 |
| Cây sâm cát cho hiệu quả kinh tế cao, phù hợp với địa bàn vùng cao. |
Từ cây dân dã trong vườn là thảo dược quý
Cây sâm cát hay còn gọi là cây sâm đất, sâm nam, hay tiếng Tày còn gọi là Hang chởn vốn quen thuộc với người dân vùng cao. Loài cây chủ yêu mọc hoang và được các thầy lang sử dụng làm thuốc chữa các bệnh cảm, ho, hen xuyễn rất hiệu quả.
Sâm cát, hay dân gian còn gọi với rất nhiều cái tên khác nhau như, sâm nam, ngưu đại lực, sơn liên ngâu hay đại lực thự. Sâm cát có tên khoa học là Milletta speciosa Champ, thuộc họ đậu. Sâm cát có củ rễ, có vị ngọt, tính bình.
Các nhà nghiên cứu dược học cho biết: Sâm cát có tới trên 14 loại khoáng chất và các loại vi ta min có tác dụng rất tốt cho sức khoẻ con người như, Flavonod, Flemiphilipnin C và D, Tetrahydroxy...
Từ rất lâu, trong dân gian thường sử dụng cây sâm cát để chữa các căn bệnh cảm sốt, khát nước, dùng chữa bệnh trẻ kém ăn, bệnh thủy đậu, chữa bệnh suy nhược cơ thể, viêm gan, bệnh ho có đờm.
Y học hiện đại nghiên cứu và triết xuất dược lý từ sâm cát dùng chữa trị các bệnh liên quan đến tổn thương gan, thận do hoá chất hoặc một số các căn bệnh mãn tính khác.
 |
| Người dân ở xã Yên Hà (huyện Quang Bình, Hà Giang) liên kết với doanh nghiệp trồng sâm cát. |
Bà Vũ Thị Minh, Giám đốc Công ty Cổ phần dịch vụ Thương mại Minh Tú (Hà Nội) nhận định: Xã hội đã phát triển đến mức thịnh vượng. Nhu cầu ăn ngon, mặc đẹp, sử dụng các loài thực phẩm, các sản phẩm chức năng có nguồn gốc tự nhiên đã, đang trở thành xu thế mới của thế giới hiện đại.
Công ty đã hợp tác với nhiều nhà khoa học và các doanh nghiêp công nghệ sản xuất nhiều loại sản phẩm chức năng, thuốc hỗ trợ điều trị các căn bệnh có nguồn gốc chính triết xuất từ sâm cát. Điều đó là cơ hội, là hướng đi mới đầy tiềm năng để cho doanh nghiệp Minh Tú và nhà nông Yên Hà bắt tay nhau trồng cây dược liệu làm thức ăn, làm thuốc.
Cây làm giàu ở xã vùng cao
Trước nhu cầu thị trường về cây sâm cát, doanh nghiệp đã liên kết với người dân ở xã Yên Hà (huyện Quang Bình, tỉnh Hà Giang) để mở rộng diện tích và trồng theo tiêu chuẩn.
Nắm được lợi ích từ cây sâm cát, UBND xã Yên Hà liên hệ với các doanh nghiệp, thành lập HTX trồng dược liệu làm cơ sở pháp lý để tổ chức, dẫn dắt bà con trong xã đưa cây sâm cát trồng thành vùng hàng hoá theo chuỗi liên kết.
Tới nay diện tích cây sâm cát tại địa phương đã mở rộng trên 5ha và đang giai đoạn phát triển tốt. Là một hộ tham gia liên kết trồng sâm cát, ông Đinh Xuân Bính (thôn Tràng Thẳm, xã Yên Hà) cho biết: Gia đình ông cũng như nhiều hộ dân góp đất cổ phần rồi bỏ tiền vốn bằng 50% giá trị mua giống sâm về trồng, bỏ công chăm sóc, thu hoạch.
Các hộ tham gia liên kết cũng được Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thương mại Minh Tú đầu tư 50% giá trị giống cây sâm cát cùng vật tư, phân bón chuyển tới tận vườn từng hộ đăng ký hợp đồng trồng cây sâm.
 |
| Người dân yên tâm khi trồng sâm cát vì được doanh nghiệp hỗ trợ kỹ thuật và bao tiêu đầu ra. |
Trao đổi về vấn đề này, bà Vũ Thị Minh, Giám đốc Công ty Cổ phần Dịch vụ và Thương mại Minh Tú, cho biết thêm: Công ty chịu tránh nhiệm cung ứng giống, phân bón bằng 50% giá trị đầu tư trồng sâm. Đồng thời, chịu trách nhiệm chuyển giao KHKT trồng, chăm sóc, thu hoạch, bảo quản sản phẩm làm ra.
Doanh nghiệp cam kết thu mua toàn bộ sản lượng sâm đã trồng cho bà con theo giá bán thị trường thấp nhất không dưới 50.000 đồng/kg. Còn giá thu mua sâm cát tươi thu hái tại vườn hiện tại đang được doanh nghiệp thu mua dao động từ 150 – 200 ngàn đồng/kg.
Công ty cam kết với bà con liên kết trồng sâm với doanh nghiệp chắc chắn: Doanh nghiệp cam kết sẽ chi trả ít nhất là 75 triệu đồng/ha liên kết trồng sâm trong những trường hợp xảy ra rủi ro bất khả kháng. Thời gian trồng và thu hoạch sâm cát là 3 năm rưỡi/chu kỳ.
Trên mỗi ha đất có thể trồng được từ 7.000 – 10.000 cây sâm cát. Năng suất sâm thu hoạch bình quân dao động khoảng 1,5 – 3 kg củ sâm tươi tùy theo mức độ chăm bón. Ngoài sâm củ, doanh nghiệp còn tận thu mua tối đa toàn bộ thân, lá. Lợi nhuận thu được trên mỗi ha trồng sâm cát tương đương trên 330 - 345 triệu đồng/ha/năm.
Theo lãnh đạo xã Yên Hà nhận định, Yên Hà có lợi thế rất lớn về đất đai, sức lao động. Hơn nữa, cây sâm cát xưa nay còn là cây bản địa nên chúng hoàn toàn thích nghi với thổ nhưỡng, khí hậu trong vùng. Việc liên kết và từng bước mở rộng diện tích trồng sâm với doanh nghiệp sẽ tạo ra bước tiến nhảy vọt trong phát triển kinh tế ở Yên Hà.
Từ cây trồng mọc hoang trong rừng, trong vườn của nhà dân, cây sâm cát đã được nâng tầm trở thành cây dược liệu có giá trị kinh tế cao. Tận dụng lợi thế về đất đai và khí hậu ở Yên Hà, doanh nghiệp đã liên kết với người dân để mở rộng diện tích sâm cát. Với cách làm bài bản và sự hỗ trợ của doanh nghiệp từ trồng tới tiêu thụ sản phẩm, cây sâm cát được kỳ vọng sẽ trở thành cây làm giàu ở xã vùng cao Hà Giang./.
