 |
Hoa tiên còn được gọi bằng nhiều cái tên khác như trầu tiên, hoa tiên to, đại hoa tế tân...Tên gọi “Hoa tiên” chủ yếu gọi theo người đồng bào Dao ở vùng Ba Vì, người dân nơi đây thường ví cây như loại dược liệu quý mà ông trời ban tặng bởi thường chỉ mọc ở các vùng núi cao, ẩm ướt, không phải nơi nào cũng có và rất khó tìm.
Cây hoa tiên là loại cây thân thảo có tuổi thọ lâu năm. Cây thường có độ cao từ 20 – 30cm, phần rễ mảnh và cắm sâu nằm ngang dưới đất, chia làm nhiều đốt, mỗi đốt thường cho ra 2 chiếc lá. Lá hoa tiên có hình trái tim, mép nguyên, đầu hơi nhọn, bề mặt nhẵn và dài, có kích thước từ 16 – 20cm, cuống lá dài từ 14 – 20cm.
Về đặc điểm của hoa tiên, có hình ống và đường kính lớn nhất khoảng 6cm và có màu tím trắng loe ra. Khi hoa nở sẽ mọc riêng lẻ ở phần nách lá, phần cuống hoa có chiều dài từ 2 – 3cm. Mỗi tràng hoa chia làm 3 thùy hình tim, nhị 12, mọc thành vòng. Mùa hoa quả phổ biến là vào tháng 4, quả hình cầu hoặc hơi thuôn, bao bọc trong hao, có nhiều hạt nhỏ và có màu nâu đen.
 |
Bộ phận dùng làm thuốc của cây hoa tiên là phần lá và rễ cây có thể thu hái quanh năm về phơi hoặc sấy khô. Theo nghiên cứu hiện đại thì toàn cây có chứa dầu dễ bay hơi, gồm có elemicin, borneal, isoelemincin, methyleugenol, safrole. Phần hoa có màu tím đen, sau khi được ngâm rượu sẽ chuyển sang màu tím hồng và có tác dụng rất tốt cho sức khỏe.
Theo kinh nghiệm của người xưa, cây hoa tiên to có tác dụng chữa phong hàn, cảm mạo, chữa ho, đau đầu, nhức mỏi tay chân, chữa đau bụng, phong thấp đau nhức, đòn ngã tổn thương, chữa kiết lỵ, viêm dạ dày, chữa đau răng…Bên cạnh đó, nhiều người sử dụng phần dây hoa và rễ để tăng cường thể lực, bồi bổ sức khỏe.
Ngày nên sử dụng khoảng 6 – 12g nước thuốc dưới dạng thuốc sắc hoặc dưới dạng rượu thuốc. Sử dụng phần lá hoa tiên đem rửa sạch, phơi khô rồi đem sắc làm thuốc uống để chữa đau bụng, ăn uống khó tiêu. Dùng phần thân và rễ tươi rửa sạch để nhai hoặc ngậm để chữa hôi miệng khi bị sâu răng, chữa viêm họng, ho, cảm sốt…
 |
Ưu điểm khi sử dụng cây hoa tiên để làm thuốc chữa bệnh là đem lại hiệu quả cao, lành tính và hiếm gây ra tác dụng phụ. Bởi vốn dĩ hoa tiên là thực vật, không chứa nhiều chất hóa học gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, lưu ý nên tuân thủ liều dùng để tránh gây phản tác dụng.
 Loài cây vừa là "đặc sản” hấp dẫn, vừa là dược liệu quý |
 Loại củ mọc mầm được ví như "thần dược", chớ vội bỏ đi |
 Cây rau có hoa màu vàng mọc đầy bờ ruộng không ai hái, lại là dược liệu quý |
