủ đắp lên vùng da bị dị ứng hoặc côn trùng cắn/đốt.
Trị bệnh thận
Cỏ bạc đầu và long nhãn mỗi vị khoảng 15g. Sau đó rửa sạch toàn bộ nguyên liệu đã chuẩn bị nhiều lần với nước sạch rồi đem sắc để lấy nước uống. Lưu ý nên sử dụng khi nước thuốc còn ấm.
Một số lưu ý khi sử dụng dược liệu cỏ bạc đầu
Các đối tượng dị ứng hoặc quá mẫn cảm với cỏ bạc đầu không nên sử dụng.
Nếu dùng cây cỏ bạc đầu ở dạng dược liệu tươi có thể gây kích ứng miệng, kích ứng đường tiêu hóa, cổ họng, kích ứng đường tiết niệu hoặc gây dị ứng da.
Phụ nữ đang mang thai và cho con bú cần hạn chế sử dụng dược liệu cỏ bạc đầu.
Thận trọng khi sử dụng đồng thời dược liệu cỏ bạc đầu với một số loại thuốc đặc trị. Tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng.
Những thông tin về loại dược liệu này còn hạn hẹp và chưa được giới y học hiện đại nghiên cứu và đưa ra những báo cáo cụ thể. Do đó, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi sử dụng để có những cách dùng và liều lượng cụ thể để phòng tránh một số trường hợp rủi ro có thể xảy ra.
