Trong môi trường đô thị hiện đại, máy điều hòa không khí (máy lạnh) gần như trở thành thiết bị thiết yếu tại các văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn và bệnh viện. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, việc lạm dụng máy lạnh hoặc sử dụng không đúng cách có thể tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.
 |
| Trong môi trường đô thị hiện đại, máy điều hòa không khí (máy lạnh) gần như trở thành thiết bị thiết yếu. |
Cảnh báo sốc nhiệt và rối loạn điều nhiệt
Theo bác sĩ Phạm Ánh Ngân (Bệnh viện ĐH Y Dược TP.HCM, cơ sở 3), cơ thể con người có cơ chế tự điều chỉnh để thích nghi với nhiệt độ môi trường. Khi bước từ ngoài trời nắng gắt vào phòng lạnh đột ngột, hệ thần kinh tự chủ phải điều chỉnh liên tục, dễ gây:
Co mạch ngoại biên, lạnh tay chân do giảm lưu thông máu.
Run cơ, mệt mỏi, mất năng lượng và dễ bị chuột rút.
Tăng nguy cơ nhiễm trùng hô hấp do niêm mạc mũi – họng bị khô lạnh.
Khởi phát triệu chứng ở người có bệnh mạn tính như tăng huyết áp, hen suyễn, tim mạch.
Y học cổ truyền cũng coi “hàn khí” từ máy lạnh là một dạng “hàn tà” gây hao tổn chính khí, khiến cơ thể suy yếu, dễ bị cảm lạnh, đau đầu, nhức mỏi vai gáy...
Không khí lạnh trong phòng kín, nếu không được lưu thông và làm sạch thường xuyên, là điều kiện lý tưởng để virus, vi khuẩn phát triển. Người dùng có thể gặp các triệu chứng như nghẹt mũi, khô họng, viêm mũi, viêm phế quản... Máy lạnh không được vệ sinh định kỳ thậm chí có thể trở thành ổ chứa nấm mốc gây hại.
Ngoài ra, việc duy trì nhiệt độ quá thấp trong thời gian dài khiến cơ thể bị mất nước, dẫn đến da khô, nứt nẻ, tóc xơ, dễ mệt mỏi và kém tập trung. Về lâu dài, tim cũng phải làm việc nhiều hơn để điều hòa nhiệt trong cơ thể, gây áp lực lên hệ tuần hoàn.
 |
| Việc duy trì nhiệt độ quá thấp trong thời gian dài khiến cơ thể bị mất nước, dẫn đến da khô, nứt nẻ, tóc xơ, dễ mệt mỏi và kém tập trung. |
Sử dụng máy lạnh đúng cách để bảo vệ sức khỏe
Để tận dụng tối đa lợi ích mà điều hòa mang lại, các chuyên gia y tế và kỹ thuật khuyến cáo người dùng lưu ý:
Không cài đặt nhiệt độ quá thấp. Mức lý tưởng là từ 25–27°C, chênh lệch không quá 7°C so với môi trường bên ngoài.
Sau khi đi nắng về, nên nghỉ vài phút, lau mồ hôi trước khi vào phòng lạnh.
Không để luồng khí lạnh thổi trực tiếp vào người, nhất là vùng cổ – vai – gáy.
Uống đủ nước, đặt thêm máy tạo ẩm hoặc chậu nước trong phòng để hạn chế khô da.
Vệ sinh máy lạnh định kỳ mỗi 3–6 tháng, tùy mức độ sử dụng.
Nếu phải ngồi lâu trong phòng lạnh, nên thay đổi tư thế thường xuyên, vận động nhẹ và tránh ăn nhiều đồ lạnh.
Sử dụng quạt phối hợp để lưu thông khí lạnh đều hơn thay vì hạ thấp nhiệt độ.
Chia sẻ tại một tọa đàm về sức khỏe, bác sĩ Trương Hữu Khanh (nguyên Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM) khẳng định, điều hòa là thành tựu công nghệ giúp cải thiện chất lượng sống. “Điều quan trọng là sử dụng đúng cách, không để quá lạnh và không để khí lạnh thổi trực tiếp vào người. Với trẻ nhỏ hay người bệnh, nhiệt độ mát mẻ, dễ chịu sẽ giúp ăn ngon, ngủ sâu hơn,” ông nói.
Tương tự, chuyên gia Nguyễn Quốc Anh (Công ty Daikin Việt Nam) khuyến cáo chọn máy phù hợp với diện tích phòng, ưu tiên dòng Inverter tiết kiệm điện và có tính năng lọc không khí. “Điều hòa không sinh ra virus, nhưng nếu không vệ sinh thường xuyên, dàn lạnh có thể tích tụ bụi bẩn và vi khuẩn gây hại,” ông nói.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu khiến mùa hè ngày càng khắc nghiệt, điều hòa là người bạn đồng hành quan trọng. Tuy nhiên, sự tiện lợi chỉ thực sự phát huy giá trị khi người dùng có hiểu biết và ý thức chăm sóc sức khỏe đúng cách.
 Nhưng lưu ý khi lắp đặt cục nóng điều hòa |
 Bị cúm có nên dùng điều hòa không? |
 Có nên sử dụng chế độ hút ẩm của điều hòa liên tục? |
