EU siết giám sát phế liệu, doanh nghiệp Việt cần cảnh giác

EU triển khai hệ thống giám sát phế liệu kim loại nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định cho ngành công nghiệp trong nội khối.

Siết dòng phế liệu để bảo vệ ngành công nghiệp nội khối

Theo thông tin từ cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển, kiêm nhiệm một số nước Bắc Âu, từ ngày 23/7/2025, Liên minh châu Âu (EU) đã chính thức vận hành hệ thống giám sát hải quan đối với phế liệu kim loại, gồm các loại chủ yếu như thép, nhôm và đồng. Đây là bước triển khai cụ thể trong khuôn khổ Kế hoạch hành động về thép và kim loại (SMAP) do Ủy ban châu Âu (EC) công bố từ tháng 3/2025, với mục tiêu dài hạn là giảm phát thải khí nhà kính ròng tới 90% vào năm 2040.

Một trong những nội dung trung tâm của kế hoạch SMAP là bảo đảm ổn định nguồn cung nguyên liệu tái chế cho các nhà máy trong nội khối. Trong bối cảnh giá nguyên liệu thô toàn cầu tăng cao, việc siết xuất khẩu phế liệu ra khỏi EU được xem là công cụ chính sách nhằm ứng phó với nguy cơ thiếu hụt và bảo vệ năng lực sản xuất trong nước.

Theo cảnh báo từ EC, hiện tượng “rò rỉ” phế liệu – tức xuất khẩu sang các nước thứ ba – đang khiến nguồn cung nội khối sụt giảm đáng kể, dẫn đến rủi ro cao về an ninh nguyên liệu. Hệ thống giám sát mới không đơn thuần là một nền tảng dữ liệu mà còn đóng vai trò là công cụ hỗ trợ đánh giá và điều chỉnh chính sách thương mại.

Cụ thể, thông tin chi tiết về từng lô phế liệu xuất khẩu – bao gồm chủng loại, khối lượng và điểm đến – sẽ được cập nhật hàng tháng, làm căn cứ để EC xem xét các hành động tiếp theo, từ cảnh báo cho tới áp dụng biện pháp hạn chế thương mại. Ngoài ra, các tiêu chuẩn kỹ thuật cũng đang được xem xét điều chỉnh theo hướng chặt chẽ hơn. EC hiện làm việc với nhiều bên trong ngành để phân loại phế liệu ở mức chi tiết hơn, đặt nền tảng cho việc ban hành các quy chuẩn kỹ thuật và chất lượng nghiêm ngặt hơn trong tương lai gần.

Cảnh báo sớm cho doanh nghiệp Việt có hoạt động liên quan

Doanh nghiệp Việt kiểm tra chất lượng phế liệu nhập khẩu nhằm đáp ứng các yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường EU.

Đối với các doanh nghiệp tái chế kim loại trong nước – vốn phụ thuộc một phần vào phế liệu nhập khẩu từ châu Âu – cần đặc biệt chú ý đến các thay đổi trong quy định hải quan và tiêu chuẩn kỹ thuật. Việc không nắm bắt kịp thời các yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, phân loại chi tiết hay chất lượng lô hàng có thể dẫn tới nguy cơ bị từ chối thông quan hoặc chi phí tăng cao do phát sinh thủ tục bổ sung.

Bên cạnh đó, các đơn vị tham gia thương mại, logistics hoặc đại lý nhập khẩu cũng cần chủ động cập nhật hệ thống thông tin thương mại mới từ EU, đồng thời xây dựng kịch bản ứng phó trong trường hợp thị trường EU chuyển sang chế độ hạn ngạch hoặc hạn chế xuất khẩu. Việc duy trì kết nối với Thương vụ Việt Nam tại các nước châu Âu là một kênh quan trọng giúp nắm bắt sớm các thay đổi chính sách và tìm kiếm giải pháp thay thế khi cần thiết.

Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển cũng khuyến cáo, từ nay đến cuối quý III/2025 – thời điểm EC tiến hành đánh giá tổng thể giai đoạn đầu – các doanh nghiệp Việt có liên quan nên theo dõi sát các cập nhật chính thức từ phía EU, đồng thời chuẩn bị hồ sơ kỹ thuật và phương án kiểm soát chất lượng theo tiêu chuẩn mới, nhằm tránh rủi ro gián đoạn chuỗi cung ứng hoặc thiệt hại thương mại do thay đổi chính sách đột ngột.

Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ “nút thắt” cho ngành cà phê và cá ngừ

Nông sản Việt vươn xa: Cuộc chiến giảm giá thành từ gốc rễ

Thủ tướng chỉ đạo gỡ vướng cho hồ tiêu, thanh long xuất khẩu sang EU

Sầu riêng Trung Quốc đắt gấp đôi hàng Thái: Vì sao vẫn hút khách?

Bộ Công Thương gỡ vướng xuất xứ nông sản không hóa đơn