| Đông y: Bài thuốc quý từ cây lõi tiền Cây ké hoa đào - Dược liệu quý trong đông y Thực phẩm thiên nhiên tốt cho sức khỏe: Hoa hòe - vị thuốc quý cho tim mạch |
Cây đơn châu chấu có tên khoa học là Aralia armata, là loại cây thuộc họ nhân sâm và có vị hơi đắng, cay, tính ấm, đi vào kinh can.
Ngoài tên gọi đơn châu chấu, người ta còn gọi với nhiều cái tên khác như: đinh lăng gai, cây độc lực, cây cuồng cuồng, rau gai, cây đuống, cây răng, lổ cổ (Mèo), cẩm giàng (Tày),...
 |
Cây đơn châu chấu |
Đặc điểm hình thái và phân bố của cây đơn châu chấu
Mô tả: Đơn châu chấu là loại cây nhỏ, thân mảnh, nhiều gai, cao trung bình từ 1 - 2m. Lá kép lông chim có lá chét, phiến hình trứng, mặt lá nhẵn; trên gân xuất hiện các gai nhỏ tựa như sợi tơ, phần cuống lá có bẹ.
Hoa nhỏ màu vàng nhạt hoặc màu lục, cụm hoa mọc ở kẽ lá và đầu cành thành chùy dạng tán. Quả hạch hình tròn, khi chín có màu đen...
Phân bố: Đơn châu chấu là loại cây mọc hoang, được tìm thấy ở nhiều nước như Việt Nam, Lào, Thái Lan, Ấn Độ, phía Nam Trung Quốc,...
Ở nước ta, đơn châu chấu mọc nhiều ở nương rẫy cũ trên các vùng rừng núi phía Bắc, Tây Nguyên và một số vùng núi ở các tỉnh phía Nam.
Thành phần hóa học và tác dụng dược lý
Trong lá cây đơn châu chấu có chứa nước, tro, protid, glucid, chất xơ, caroten và vitamin C. Rễ cây có chứa nhiều saponin triterpen và genin acid oleanolic.
Theo nghiên cứu trong Đông y, thảo dược đơn châu chấu có vị hơi đắng, cay, tính ấm. Lá cây có khả năng tiêu độc. Thân cây, đặc biệt là lõi của thân cây có tác dụng bồi bổ sức khỏe. Rễ cây có tác dụng kháng sinh mạnh, có khả năng giải độc. Ngoài ra, vỏ của rễ cây cũng có khả năng tiêu thũng, tán ứ, thanh nhiệt giải độc,....
Vì cả rễ, thân, lá cây đều có tác dụng chữa bệnh nên đơn châu chấu thường được chỉ định trong hỗ trợ điều trị viêm gan cấp, viêm amidan, viêm khớp, viêm thận phù thũng, dùng làm thuốc bổ, chữa mụn nhọt,...
 |
| Cây đơn châu chấu được sử dụng nhiều trong y học |
Các bài thuốc chữa bệnh từ cây đơn châu chấu
Hỗ trợ điều trị viêm gan cấp: dùng 20g lá đơn châu chấu tươi, đem rửa sạch rồi sắc nước uống. Duy trì uống hằng ngày giúp mát gan, giải độc, hỗ trợ điều trị viêm gan cấp,...
Giảm viêm khớp: chuẩn bị 10 - 30g rễ cây đơn châu chấu, đem rửa sạch và sắc nước uống trong ngày và nên duy trì uống đều đặn.
Ngoài ra có thể kết hợp rễ cây đơn châu chấu với 10g xà cừ và 10g mặt quỷ để tăng hiệu quả.
Hỗ trợ điều trị hen: dùng 12g rễ cây đơn châu chấu, 8g rễ cây ngấy tía, 8g rễ cây han tía. Đem tất cả đi rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô. Sau đó cho vào ấm và sắc với nước để uống.
Chữa ho lâu ngày, viêm họng, viêm amidan,...: dùng rễ cây đơn châu chấu kết hợp cùng vỏ cây khế chua, mỗi loại 8 - 12g. Sắc nước uống hằng ngày.
Hỗ trợ điều trị viêm đau khớp, đau lưng, thoái hoá đốt sống cổ: đem rễ cây đơn châu chấu đem về rửa sạch, thái thành khúc nhỏ và phơi khô (dùng không hết có thể bảo quản trong túi bóng).
Mỗi ngày lấy từ 25 - 30g rễ cây đơn châu chấu đã phơi khô sắc nước uống. Dùng liên tục trong khoảng một tháng sẽ giảm các triệu chứng đau nhức xương khớp, đau lưng, đau đốt sống cổ,...
Chữa bạch hầu, bí đái: dùng 8 - 12g rễ cây đơn châu chấu khô đem vào sắc nước uống hằng ngày.
Chữa phù thũng: dùng 10g rễ cây đơn châu chấu, rễ cây thóc lép, lá cây cối xay mỗi loại 10g. Đem tất cả rửa sạch, thái thành khúc nhỏ rồi cho lên chảo sao vàng, dùng sắc nước uống hằng ngày.
Hỗ trợ giảm sưng vú: dùng 20g rễ cây đơn châu chấu, vỏ rễ cây sản, bồ công anh, kim ngân, lá mua đỏ mỗi loại 20g. Đem tất cả rửa sạch và giã nát với muối và trộn cùng nước vo gạo. Sau đó lấy hỗn hợp này đắp lên vùng bị sưng. Mỗi ngày đắp một lần trong khoảng 15 - 30 phút.
* Những bài thuốc trên chỉ mang tính chất tham khảo và là kinh nghiệm dân gian. Vì vậy, người dùng không nên quá lạm dụng vào cây đơn châu chấu để chữa bệnh. Trước khi sử dụng, tốt nhất nên tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc lương y.
