| Hoàng cầm – “Kháng sinh xanh” bảo vệ sức khỏe từ thiên nhiên Hàng ngàn sản phẩm thực phẩm chức năng trôi nổi: Ai đứng sau việc kiểm soát? Số ca ung thư tại Việt Nam tăng gấp đôi trong một thập kỷ |
Tại Hội nghị Khoa học và Triển lãm Răng Hàm Mặt Quốc tế TP.HCM (HIDEC 2025) vừa diễn ra, các chuyên gia cảnh báo Việt Nam đang đối mặt với gánh nặng kép về sức khỏe răng miệng, tấn công vào hai nhóm dễ tổn thương nhất là trẻ em và người cao tuổi.
Thực trạng đáng lo ngại ở trẻ em và người lớn
Thông tin từ hội nghị cho thấy một thực trạng đáng lo ngại. Theo khảo sát mô hình chăm sóc răng miệng học đường tại TP.HCM năm 2024 trên gần 6.700 học sinh, có đến 51% trẻ trong độ tuổi đến trường bị sâu răng.
 |
| Bệnh viện Răng hàm mặt Trung ương TP.HCM phối hợp với chuyên gia Canada trong việc đánh giá sau phẫu thuật điều trị khe hở môi - vòm miệng cho bệnh nhi ẢNH: BSCC |
TS.BS-CKII Lê Trung Chánh, Giám đốc Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM, cho biết: “Đáng lẽ khi kinh tế phát triển, chăm sóc răng miệng trẻ em phải được cải thiện. Nhưng ngược lại, tỷ lệ sâu răng vẫn cao. Nguyên nhân do các em chưa ý thức vệ sinh răng miệng và nhiều chương trình nha học đường trước đây bị gián đoạn do thiếu nhân lực, kinh phí”.
Nếu trẻ em chịu gánh nặng sâu răng, thì người lớn lại đối diện với "sát thủ thầm lặng" là bệnh viêm nha chu.
Theo Điều tra sức khỏe răng miệng toàn quốc:
Chỉ 15% người Việt đi khám răng định kỳ.
85-90% người lớn (đặc biệt là người trên 65 tuổi) mắc viêm nha chu từ mức độ vừa đến nặng.
Đây chính là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tình trạng mất răng sớm và hàng loạt ở người trưởng thành.
Mất răng không chỉ là thẩm mỹ, mà là mất sức khỏe toàn thân
Các chuyên gia nhấn mạnh, sâu răng và viêm nha chu không chỉ là vấn đề của khoang miệng. Trung bình một người cao tuổi Việt Nam chỉ còn khoảng 10-12 răng chức năng – con số rất thấp so với mục tiêu "80 tuổi còn 20 răng" mà Nhật Bản duy trì để bảo vệ sức khỏe và kéo dài tuổi thọ.
"Mất răng không chỉ ảnh hưởng việc ăn uống mà còn liên quan chặt chẽ đến bệnh tim mạch, tiểu đường, suy dinh dưỡng và suy giảm sức đề kháng," TS. Lê Trung Chánh cảnh báo. "Khi người cao tuổi mất răng, sức khỏe tổng thể suy giảm rõ rệt. Vì vậy, điều trị nha chu hay làm răng giả cần được xem là một phần của chăm sóc sức khỏe toàn thân."
 |
| HIDEC 2025 quy tụ các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực răng hàm mặt quốc tế đến Việt Nam |
Nghịch lý "vênh" giữa công nghệ cao và y tế dự phòng
Điều đáng nói là thực trạng trên diễn ra trong bối cảnh ngành răng hàm mặt Việt Nam phát triển rất mạnh. Nhiều bệnh viện đã làm chủ các kỹ thuật phức tạp, ứng dụng công nghệ cao như in 3D, phẫu thuật ảo và trí tuệ nhân tạo (AI). Năng lực điều trị không chỉ giữ chân người bệnh trong nước mà còn thu hút mạnh mẽ du lịch y tế.
Tuy nhiên, thành tựu này chủ yếu tập trung ở khu vực tư nhân và các bệnh viện tuyến cuối. Trong khi đó, hệ thống y tế công lập, đặc biệt là tuyến cơ sở, lại đang thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.
TS. Lê Trung Chánh chỉ rõ bất cập: "Nhân lực nha khoa công lập đang thiếu, đặc biệt ở tuyến tỉnh và cơ sở. Nếu không xử lý sớm chênh lệch công – tư, bệnh viện công sẽ không còn đủ nhân lực cho công tác dự phòng – vốn đang bị bỏ ngỏ. Khu vực tư chủ yếu làm dịch vụ, còn khu vực công phải gánh nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe cho người yếu thế."
Giải pháp: Tái khởi động nha học đường và chiến lược quốc gia
Để giải quyết vấn đề, ngành y tế đang tập trung vào hai trụ cột song hành: điều trị chuyên sâu và dự phòng cộng đồng, theo tinh thần Đề án 5628 của Bộ Y tế.
Một trong những giải pháp cấp bách là khôi phục và mở rộng mạng lưới nha học đường. Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM đang thí điểm mô hình “trường – trạm”. Mô hình này đào tạo nhân viên y tế cơ sở (tại trạm y tế) về nha học đường để họ có thể trực tiếp khám, bôi fluor dự phòng và hướng dẫn vệ sinh răng miệng cho học sinh.
Bên cạnh đó, việc chăm sóc răng miệng cho người cao tuổi cũng được chú trọng lồng ghép vào các chương trình khám sức khỏe định kỳ.
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Nguyễn Anh Dũng – Phó Giám đốc Sở Y tế TP.HCM – cho biết, sau hợp nhất, TP.HCM với hơn 14 triệu dân đang hướng đến trở thành trung tâm y tế của khu vực Đông Nam Á. Ngành Răng Hàm Mặt được định hướng là một trong những lĩnh vực mũi nhọn, gắn liền với phát triển du lịch y tế. Sở Y tế cũng ghi nhận nỗ lực của Bệnh viện Răng Hàm Mặt Trung ương TP.HCM trong việc đưa chuyên môn kỹ thuật cao đến các địa bàn xa như đặc khu Côn Đảo, đảm bảo chăm sóc sức khỏe cho người dân.
 Đột quỵ ở người trẻ: Lời cảnh tỉnh từ sự ra đi của doanh nhân 34 tuổi |
 Chăm sóc sức khỏe người lao động từ khi tuyển dụng |
 Nghệ sĩ Tấn Beo suy thận: Hồi chuông cảnh báo 'sát thủ' thói quen ăn mặn |
